20. Yüzyıl Âşıklık Geleneğinde Gezginci Bir Âşık: Âşık Talibî Coşkun

Year 2013, Volume: 4 Issue: 2, 189 - 202, 01.12.2013

Münir Cerrahoğlu

Abstract

Âşık Talibî Coşkun, yaşadığı dönemde unutulmaya yüz tutan âşıklık geleneğine hizmetleri olmuş 20. yüzyılın önemli âşıklarından biridir. Sanatıyla ve eserleriyle edebiyatımıza önemli katkıları olmuş hacimli destanlarıyla adından “destan şairi” olarak söz ettirmiştir. Çok yer gezmesi onu bir “gezgin” ve aynı zamanda bir “gezginci âşık” olmasını sağlamış; bu nedenle kendisi “İkinci Evliya Çelebi, 20. Yüzyılın Evliya Çelebisi, Turizm Halk Şairi” gibi sıfatlarla anılmıştır. Eserlerinde halkın zevkine hitap eden anlaşılabilir bir dil kullanan Talibî olaylar karşısındaki kişisel düşüncelerini, hayatında çektiği sıkıntıları, zamanında yaşanan doğal afetleri, şehirlerin doğal güzelliklerini ve tarihî özelliklerini şiirlerinde dile getirmiştir.Gezgin bir âşık olması ona yurdun pek çok şehrini ve kültürünü yakında görme imkânı vermiş, gezdiği şehirlerin sosyo-kültürel yapısını, güncel olaylarını, halkın karakteristik özelliklerini şiirlerine konu etmiş böylece şehirlerin o döneme ilişkin tablosunu ortaya koymuştur. Bu çalışmada yurdun dört bir yanını gezen Talibî Coşkun’un gezgincilik yönü üzerinde durulacak, gezdiği şehirlere ait izlenimlerine yer verilecektir.

Keywords

20. Yüzyıl Âşıklık Geleneği, Âşık Talibî Coşkun, Gezginci Âşık

The Traveller Minstrel in 20th Century’s Traditional Minstrelsy: Ashik Talibî Coşkun

Abstract

Âshısk Talibî Coşkun, who was living in oblivion services has been an important tradition of minstrelsy 20 century, is one of the major lovers by and the works of art have been contributions to our literature -volume epic, the word " epic poet" has mentioned. Many places abouting that in love with her stroller in a peripatetic at the same time providing him due to this “second Evliya Çelebi in the 20th Çelebisi century Evliya, Tourism Folk Poet” was named as adjectives. Which cater to the people that use a language that can be understood in the works against Talibî personal thoughts on the events in his life suffered on time, recent natural disasters, natural beauty and historical characteristics of the cities has expressed in his poems. Traveller is a lover of his country has given many the chance to see the city and its culture soon, the socio-cultural structure of the cities visited, current events, subject to the poetry of the characteristics of the population of cities for that period so that the table has revealed. TalibîCoşkun many destinations around the country, wandering browsing this study will focus on the aspect, the impressions of the cities visited will be included.

Keywords

20th century’s minstrelsy tradition, Ashik Talibî Coşkun, traveller minstrel

References

• Artun, E. (2005). Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, İstanbul: Kitabevi Yayınları
• Boratav, P.N. Fıratlı, H.V. (1943). İzahlı Halk Şiiri Antolojisi, Ankara
• Çobanoğlu, Ö. (2000). Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara: Akçağ Yayınları
• Çobanoğlu, Ö. (2007). Âşık Tarzı Edebiyat Geleneği ve İstanbul: 3F Yayınları
• Dizdaroğlu, H. (1969). Halk Şiirinde Türler, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi
• Kaya, D. (2005). Âşık Talibî Coşkun, Sivas: Sivas Belediyesi Kültür Yayınları
• Yardımcı, M. (2011). Başlangıcından Günümüze Türk Halk Şiiri, Ankara: Ürün Yayınları
• http://tr.wikipedia.org (E.T 12.09.2013)
• http://dogankaya.com (E.T 13.07.2013)
• Talibî bir gün rüyasında Evliya Çelebi’yi görür. Evliya rüyasında ona Kur’an-ı Kerim okur
• sonra; “üzülme sen de benim gibi seyahate çık, kendini avutursun” der.