“Sohbet” Toplantılarında, Topluluğun Kuruluşuna Yönelik Gerçekleştirilen İlk Toplantı ve Önemi

Year 2012, Volume: 3 Issue: 1, 97 - 110, 01.12.2012

Gökhan Ekim

Abstract

Eski Türk Toplumu’nda “toy” ve “şölen” gibi eğlenceler vasıtasıyla bir araya gelen insanların, belirli kural ve gelenekler çerçevesinde gerçekleştirmiş oldukları toplantılardan çeşitli kaynaklarda bahsedilmektedir. Doğu Türkistan’dan Makedonya’ya kadar geçmişteki özelliklerinin bir kısmının korunarak günümüzde de yaşatıldığı bu toplantılar, farklı adlarla Anadolu’da da yaşatılmaktadır. Toplantılar başlamadan önce, yöneticilerin seçileceği veya eski yöneticilerin görevlerinin teyit edileceği, topluluğa dâhil olmak isteyenlerin durumlarının görüşüleceği, yemek çeşitlerinin kararlaştırılıp, müzisyenlerle ilgili bağlantıların yapılacağı, yani toplantıların genel işleyişinin belirlenip, sınırlarının çizildiği bir “ilk toplantı” yapılır. Makalede, bu toplantıların işleyiş sitemi ve işlevleri üzerinde durulacaktır.

Keywords

Halkbilimi, Gelenek, Toy, Şölen, Ahîlik, Yâran

The First Meeting and Its Importance of the Community Institution in “Sohbet” Meetings

Abstract

In society of ancient Turks, the people came together by means of amusement like, “toy”, “şölen”. It is mentioned that there are some determined rules and traditions in the meeting. From East Turkistan to Macedonia a part of peculiarity meeting is protected in past. Nowadays, the meetings have still gone on and it is known that different names. Before the meetings, the managers will be elected or confirmed duties of the former managers, who wish to be included in the community to discuss the situation, decided and varieties of food, musicians, be made about the connections, Determining the overall functioning of the meetings, the boundaries are drawn in a “first meeting” is.

Keywords

Folklore, Tradition, Toy, Şölen, Ahîlik, Yâran

References

• Absarılıoğlu, A. (2003). Çankırı’nın Milli Kültür Değeri Yâran, Çankırı Belediyesi Kültür Yayınları, Kayıkçı Matbaası, Çankırı.
• Akbıyık, A. (2004). “Urfa Sıra Gecesinden, Çankırı Yâran Meclisine”, Çankırı Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri, Deta Matbaası, Ankara.
• Akbıyık, A. (2006). “Şanlıurfa Sıra Gecesi”, Elif Matbaası, Şanlıurfa.
• Arstanbek, K. (2004). Kırgızskiye İgrı, Razvleçeniye, İlim Yayınevi, Bişkek.
• Ataman, S. (1994). “Eski Safranbolu Hayatı” Genişleterek Yayına Hazırlayan: Süleyman Şenel, Baskı, Canyiğit Grafik, İstanbul.
• Bolu İl Yıllığı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1968.
• Cenikoğlu, G.T. (1998). Akşehir’de Sıra Yarenleri, Türk Dünyası Araştırmaları Yayını, İstanbul.
• Cenikoğlu, G.T. (2004). Akşehir’de Yarenlik Geleneği, Çankırı Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri, Deta Matbaası, Ankara.
• Düzgün, D. (1999). “Erzurum Köy Seyirlik Oyunları”, Kültür Bakanlığı Yay, Ankara.
• Ekici, M. (2007). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri, Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
• Er, T. (1988). Simav İlçesi ve Çevresi Yaren Teşkilatı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Er, T. (2004). “Yâran- Yâren Kültürü Hakkında Bir Değerlendirme” Çankırı Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri, Deta Matbaası, Ankara.
• Ereş, B. (1992). Akşehir Yöresi Halk Kültürü Araştırması, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Esin, E. (2001). “Türk Kozmolojisine Giriş” Yayıma Hazırlayan Ergun Kocabıyık, Özbolu Yayınevi, Yaylacık Matbaası, İstanbul.
• Genç, R. (1977). I. Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Kaşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türklerde Oyunlar ve Eğlenceler, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, C. III.
• Gökalp, Z. (1991). Türk Uygarlığı Tarihi, İnkılap Kitabevi, Anka Ofset, İstanbul.
• Gökyay, O.Ş. (2006). Dedem Korkudun Kitabı, Kabalcı Yayınları, Yaylacık Matbaası, İstanbul.
• Güldoğan, V. (2011). “Diyarbakır Kültürü”, Kripto Yay, BRC Mat, Ankara.
• Güllülü, S. (1977). Sosyoloji Açısından Ahi Birlikleri, Ötüken Yayınevi, İrfan Matbaası, İstanbul.
• Hasan, F.İ. (1998). Yasenkovo Folkloru, Şumen Episkup Konstantin Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şumen.
• İnan, A. (1931). Türk Hukuk Ve İktisat Tarihi Mecmuası, Orun ve Ülüş Meselesi, İstanbul.
• Kaya, A. (2003). “Dursunbey Halk Kültürüne Bir Bakış”, Alaçam Dağları ve Dursunbey I. Ulusal Sempozyumu, İmpa Mat, İstanbul.
• Köprülü, M.F. (1999). Edebiyat Araştırmaları 1, TTK Basımevi, Ankara.
• Mıcırlar, H. (2004). Barana Geleneği, Dursunbey Folklor Araştırma Derneği Yayınlanmamış Notlar.
• Onay, A.T. (1928). Halk Şiirlerinin Şekil ve Nev’i. Devlet Matbaası, İstanbul.
• Ögel, B. (1991). Türk Kültür Tarihine Giriş, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Özkan, O. (2002). “Çankırı Gelenekleri ve Yaran Kültürü” Kayıkçı Matbaacılık, Çankırı.
• Rahman, A. (1996). “Uygur Folkloru”, Çeviri: Soner Yalçın, Erkin Emet, Kültür Bakanlığı Hagem Yayınları, Ankara.
• Salün, M. (2002). “Kütahya Gezek Geleneği ile Törelerimiz, Oyunlarımız”, Ekspres Matbaası, Kütahya.
• Şenel, S. (2007). Kastamonu’da Âşık Fasılları I. Cilt, Kastamonu Valiliği İl Özel İdaresi Yayınları, Düzey Matbaacılık, İstanbul.
• Turhan, S., Tan, N. (2001). “Artvin Halk Müziğine Giriş”, Arvin Valiliği Kültür Yay, Cem Veb Ofset, Ankara.
• Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayıncılık, Grafiker Ofset, Ankara, 2004.
• Üçok, H.H. (1932). Çankırı'da Ahilikten Kalma Sohbet ve Yârân Teşkilatı, Çankırı Vilayet Matbaası, Çankırı.