RELATIONSHIP BETWEEN R&D EXPENDITURES AND ECONOMIC GROWTH: AN EVALUATION ON TURKEY

Year 2019, , 345 - 360, 28.07.2019

Deniz Dilara Dereli , Uğur Salğar

https://doi.org/10.15637/jlecon.6.021

Abstract

By R&D activities
carried out under newly-emerging economic conditions stimulated by the
globalization process, it is possible to increase the production of high value
added products. For this reason, the shares allocated for R&D and
expenditures are considered as an important factor in the realization and
acceleration of growth. In this study, the relationship between R&D
expenditures and growth in Turkey is analysed. For this purpose, the R&D
expenditures during the period 1990-2015 and gross domestic production in
Turkey are comparatively evaluated. In the long term, the cointegration
relationship between R&D expenditures and growth is determined by Johansen Cointegration
Analysis. Also a mutual causality relationship is demonstrated between R&D
expenditures and growth.

Keywords

R&D Expenditures, Growth, Cointegration Analysis, Causality Analysis

AR-GE HARCAMALARI İLE BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Küreselleşme sürecinde ortaya çıkan yeni ekonomik
düzen içerisinde gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetleri ile özellikle katma değeri
yüksek ürünlerin üretiminde artış sağlanması mümkün olmaktadır. Bu nedenle
Ar-Ge’ye ayrılan paylar ve yapılan harcamalar büyümenin gerçekleşmesinde ve
hızlanmasında önemli bir etken olarak öne çıkmaktadır. Çalışmada Türkiye’nin
Ar-Ge harcamaları ile büyüme performansı arasındaki ilişki analiz edilmiştir.
Bu amaçla 1990-2015 döneminde Türkiye’deki Ar-Ge harcamaları ile gayri safi yurt
içi hasıla verileri ele alınmıştır. Johansen Eşbütünleşme Analizi ile uzun
dönemde Ar-Ge harcamaları ile büyüme arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit
edilmiştir. Ayrıca Ar-Ge harcamaları ile büyüme arasında karşılıklı bir
nedensellik ilişkisine ulaşılmıştır.

