Öğretmenlerin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranış Düzeyleri

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 137 - 154, 01.12.2015

Mehmet Fatih Ayaz

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarını hangi düzeyde sergilediklerini belirlemeye çalışmaktır. Bununla birlikte öğretmenlerin çalıştıkları okul kademesi, öğretmenlerin cinsiyeti ve mesleki kıdemlerinin okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarını sergilemeleri ile ilgili algılarında bir farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırma modeli olarak betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Elazığ ilinde her kademede görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma 2013-2014 eğitim-öğretim yılı Elazığ ilinde merkez ilçede bulunan dört ilkokul, beş ortaokul ve iki lisede görev yapan toplam 358 öğretmen ile yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; okul kademelerinde lisede görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarını daha fazla sergiledikleri belirlenmiştir.Öğretmenlerin cinsiyetleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Öğretmenlerin mesleki kıdemlerine bakıldığında, kıdem arttıkça okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarını sergilediklerine yönelik algılarının ortalaması düşmüştür. Özellikle mesleğinin ilk beş yılında olan öğretmenlerin algılarının diğer gruplara oranla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda sonuçlara dayanılarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul Yöneticisi, Öğretmen Algısı, Öğretim Liderliği

Levels of School Principals’ Instructional Leadership Behaviors According to Teachers' Perceptions

Öz

The aim of this study is to determine, according to teachers' perceptions of principals' instructional leadership behaviors they exhibit at what level. However, school teachers’ stage of their work, the gender of teachers and their seniority was investigated whether a difference in perception on exhibit of school principals' instructional leadership behaviors. Descriptive survey model has been used as a research model. The research population is teachers who work at all levels in the city of Elazığ. Research in the academic year 2013-2014 in the central district of the city of Elazığ, four primary, five secondary schools and two high school teachers was conducted with a total of 358 working. According to the survey are determined; high school teachers working in schools at different levels according to their perception of principals' exhibit more instructional leadership behaviors. A significant difference was not found between the genders of teachers. Considering the seniority of teachers, school principals' instructional leadership behaviors have dropped to exhibit, the perception of the average seniority increases. In particular, the teachers' perceptions of the profession have been identified in the first five years was higher than in the other groups. At the end of the study, recommendations were made based on the results.

Anahtar Kelimeler

Instructional Leadership, School Principal, Teacher Perception

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İstanbul: İdeal Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (2011). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, V. (2013). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• DeBevoise, W. (1984). Synthesis of the Research on the Principal as Instructional Leader. Educational Leadership, 14-20.
• Erdoğan, İ. (2004). Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gardner, T. (2000). The Nature of Leadership. Educational Leadership, 3-12.
• Glasser, W. (2000). We Need Noncoercive Lead-Management from the State Superintendent to the Teacher. Educational Leadership, 28-37.
• Gökyer, N. (2004). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Bu Rolleri Sınırlayan Etkenler. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hallinger, P., Murphy, J. (1985). Assessing the Instuructional Manegement Behavior of Principals. The Elementary School Journal, 86(2): 217- 247.
• Hallinger, R. (1992). The Evolving Role of American Principals: From Managerial to Instructional to Transformational Leaders. Journal of Educational Administriation, 30(3).
• İnandı, Y., Özkan, M. (2006). Resmi İlköğretim Okulları ve Liselerde Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Müdürler Ne Derece Öğretim Liderliği Davranışları Göstermektedir? Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2): 123-149.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, Ş. (2011). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kaşkaya, A. (2007). Örgütsel Değişim Sürecinde Öğretim Liderliği. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Marsh, D.D. (1992). Enhancing Instructional Leadership. Education and Urban Society, 24(3): 386-410.
• McEvan, E. (1994). Steps to Effective Instructional Leadership. USA: Scholastic Inc.
• Moorthy, D. (1992). Manager or Instructional Leaders or Both? Education Canada, 32: 8-11.
• Murphy, J.T. (2000). The Unheroic Side of Leadership. Educational Leadership, 114-125.
• Önder, A. (2010). İlköğretim ve Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri ve Bunu Sınırlayan Etkenler. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: Pegem Akademi.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Serin, M.K., Buluç, B. (2012). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3): 435- 459.
• Soylu, H. (2004). Fen Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayınları.
• Şişman, M. (2004). Öğretim Liderliği. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Şişman, M. (2011). Eğitimde Mükemmellik Arayışı Etkili Okullar. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Tahaoğlu, F., Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58): 274-298.
• Tatlılıoğlu, K., Okyay, E.O. (2012). Özel Eğitim Okul Müdürlerinin ve Öğretmenlerin Öğretim Liderliği Rolleri. Turkish Studies, 7(2): 1045- 1061.
• Ünal, F. (2005). Yaratıcılığın Geliştirilmesi. Öğretmen Dünyası Dergisi, 303-312.
• Ünal, A., Çelik, M. (2013). Okul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Davranışı ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Analizi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2): 239-258.