FISCAL POLICIES AGAINST ENVIRONMENTAL PROBLEMS

Year 2017, Volume: 4 Issue: 2, 167 - 190, 30.04.2017

Halil Kete , Mehmet Sadık Aydın Hakan Kaya

Abstract

Reducing waste and residues causing environmental pollution, recycling or reusing waste,
developing production technologies that can be achieved with less pollution and ensuring energy
saving and, most importantly, making environmental and production preferences more
environmentally friendly can be realized through fiscal policy instruments such as ecological taxation
and which can be create a resource which to cover the damage caused by environmental pollution. In
this study, firstly, the theoretical infrastructure and current status of environmental problems are
discussed, afterwards the instruments of fiscal policy that can be used to solve these problems are
examined and solution proposals are introduced. Particularly in international organizations such as
the United Nations, there are important responsibilities and duties in the determination of
environmental policies and in the resolution of environmental problems. Considering this thought, in
this paper "green economy" subject, reduces the ecological and environmental risks to a considerable
extent, but as a concept that improves social equality and human well-being, it can be used not only as
an environment but also as an effective tool for achieving economic development.

Keywords

Fiscal Policy, Environmental Problems, Environmental Taxes

ÇEVRE SORUNLARI İLE MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKALARI

Abstract

Çevre kirliliğine sebep olan atık ve artıkların azaltılması, atıkların geri kazanılması veya
yeniden kullanılması, daha az kirlilikle elde edilebilecek üretim teknolojilerin geliştirilmesi ve enerji
tasarrufunun sağlanması ve en önemlisi üretim ve tüketim tercihlerinin çevreye duyarlı bir hale
getirilmesi ekolojik vergiler gibi maliye politikası araçları ile gerçekleştirilebilmekte ve çevre kirliliği
ile oluşan zararın karşılanması için bir kaynak elde edilebilmektedir. Bu çalışmada öncelikle çevre
sorunlarının teorik altyapısı ve güncel durumu ele alınmış, devamında bu sorunların çözümünde
kullanılabilecek maliye politikası araçları incelenmiş ve çözüm önerileri getirilmiştir. Özellikle
Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşlara çevre politikalarının belirlenmesi ve çevre
sorunlarının çözümü hususunda önemli sorumluluk ve görev düşmektedir. Bu düşünceden hareketle
makalede ”yeşil ekonomi konusu”; ekolojik ve çevresel riskleri belirgin bir şekilde azaltırken, sosyal
eşitlik ve insan refahını iyileştiren bir kavram olarak, sadece çevreyi korumakla kalmayıp, ekonomik
kalkınmanın sağlanmasında da etkili bir araç olarak kullanılabileceği ele alınmıştır. 

