TÜRKİYE’DE MATEMATİK EĞİTİMİ ALANINDA ÜÇ BOYUTLU MATERYAL TEMALI MAKALELERE YÖNELİK BİR İÇERİK ANALİZİ

Year 2021, Volume 10, Issue 2, 99 - 112, 29.12.2021

Fatih BAŞ

https://doi.org/10.51960/jitte.876757

Abstract

Bu araştırma, Türkiye’de matematik eğitiminde üç boyutlu materyal temalı yapılan makaleleri yapı ve amaç/sonuçlar bağlamında incelemek amacıyla yapılmıştır. Betimsel içerik analizi yöntemi temel alınarak tasarlanan araştırma kapsamında 70 makale incelenmiştir. Yapılan betimsel analizler sonucunda; en fazla durum çalışması yönteminin temel alındığı ve yine en fazla üniversite düzeyinde (öğretmen adayları ile) araştırmaların gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Başarı testleri en fazla kullanılan veri toplama aracı ve betimsel analiz de en fazla kullanılan veri analiz tekniğidir. Geometrik şekiller ve cisimler üzerinde en fazla araştırma yapılan konulardır. Makalelerin sonuçlarında özetle; materyal kullanımının özellikle başarı, üzerinde olumlu katkıları olduğu ifade edilmiştir. Öğretmen ve öğretmen adayları somut materyal kullanımını faydalı bulmaktadır. Öğretmenlerin materyal kullanımı istenilen düzeyde olmamakla birlikte, sınıf öğretmenlerinin ortaokul, ortaokul öğretmenlerinin de lise öğretmenlerine kıyasla materyal kullanım açısından daha olumlu düşüncelere sahip olduğu belirlenmiştir. Somut ve sanal materyallerin birlikte kullanıldığı çalışmaların büyük çoğunluğunda bu iki materyal türüne ait ölçülen değişken açısından farklılık bulunamamıştır. Özellikle ilkokul ve lise düzeyinde daha fazla araştırmanın yapılması alana katkı sağlayacaktır.

Keywords

Matematik eğitimi, somut materyal, materyal kullanımı, üç boyutlu materyal

A CONTENT ANALYSIS ABOUT THREE-DIMENSIONAL MATERIAL THEMED ARTICLES IN THE FIELD OF MATHEMATICS EDUCATION IN TURKEY

Abstract

Bu araştırma, Türkiye’de matematik eğitiminde üç boyutlu materyal temalı yapılan makaleleri yapı ve amaç/sonuçlar bağlamında incelemek amacıyla yapılmıştır. Betimsel içerik analizi yöntemi temel alınarak tasarlanan araştırma kapsamında 70 makale incelenmiştir. Yapılan betimsel analizler sonucunda; en fazla durum çalışması yönteminin temel alındığı ve yine en fazla üniversite düzeyinde (öğretmen adayları ile) araştırmaların gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Başarı testleri en fazla kullanılan veri toplama aracı ve betimsel analiz de en fazla kullanılan veri analiz tekniğidir. Geometrik şekiller ve cisimler üzerinde en fazla araştırma yapılan konulardır. Makalelerin sonuçlarında özetle; materyal kullanımının özellikle başarı, üzerinde olumlu katkıları olduğu ifade edilmiştir. Öğretmen ve öğretmen adayları somut materyal kullanımını faydalı bulmaktadır. Öğretmenlerin materyal kullanımı istenilen düzeyde olmamakla birlikte, sınıf öğretmenlerinin ortaokul, ortaokul öğretmenlerinin de lise öğretmenlerine kıyasla materyal kullanım açısından daha olumlu düşüncelere sahip olduğu belirlenmiştir. Somut ve sanal materyallerin birlikte kullanıldığı çalışmaların büyük çoğunluğunda bu iki materyal türüne ait ölçülen değişken açısından farklılık bulunamamıştır. Özellikle ilkokul ve lise düzeyinde daha fazla araştırmanın yapılması alana katkı sağlayacaktır.

Keywords

Mathematics education, concrete material, three-dimensional material, material use

