Kinoada Yüksek Tohum Üretimi İçin Uygun Ekim Zamanı ve Çeşitlerin Belirlenmesi

Year 2020, , 3095 - 3108, 15.12.2020

Süleyman Temel , Alemşah Tufur

https://doi.org/10.21597/jist.794312

Cited By: 5

Abstract

Yüksek tane verimi ve kalitesini etkileyen teknik ve fizyolojik olgunluğun sağlanabilmesi için doğru ekim zamanı tespitlerinin yapılması büyük önem taşımaktadır. Mevcut çalışma ile Iğdır sulu koşullarda ekilen kinoada yüksek tohum üretimi için uygun ekim zamanı ve çeşitlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 15 kinoa genotipi ile öncesinde yürütülen adaptasyon çalışmasında en yüksek tohum verimine sahip Mint Vanilla ve Titicaca çeşitleri 10’ar gün aralıklarla (Mart’ın ortası, Mart’ın son haftası, Nisan’ın ilk haftası ve Nisan’ın ortası) ekilerek test edilmiştir. Çalışma 2017 ve 2018 yıllarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kuruldu. Analiz sonucunda; incelenen bazı parametreler üzerine yılların, ekim zamanların ve çeşitlerin etkisi önemli bulunmuştur. Buna göre bin tane ağırlığı (BTA) ve sapta ham protein (HP) oranı hariç diğer parametrelerin 2018 yılında daha yüksek olduğu görülmüştür. En yüksek salkım oranı, BTA, tohum verimi, hasat indeksi, tohumda ve sapta HP oranı Titicaca’da belirlenirken, olgunlaşma süresi, sap kalınlığı, bitki boyu, dal sayısı, saman ve biyolojik verim ise Mint Vanilla’da tespit edilmiştir. Diğer ekim zamanları ile kıyaslandığında olgunlaşma süresi, BTA ve hasat indeksi birinci ekim döneminde, sap kalınlığı, bitki boyu, dal sayısı, saman ve biyolojik verim ise ikinci ekim döneminde daha yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak tohum verim ve kalite değerlerinde düşüşlerin yaşanmaması için ekimlerin geciktirilmeden (Mart’ın üçüncü haftasında) yapılması ve tohum üretimi için Titicaca çeşidinin bölge için uyun olduğu sonucuna varılmıştır.

Keywords

Ekim zamanları, Ham protein, Mint Vanilla, Titicaca, Tohum özellikleri

Supporting Institution

Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Project Number

2017-FBE-L08.

Thanks

Bu çalışmanın ilk yılı Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiş ve finansman desteklerinden dolayı BAP Birimine teşekkür ederiz.

Determination of Suitable Sowing Date and Varieties for High Seed Production in Quinoa

Abstract

It is of great importance to determine the correct sowing dates to ensure technical and physiological maturity that affects high grain yield and quality. With present study, it was aimed to determine the suitable sowing date and varieties in quinoa grown under Igdir irrigated conditions for high seed production. For this purpose, in the adaptation study carried out with 15 quinoa genotypes, Mint Vanilla and Titicaca varieties with the highest seed yield were tested by sowing at 10-day intervals (mid-March, last week of March, early April and mid-April). The study was established according to split plot experimental design on completely randomized blocks with 3 replications in 2017 and 2018. As a result of analysis; the effects of years, sowing dates and varieties on some parameters examined were found to be significant. Accordingly, it was observed that the other parameters except for thousand grain weight (TGW) and crude protein (CP) ratio in stem were higher in 2018. While the highest panicle ratio, TGW, seed yield, harvest index, CP ratio in grain and stem were determined in Titicaca, ripening time, stem thickness, plant height, number of branches, straw and biological yield were determined in Mint Vanilla. Compared to other sowing dates, ripening period, TGW and harvest index were found to be higher in the first sowing period, but stem thickness, plant height, branch number, straw and biological yield in the second sowing date. Consequently, it was concluded that sowings should be done without delay (in the third week of March) to avoid significant decreases in seed yield and quality characteristics and that Titicaca for seed production was the suitable variety for this region.

Keywords

Sowing date, Crude protein, Mint Vanilla, Titicaca, Seed properties

Project Number

2017-FBE-L08.

