Resuloğlu Erken Tunç Çağı İskelet Topluluğunda Diş Boyutları

Year 2011, Volume: 1 Issue: 1, 205 - 222, 01.12.2011

Derya Atamtürk

Abstract

Bu çalışmada, Erken Tunç Dönemi’ne tarihlendirilen Resuloğlu topluluğu-nun dişleri odontometrik yöntemlerle incelenerek Eski Anadolu iskelet top-luluklarıyla karşılaştırılmıştır. Araştırma, Çorum ilinin Uğurludağ ilçesinde gün ışığına çıkarılan Resuloğlu topluluğuna ait 1241 daimi diş üzerinde ger-çekleştirilmiştir. İncelenen dişlerin 643’ü kadın, 501’i erkek bireylere aittir. Geriye kalan 97 diş ise cinsiyeti belirlenemeyen izole grubunda değerlendiri-len dişlerdir. Dişlerden bucca-lingual (BL) genişlik ve mesio-distal (MD) uzunluk olmak üzere iki ölçü alınmıştır. Bu ölçülerden yola çıkarak diş endisinin yanı sıra “toplam taç alanı,” “yanak dişlerin taç alanı” ve “ön diş-lerin taç alanı” hesaplanmıştır. Yapılan analizler, diş boyutları açısından ta-raflar (sağ-sol) arasında istatistiksel açıdan önemli farklılığın olmadığını gös-termiştir. Resuloğlu topluluğunun diş boyutları, Çayönü (Neolitik), Alaca-höyük (Kalkolitik) ve Maşathöyük (Tunç Çağı) topluluklarından daha kü-çük, Panaztepe (Orta Tunç Çağı) ve Norşuntepe (Demirçağ) toplulukların-dan daha büyüktür. Karşılaştırmalı incelemelerimiz, Anadolu’da diş boyut-larının Neolitik, Kalkolitik ve Tunç Çağı boyunca görece az oranda küçül-düğünü, Demir Çağı ve sonrasında küçülme eğiliminin hızlandığını ortaya koymuştur.

Keywords

Antropoloji, odontometri, paleodontoloji, dental küçülme

Teeth Sıze In Resuloğlu Early Bronze Age Skeletal Populatıon

Abstract

In this study the dental dimensions of Resuloğlu (Early Bronze Age) skeletal population were examined odontometrically and compared with other ancient Anatolian skeletal series. The research material was consisted of 1241 permanent teeth excavated from Resuloğlu cemetery located in Uğurludağ, Çorum, Central Anatolia, Turkey. Of 643 teeth belonged to female, and of 501 belonged to male skeletons, and the remaing 97 teeth were identified as isolated. Two measurements, bucco-lingual (BL) width and mesio-distal (MD) length, were taken from each tooth. Based on these measurements, tooth index, total crown area, crown areas for posterior and anterior teeth groups were calculated. The analysis showed that there was no significant difference between right vs left dentitions. The comparisons indicated that the teeth size of Resuloğlu inhabitants was smaller than those of Çayönü (Neolithic), Alacahöyük (Chalcolithic) aand Maşathöyük (Bronze Age), but it was bigger than those of Panaztepe (Middle Bronze Age) and Norşuntepe (Iron Age) populations. As a conclusion, it can be said that the rate of reduction in teeth sizes was relatively slight during the periods of Neolithic, Chalcolithic, and Bronze Age, but it was relatively higher during the periods of Iron Ages and afterwards.

Keywords

Anthropology, odontometrics, paleodontology, dental reduction