Keywords

Ar-Ge Harcamaları, Büyüme, Eşbütünleşme Analizi, Nedensellik Analizi

References

• AKAN, Y. ve KANCA, O., (2015), Türkiye’de Dış Borçlanma, Büyüme ve Enflasyon İlişkisi: VAR Yaklaşımı (1980-2013), Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33 (3), 1-22.
• AKIN, H.B., (2001), Yeni Ekonomi: Strateji, Rekabet, Teknoloji Yönetimi, Konya, Çizgi Kitabevi, ISBN: 9789758156467.
• AKINCI, M. ve SEVİNÇ, H., (2013), Ar&Ge Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1990-2011 Türkiye Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (27), 7-17.
• ALPER, A.E., (2017), Türkiye’de Patent, Ar-Ge Harcamaları, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Bayer-Hanck Eş Bütünleşme Analizi, 3rd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 9-11 November 2017, 17-26.
• BOZKURT, C., (2015), R&D Expenditures And Economic Growth Relationship in Turkey, International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 188-198.
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI, (2014), Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/12/Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1.pdf, [Erişim Tarihi: 06.12.2018].
• DUMAN, E., (2017), Türkiye’de Reel GSYH, Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Çıktılar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, International Journal of Academic Value Studies, 3(14), 12-21.
• DUMAN, K. ve AYDIN, K., (2018), Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ile GSYİH İlişkisi, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 4(1), 49-66.
• ERCAN, N. Y., (2002), İçsel Büyüme Teorisi: Genel Bir Bakış, Planlama Dergisi Özel Sayı - DPT’nin Kuruluşunun 42. Yılı, 129-138.
• ERDOĞAN, S. ve CANBAY, Ş., (2016), İktisadi Büyüme ve Araştırma & Geliştirme (Ar-Ge) Harcamaları İlişkisi Üzerine Teorik Bir İnceleme, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 29-44.
• ERTÜRK, M., (2000), İşletme Biliminin Temel İlkeleri, İstanbul, Beta Yayınları, ISBN: 9789754864915.
• FİDANCI, N., (2017), Araştırma, Geliştirme (Ar-Ge) ve Tasarım Harcamalarının Vergisel Düzenlemeler ve Teşvikler Çerçevesinde İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 1, 69-90.
• FREEMAN, C. and SOETE, L., (2004), Yenilik İktisadı, Çev.: Ergun Türkcan, Ankara, TÜBİTAK Yayınları, 5. Baskı.
• GENÇ, M. C. ve ATASOY Y., (2010), Ar&Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Ilişkisi: Panel Veri Analizi, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2), 27-34.
• GHAFFAR, A. and KHAN, W.A., (2014), Impact of Research and Development on Firm Performence, International Journal of Accounting and Financial Reporting, 4(1) 357-367.
• GRANGER, W.J.C., (1969), “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, 37(8), 424-438.
• GÜLMEZ, A. ve AKPOLAT, AHMET G., (2014), Ar-Ge & İnovasyon ve Ekonomik Büyüme: Türkiye ve AB Örneği için Dinamik Panel Veri Analizi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1-17.
• GÜLMEZ, A. VE YARDIMCIOĞLU, F., (2012), OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi (1990-2010), Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık, 163, 335-353.
• GÜZEL, S., (2009), Ar-Ge Harcamaları ve Vergi Teşvikleri: Belirli Ülkeler Karşısında Türkiye’nin Durumu, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 29-48.
• JOHANSEN, S., (1991), Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models, Econometrica, 59, 1551-1580.
• KOCAMIŞ, T.U. ve GÜNGÖR, A., (2014), Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Karlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması, Maliye Dergisi, Haziran, 166, 127-138.
• KORKMAZ, S., (2010),Türkiye’de Ar-Ge Yatırımları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli ile Analizi, Journal of Yasar University, 20(5), 3320-3330.
• KOYUNCU, F.T., (2014), Turizm Sektörünün Türkiye’nin Makroekonomik Performansına Katkısı: Ekonometrik Bir Çözümleme, EconWorld2014@Prague International Conference in Economics, 1-14.
• KESİKOĞLU, F. ve SARAÇ, Ş., (2017), Ar-Ge Harcamalarının Büyüme Üzerindeki Etkisi: İBBS Düzey 1 Bölgelerinin Karşılaştırmalı Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 617-627.
• KUTBAY, H. ve ÖZ, E., (2017), Ar-Ge Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye ve Seçilmiş Ülkelerde Vergi Teşvikleri Boyutuyla Ekonometrik Analiz, Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık 2017, 173, 331-361.
• MÜSİAD, (2012), Küresel Rekabet İçin Ar-Ge ve İnovasyon: Stratejik Dönüşüm Önerisi, Araştırma Raporları 76, İstanbul.
• OECD, (2002). Araştırma ve Deneysel Geliştirme Taramaları İçin Önerilen Standart Uygulama, Frascati Kılavuzu.
• ÖZCAN, B. ve ARI, A., (2014), Araştırma-Geliştirme Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi, Maliye Dergisi, 166, 39-55.
• ÖZEL, H.A., (2012), Ekonomik Büyümenin Teorik Temelleri, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Bahar, 2(1), 63-72.
• ÖZER, M. ve ERDOĞAN, L., (2006), Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi, Ekonomik Yaklaşım, 17(60-61), 93-110.
• ÖZKAN, G. ve YILMAZ, H., (2017), Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı ve Kişi Başı Gelir Üzerindeki Etkileri: 12 AB Ülkesi ve Türkiye İçin Uygulama (1996-2015), Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi,12(1), 1-12.
• SAMIMI, A.J. and ALERASOUL, S.M., (2009), R&D and Economic Growth: New Evidence from Some Developing Countries, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3 (4), 3464- 3469.
• SETA, (2014), Yeni Ekonomi: Ar-Ge ve İnovasyon, Haz.: Erdal Tanas Karagöl ve Hatice Karahan, 82.
• SÖKMEN, F.Ş. ve AÇCI, Y., (2017), BRICS-T Ülkelerinde Ar-Ge Harcamalarının Ekonomik Büyümeye Etkisi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 83-100.
• SUNGUR, O., AYDIN, H.İ. ve EREN, M.V., (2016), Türkiye’de Ar-Ge, İnovasyon, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 173-192.
• SYLWESTER, K., (2001). R&D And Economic Growth, Knowledge, Technology & Policy, 13(4), 71-84.
• TABAN, S., (2008), İktisadi Büyüme: Kavram ve Modeller, Ankara, 1. Baskı, Nobel Yayınları.
• TABAN, S. ve ŞENGÜR, M., (2014), Türkiye’de Ar-Ge ve Ekonomik Büyüme, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 355-376.
• TARI, R. ve ALABAŞ, M.M., (2017), The Relationship Between R&D Expenditures and Economic Growth: The Case of Turkey (1990-2014), AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 1-17.
• TAŞ, Ş., TAŞAR, İ. ve AÇCI, Y., (2017), Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 197-206.
• TUNA, K., KAYACAN, E. ve BEKTAŞ, H., (2015), The Relationship Between Research & Development Expenditures and Economic Growth: The Case of Turkey, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 195; 501-507.
• YARDIMCI, P., (2006), İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye Ekonomisinde İçsel Büyümenin Dinamikleri, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 10(9), 96-115.
• YU-MING, W., LI, Z. and JIAN-XIA, L., (2007), Co-integration and Causality between R&D Expenditure and Economic Growth in China: 1953-2004, International Conference on Public Administration, 869-876.
• ZACHARIADIS, M., (2004), R&D-induced Growth in the OECD?, Review of Development Economics, 8(3), 423-439.