References

• Albayrak S, Güler M, Töngel Ö, 2005. Yaygın fiğ (Vicia sativa L.) hatlarının tohum verimi ve verim öğeleri arasındaki ilişkiler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (1): 56-63.
• Alper M, 2017. Kazova-Tokat koşullarda farklı ekim zamanlarında kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) bitkisinde bazı verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Altuner F, Oral E, Kulaz H, 2019. The impact of different sowing-times of the quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) and its varieties on the yield and yield components in Turkey-Mardin ecology condition. Applied Ecology and Environmental Research, 17 (4):10105-10117
• AOAC, 1997. Official Methods of Analysis. Association of Official Analytical Chemists. 16. ed. 3. revision. Arlington, VA, USA.
• Bertero HD, De la Vega AJ, Correa G, Jacobsen SE, Mujica A, 2004. Genotype and genotype-by-environment interaction effects for grain yield and grain size of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) as revealed by pattern analysis of multi-environment trials. Field Crop Research, 89: 299-318.
• Bertero HD, Ruiz RA, 2008. Determination of seed number in sea level quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) cultivars. European Journal of Agronomy, 28 (3): 186-194.
• Bertero HD, Ruiz RA, 2010. Reproductive partitioning in sea level quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) cultivars. Field Crops Research, 118: 94-101.
• Bhargava A, Shukla S, Ohri D, 2007. Genetic variability and interrelationship among various morphological and quality traits in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Field Crops Research, 101: 104-116.
• Bhargava A, Shukla S, Ohri D, 2008. Implications of direct and indirect selection parameters for improvement of grain yield and quality components in Chenopodium quinoa Willd. International Journal of Plant Production, 2 (3): 183-191.
• Comai S, Bertazzo A, Bailoni L, Zancato M, Costa CVL, Allegri G, 2007. The content of proteic and nonproteic (free and protein bound) tryptophan in quinoa and cereal flours, Food Chemical, 100: 1350-1355.
• Çakmakçı S, Temel S, 2019. Tohum tipi kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) hatlarının geliştirilmesi için seleksiyon çalışmaları. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 5 (2): 334-344.
• Fuentes FF, Bazile D, Bhargava A, Martinez EA, 2012. Implications of farmers' seed exchanges for on-farm conservation of quinoa, as revealed by its genetic diversity in Chile. Journal of Agricultural Science, 15: 702- 716.
• Geren H, 2015. Effect of different nitrogen levels on the grain yield and some yield components of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) under Mediterranean climatic conditions. Turkish Journal of Field Crops, 20: 59-64.
• Geren H, Güre E, 2017. Farklı azot ve fosfor seviyelerinin kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’da tane verimi ve bazı verim unsurlarına etkisi üzerinde bir ön araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54: 1-8.
• Geren H, Kavut YT, Demiroğlu Topçu G, Ekren S, İştipliler D, 2014. Akdeniz iklimi koşullarında yetiştirilen kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’da farklı ekim zamanlarının tane verimi ve bazı verim unsurlarına etkileri, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51 (3): 297-305.
• Geren H, Kavut YT, Altınbaş M, 2015. Bornova ekolojik koşullarında farklı sıra arası uzaklıkların kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’da tane verimi ve bazı verim özellikleri üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 52: 69-78.
• Gesinski K, 2008. Evaluation of the development yielding potential of Chenopodium quinoa Willd. under the climatic conditions of Europe, Part Two: Yielding potential of Chenopodium quinoa under different conditions. Acta Agrobotanica, 61 (1): 185-189.
• Gonzalez JA, Gallardo M, Hilal M, Rosa M, Prado FE, 2009. Physiological responses of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) to drought and waterlogging stresses: Dry matter partitioning. Botanical Studies, 50: 35-42.
• Gonzalez JA, Konishi Y, Bruno M, Valoya M, Pradoc FE, 2012. Interrelationships among seed yield, total protein and amino acid composition of ten quinoa (Chenopodium quinoa) cultivars from two different agroecological regions. Journal Science Food Agriculture, 92: 1222-1229.
• Gül M, Tekce E, 2016. Hayvan beslemede yeni bir yem maddesi; Kinoa. Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Derneği Dergisi, 24: 29-35.
• Hirich A, Choukr-Allah R, Jacobsen SE, 2014. Quinoa in Morocco -Effect of sowing dates on development and yield, Journal of Agronomy and Crop Science, 1-7.
• Iliadis C, Karyotis TH, Jacobsen S, 1999. Effect of sowing date on seed quality and yield of quinoa (Chenopodium quinoa Willd) in Greece, Alternative crops for sustainable agriculture, Research Progress, COST 814, Workshop held at BioCity, Turku, Finland 13-15 June 1999, 226-231.
• Jacobsen SE, 2003. The Worldwide potential for quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Food Reviews International, 19 (1-2): 167-177.
• Jancurova M, Minarovicova L, Dandar A, 2009. Quinoa - A review. Czech Journal of Food Science, 27: 71-79.
• Kacar B, 2012. Toprak Analizleri. Nobel Akademik Yayıncılık, Yayın No: 484, Ankara.
• Kaya E, Kızıl Aydemir S, 2020. Determining the forage yield, quality and nutritional element contents of quinoa cultivars and correlation analysis on these parameters. Pakistan Journal of Agriculture Science, 57 (2): 311-317.