References

• Akyüz, D., Stephan, M. & Dixon, J. K. (2012). The role of the teacher in supporting imagery in understanding ıntegers, Education and Science, 37 (163), 268-282.
• Alabalık, H. (2019). Geometride eğitiminde yeni bir materyal olan açıortay dedektörüne ilişkin öğretmen görüşleri. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 11(41), 430-438. doi: 10.15189/1308-8041
• Arslan, S., Yıldız, C., & Yavuz, İ. (2011). Basamak değeri kavramının öğretim durumlarının incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 490-507.
• Atasay, M. (2020). Görme engelli öğrenciler için matematik materyalleri tasarımı. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 4(2), 104-121.
• Ayaz, M. F. (2016). Öğretim materyalleri kullanımının öğrencilerin derslere yönelik tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 141-158.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T., Türk, Y., & İskenderoğlu, M. (2016). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının somut materyalleri tanıma-kullanma durumları ve matematik öğretiminde kullanmalarına yönelik öz-yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 1-15.
• Aydoğdu, M., Erşen, A. N., & Tutak, T. (2014). Materyal destekli matematik öğretiminin ortaokul 6. sınıf öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Turkish Journal of Educational Studies, 1(3), 166-185.
• Bahadır, E., & Demir, İ. (2017). Dönüşüm geometrisi konusunun öğretimi için geliştirilen dönüşüm çarkı materyalinin kullanılabilirliğinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7), 96-119. doi: 10.20860/ijoses.302422
• Baki, A. (2002) . Öğrenen ve Öğretenler İçin Bilgisayar Destekli Matematik. İstanbul: Ceren Yayın Dağıtım
• Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y., & Çakıroğlu, Ü. (2011). Trends in Turkish mathematics education research: from 1998 to 2007. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 57-68.
• Bedir, G., Ersözlü, Z. N., & Duygu, N. (2013). Matematik dersinde geometrik cisimlerin öğretiminde fotoğraf makinası kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 32-40.
• Boggan, M., Harper, S., & Whitmire, A. (2010). Using manipulatives to teach elementary mathematics. Journal of Instructional Pedagogies, 3, 1-6.
• Boz, B. (2015). İki boyutlu kağıtlardan üç boyutlu origami küpüne yolculuk. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5(1), 20-33.
• Bozkurt, A., & Polat, M. (2011). Sayma pullarıyla modellemenin tam sayılar konusunu öğrenmeye etkisi üzerine öğretmen görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 787 -801.
• Bütüner, S. Ö. (2013). Örüntü ve ilişkiler: Eski Çin matematiğinden alınmış birim küp modelleri. İlköğretim Online, 10(3), 1-8.
• Cass, M., Cates, D., Smith, M., & Jackson, C. (2003). Effects of manipulative ınstruction on solving area and perimeter problems by students with learning disabilities. Learning Disabilities Research & Practice, 18(2), 112-120.doi: 10.1111/1540-5826.00067
• Clements, D.H., & McMillen, S. (1996). Rethinking concrete manipulatives. Teaching Children Mathematics, 2(85), 270-279.
• Cope, L. (Spring 2015). Math manipulatives: Making the abstract tangible. Delta Journal of Education, 5(1), 10-19.
• Çiftçi, O., & Tatar, E. (2014). Pergel-cetvel ve dinamik bir yazılım kullanımının başarıya etkilerinin karşılaştırılması. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 111-133.
• Çiftçi, Ş. K., Yıldız, P., & Bozkurt, E. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin materyal kullanımına ilişkin görüşleri. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 4(1), 79-89.
• Çiltaş, A. (2012). 2005-2010 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarının içerik analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 211-228.
• Çiltaş, A., Güler, G., & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Durmaz, B. (2017). Matematik öğretmenleri ile adaylarının tamsayılarla dört işlemi sayma pullarıyla modelleme başarıları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 171-192.
• Erduran, A., & Yeşildere, S. (2010). Geometrik yapıların inşasında pergel ve cetvel kullanımı. İlköğretim Online, 9(1), 331-345.
• Ersoy, Y. (1997). Bilgisayarın Matematik Eğitiminde Kullanılması Ortaöğretim Matematik Öğretimi, Ankara: YÖK-Dünya Bankası MEGP.
• Gökmen, A., Budak, A., & Ertekin, E. (2016). İlköğretim öğretmenlerinin matematik öğretiminde somut materyal kullanmaya yönelik inançları ve sonuç beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1213-1228.
• Gündoğdu Alaylı, F., & Türnüklü, E. (2013). Geometrik şekil oluşturma ve parçalarına ayırma problemlerinde öğrenci davranışları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 174-197.
• Gür, H., & Kobak Demir, M. (2017). Pergel-cetvel kullanarak temel geometrik çizimlerin öğretmen adaylarının geometrik düşünme düzeylerine ve tutumlarına etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(1), 88-110.
• Horzum, T. & Bülbül, M. Ş. (2017). Görme engelliler için bir geometri öğretim materyali: Geometri Kafesi. Sürdürülebilir ve Engelsiz Bilim Eğitimi, 3(1), 1-15.
• İnan, C. (2006). Matematik öğretiminde materyal geliştirme ve kullanma. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 47-56.
• Kablan, Z., Baran, T., Işık, Ç., Kal, F. M., & Hazel, Ö. (2013). Powerpoint öğretim materyalleri ile somut öğretim materyallerin öğrenme etkililiği açısından karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 38(170), 206-222.
• Kablan, Z., Topan, B., & Erkan, B. (2013). Sınıf içi öğretimde materyal kullanımının etkililik düzeyi: Bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629-1644.
• Kayhan, M., & Özgün Koca, S. A. (2004). Matematik eğitiminde araştırma konuları: 2000-2002. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 72-81.