• Keskin ve Önkür, 2019. Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’nın tohum ve saplarındaki bazı yem kalite özelliklerine sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinin etkileri. UMTEB 6. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresi, 11-12 Nisan 2019, Iğdır, 271-278.
• Kır AE, Temel S, 2016. Iğdır ovası kuru koşullarında farklı kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) çeşit ve popülasyonlarının tohum verimi ile bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4: 145-154.
• Kır AE, Temel S, 2017. Sulu koşullarda farklı kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) genotiplerinin tohum verimi ile bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (1): 353-361.
• Lavini A, Pulvento C, Andria RD, Riccardi M, Choukr-Allah R, Belhabib O, Yazar A, Incekaya C, Sezen SM, Qadir M, Jacobsen SE, 2014. Quinoa’s potential in the Mediterranean Region. Journal of Agronomy and Crop Science, 200 (5): 344-360.
• Miranda M, Vega-Gálvez A, Quispe-Fuentes I, Rodríguez MJ, Maureira H, Martínez EA, 2012. Nutritional aspects of six quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) ecotypes from three geographical areas of Chile. Chilean Journal of Agricultural Research, 72 (2): 175.
• MGM, 2019. Başbakanlık DMİ Genel Müdürlüğü Meteroloji Bültenleri, Ankara.
• Munir H, 2011. Introduction and Assessment for Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) As A Potential Climate Proof Grain Crop. Ph D thesis, University of Agriculture, Faisalabad.
• Önal Aşcı Ö, Acar Z, 2018. Kaba Yemlerde Kalite. Pozitif Matbaacılık ve Ambalaj Sanayi Ticaret Limited Şirketi, Ankara.
• Önkür H, Keskin B, 2019. Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’nın tohum verimi ve bazı bitkisel özellikleri üzerine sıra üzeri ve sıra arası mesafelerinin etkileri. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22 (Ek Sayı 1): 51-59.
• Pulvento C, Riccardi M, Lavini A, D’Andria R, Lafelice G, Marconi E, 2010. Field trial evaluation of two Chenopodium quinoa genotypes grown under rain-fed conditions in a typical Mediterranean environment in South Italy. Journal of Agronomy and Crop Science, 196: 407-411.
• Razzaghi F, Ahmadi SH, Jacobsen SE, Jensen CR, Andersen MN, 2012. Effects of salinity and soil-drying on radiation use efficiency, water productivity and yield of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Journal of Agronomy and Crop Science, 198 (3): 173-184.
• Risi J, Galwey NW, 1991. Effects of sowing date and sowing rate on plant development and grain yield of quinoa (Chenopodium quinoa) in a temperate environment. The Journal of Agricultural Science, 117 (3): 325-332.
• Sajjad A, Munir H, Anjum ESA, Tanveer M, Rehman A, 2014. Growth and development of Chenopodium quinoa genotypes at different sowing dates. Journal of Agricultural Research, 52 (4): 535-546.
• Shams A, 2011. Combat degradation in rain fed areas by introducing new drought tolerant crops in Egypt, International Journal of Water Resources and Arid Environments, 1 (5): 318-325.
• Spehar CR, De Barros Santos RL, 2005. Agronomic performance of quinoa selected in the Brazilian Savannah. Pesquisa Agropecuaria, Brasileira, Brasilia, 40 (6): 609-612.
• Tan M, 2019. Macro- and micromineral contents of different quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) varieties used as forage by cattle. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 44: 46-53
• Tan M, Temel S, 2017a. Erzurum ve Iğdır şartlarında yetiştirilen farklı kinoa genotiplerinin kuru madde verimi ve bazı özelliklerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (4): 257-263.
• Tan M, Temel S, 2017b. Studies on the adaptation of quinoa (Chenopodium quiona Willd.) to Eastern Anatolia Region of Turkey. AGROFOR International Journal, 2(2), 33-39.
• Tan M, Temel S, 2018. Performance of some quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) genotypes grown in different climate conditions. Turkish Journal of Field Crops, 23 (2): 180-186.
• Tan M, Temel S, 2019. Her Yöneyle Kinoa, Önemi, Kullanılması ve Yetiştiriciliği. Iksad Publishisng House, Ankara.
• Temel I, Keskin B, 2019a. Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’nın ot verimi ve bazı verim unsurlarına farklı sıra üzeri ve sıra arası mesafelerin etkileri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (1): 522-532.
• Temel I, Keskin B, 2019b. Farklı sıra arası ve sıra üzeri mesafelerinin kinoa (Chenopodium quinoa Willd.)’nın besin içeriğine etkisi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi (UTYHBD), 5 (1): 110-116.
• Temel S, Keskin, B, 2020. The effect of morphological components on the herbage yield and quality of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) grown in different dates. Turk J Agric For., 44(5): 533-542.
• Temel S, Şurgun N, 2019. Farklı dozlarda uygulanan azot ve fosforlu gübrelemenin kinoanın ot verimi ve kalitesine etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (3): 1785-1796.
• Temel S, Tan M, 2020. Kuru koşullarda yetiştirilen farklı kinoa çeşitlerinin kaba yem kalite özellikleri açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi. 6 (2): 347-354.
• Temel S, Yolcu S, 2020. The effect of different sowing time and harvesting stages on the herbage yield and quality of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Turkish Journal of Field Crops, 25 (1): 41-49.
• Vega-Galvez A, Miranda M, Vergara J, Uribe E, Puente L, Martinez EA, 2010. Nutrition facts and functional potential of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.), an ancient Andean grain: A review. Journal of the Science Food Agriculture, 90: 2541-2547.