• Karakuş, F. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının geometrik inşa etkinliklerine yönelik görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(4), 408-435. doi: 10.5578/keg.8091
• Kılıç, H., Tunç-Pekkan, Z., & Karatoprak, R. (2013). Materyal kullanımının matematiksel düşünme becerisine etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 544-556.
• Kontaş, H. (2016). The effect of manipulatives on mathematics achievement and attitudes of secondary school students. Journal of Education and Learning, 5(3), 10-20. doi: 10.5539/jel.v5n3p10
• Kutluca, T., & Akın, M. F. (2013). Somut materyallerle matematik öğretimi: Dört kefeli cebir terazisi kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(1), 48-65.
• Kükey, E., Tutak, A. M. & Tutak, T. (2019). Kesirler konusunun görsel materyal ile öğretiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematik başarı ve tutumlarına etkisinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 3(1), 115-125.
• Manches, A., O’Malley, C., & Benford, S. (2010). The role of physical representations in solving number problems: A comparison of young children’s use of physical and virtual materials. Computers & Education, 54, 622-640.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Moyer, P. S. (2001). Are we having fun yet? How teachers use manipulati-ves to teach mathematics.Educational Studies in Mathematics, 47, 175-197.
• Olkun, S. (2001). Öğrencilerin hacim formülünü anlamlandırmalarına yardım edelim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 181–190.
• Orhun, N. (2007). Kesir işlemlerinde formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki bilişsel boşluk. inönü üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 8(14), 99–111.
• Öçal, M. F., & Şimşek, M. (2017). Pergel-çizgeç ve geogebra inşaları üzerine: Öğretmenlerin geometrik inşa süreçleri ve görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 219-262. SM36
• Öksüz, C ve Uça, S. (2011). Matematik dersinde probleme dayalı öğrenme üzerine bir örnek olay. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 20-29.
• Özer, M. N., & Şan, İ. (2013). Görselleştirmenin özdeşlik konusu erişisine etkisi. International Journal of Social Science, 6(1), 1275-1294.
• Skemp, R. R. (1987). The psychology of learning mathematics, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Steiner,F.G., & Stoecklin, M.(1997). Fraction calculation. Adidactic approach to constructing mathematical networks. Learning and Instruction, 7(3), 211 233.
• Streefland, L. (1990). Fractions In Realistic Mathematics Education, A Paradigm Of Developmental Research. Dordrecht: Kluver Academic.
• Şengül, S., & Körükcü, E. (2012). Tam sayılar konusunun görsel materyal ile öğretiminin altıncı sınıf öğrencilerinin matematik başarıları ve kalıcılık düzeylerine etkisi. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 489-508.
• Toptaş Tat, E., & Bulut, S. (2012). Yumurta tangramın matematik derslerinde kullanımına yönelik bir çalışma. İlköğretim Online, 12(1), 12-19.
• Toptaş, V. (2008). Geometri alt öğrenme alanlarının öğretiminde kullanılan öğretim materyalleri ile öğretme-öğrenme sürecinin bir birinci sınıfta incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 299-323.
• Toptaş, V., Çelik, S., & Karaca, E. T. (2012). Pedagogical materials use of primary grade teachers in mathematics education. Elementary Education Online, 11(4), 1121-1130.
• Tunç, M. P., Durmuş, S., & Akkaya, R. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde somut materyalleri ve sanal öğrenme nesnelerini kullanma yeterlikleri. Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 13-20.
• Ulusoy, F. (2019). Matematik öğretmeni adaylarının pergel-cetvel ve dinamik geometri yazılımı kullanarak yaptıkları geometrik inşalar. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 10(2), 336-372. SM34
• Ulutaş, F., & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
• Van de Walle, J. A. (2007). Elementary and middle school mathematics: Teaching developmentally (6thed.). Boston, MA: Pearson /Allyn and Bacon.
• Yaman, H., & Şahin, T. (2014). Somut ve sanal manipülatif destekli geometri öğretiminin 5. sınıf öğrencilerinin geometrik yapıları inşa etme ve çizmedeki başarılarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 202-220.
• Yavuz Mumcu, H. (2018). Kesir işlemlerinde model kullanma: Bir durum çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1), 122-151. doi: 10.17522/balikesirnef.437721
• Yavuz, O. C. (2013). Temel eğitimde kesirler konusunda materyalin rolü. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 136-147.
• Yazlık, D. Ö. (2018). Öğretmenlerin matematik öğretiminde somut öğre-tim materyali kullanımına yönelik görüşleri. OPUS –Uluslararası Top-lum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 775-805. DOI: 10.26466/opus.417200
• Yetkin Özdemir, İ. E. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretiminde materyal kullanımına ilişkin bilişsel becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 362-373.
• Yıldız B., & Tüzün, H. (2011). Üç-boyutlu sanal ortam ve somut materyal kullanımının uzamsal yeteneğe etkileri. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 498-508.
• Yolcu, B., & Kurtuluş, A. (2010). 6. sınıf öğrencilerinin uzamsal görselleştirme yeteneklerini geliştirme üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 9(1), 256-274.
• Yücedağ, T., & Erdoğan, A. (2011). 2000-2009 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 825-838.
• Zehir, K., & Zehir, H. (2019). Tam sayılarda toplama ve çarpma işlemlerinin öğretiminde sayma pulu kullanımı ve örnek problemlerin sayma pulları kullanılarak çözümü. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1), 24-36.