Keywords

Maliye Politikası, Çevre Sorunları, Çevre Vergiler

References

• Akbaş Akdoğan D. (2016) , Türkiye’de Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Teşviklerdeki Son Gelişmeler. M. Aydın ve S.S. Tan, (Ed.), Political Economy of Taxation, (151- 165), Londra, IJOPEC Publication.
• Bağdiden M. ve Demir E. (2010), Küresel Isınmayla Mücadelede Türk Vergi Mevzuatı, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 12.
• Bal H.Ç. (2012), Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Çevre Sorunlarıyla Mücadele Aracı Olarak Kirlilik İzinleri Piyasasının Etkinliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bal H. Ç. (2013), Dünyada ve Türkiye’de Kirlilik İzinleri Piyasaları ve Çevre Sorunlarının Çözümünde Bu Piyasaların Etkinliği, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı: 7.
• Balın B.E. (2011), Çevre Politikası (İktisadi Bir Yaklaşım), Derin Yayınları, İstanbul.
• Baykal H. ve Baykal T. (2008), Küreselleşen Dünya’da Çevre Sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 9.
• Bilgin S. ve Orkunoğlu I.F. (2010), Fiskal ve Ekstrafiskal Amaçlar Bağlamında 1970’lerden Günümüze Çevre Vergileri, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12/1.
• Bozkurt Y. (2016), Çevre Sorunları ve Politikaları, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Busch J., (2015), Climate Change and Development in Three Charts, Central For Global Development, (Erişim: http://www.cgdev.org/blog/climate-change-anddevelopment-three-charts).
• CAT (2015), Climate Action Tracker (Erişim:http://climateactiontracker.org/global.html)
• Çelikkaya A. (2011), Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Çevre Vergisi Reformları ve Türkiye’deki Durumun Değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:2.
• Dağdemir Ö. (2015), Çevre Sorunlarına Ekonomik Yaklaşımlar ve Optimal Politika Arayışları, Gazi Kitabevi, Ankara. Durman M., Önder H. (2016), Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi, Ekin Yayınları, Bursa.
• Erdoğdu M.(2006), Küresel Kolektif Varlıklar, Finansman Problemleri ve Düzeltici Vergileme Temelli Çözüm Yolları, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: XXI, Sayı 1.
• Fındık H. (2015), Termik Santrallerde Çevresel Maliyetlerin Muhasebeleştirilmesi, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 2015 14(4):781-796.
• Groosman B., (1999), Pollution Tax, Center for Environmental Economics and Management Faculty of Economics and Applied Economics, University of Ghent.
• Gündüz İ. O. (2013a), Bir Çevre Vergisi Türü Olarak Enerji Vergisi: Fosil Yakıtların Vergilendirilmesi-I, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 22, Sayı 2.
• Gündüz İ.O. (2013b), Bir Çevre Vergisi Türü Olarak Enerji Vergisi: Fosil Yakıtların Vergilendirilmesi-II, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 22, Sayı 2.
• IEA (2012), Key World Energy Statistics, International Energy Agency, France.
• IEA (2014), Key World Energy Statistics, International Energy Agency, France.
• IEA (2016), Key World Energy Statistics, International Energy Agency, France.
• ILO (2011), Policy Options and Instruments For A Green Economy, International Institute For Labour Studies, EC-IILS Joint Discussion Paper Series No. 12.
• IRENA (2016), Renewable Energy and Jobs Annual Review 2016, International Renewable Energy Agency, (Erişim: http://www.irena.org/menu/index.aspx?mnu=Subcat&PriMenuID=36&CatID=141&SubcatID=2729)
• Jamali T.,(2007), Ekolojik Vergiler , Yaklaşım Yayınları, Ankara.
• Kargı V. ve Yüksel C. (2010), Çevresel Dışsallıklarda Kamu Ekonomisi Çözümleri, Maliye Dergisi, Sayı:159.
• Kaygalak I. ve Işık Ş., (2007), Kentleşmenin Yeni Ekonomik Boyutları, Ege Coğrafya Dergisi, Sayı:16.
• Kızılboğa R. ve Batal S. (2012), Türkiye’de Çevre Sorunlarının Çözümünde Yerel Yönetimlerin Rolü ve Önemi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 9,Sayı: 20.
• Kirmanoğlu H., (2013), Kamu Ekonomisi Analizi, Beta Yayınları, 4.Baskı, İstanbul.
• Kyoto Protokolü (1998), Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi “Kyoto Protokolü”, (Erişim: http://iklim.cob.gov.tr/iklim/Files/Mevzuat/kyoto_protokol.pdf)
• OECD (2013), Inventory of Estimated Budgetary Support and Tax Expenditures for Fossil Fuels.
• Organ İ ve Çiftçi T. (2013), Karbon Vergisi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1. Önder R. (2016), Çevre Sorunları. Aysel Aydın KOCAEREN (Editör), Çevre ve Enerji (s.114- 153), Nobel Yayınları, Ankara.
• Özdemir B., (2009), Küresel Kirlenme Sürdürülebilir Ekonomik Büyüme ve Çevre Vergileri, Maliye Dergisi, Sayı: 156.
• Özdemir Z. ve Özekicioğlu H. (2006), “Kentleşme ve Çevre Sorunları” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 11 Sayı: 1.
• Öztürk N. (2016), Kamu Ekonomisi, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Ponting C.; (2000), Dünyanın Yeşil Tarihi, (Çev.) Ayşe BAŞCISANDER, İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
• Savaşan F. (2016), Kamu Ekonomisi, Dora Basım-Yayın, Bursa.
• Stiglitz J. , Walsh C. (2006), Economics, W. W. Norton & Company, New York.
• The World Bank (2008), The Little Green Data Book.
• The World Bank (2016), The Little Green Data Book.
• Turhan S. (1992), “Maliye Politikası ve Çevre Kirliliği”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Prof. .Dr. Bedi N. Feyzioğlu’na Armağan, Sayı:35.
• TÜİK (2016), Sera Gazı Emisyon Envanteri, Sayı: 21582, (Erişim: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21582).
• Türkeş, M., Sümer, U. M. ve Çetiner, G. (2000). ‘Küresel iklim değişikliği ve olası etkileri’, Çevre Bakanlığı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları (13 Nisan 2000, İstanbul Sanayi Odası).
• UN (2015), Demographic Year book, United Nations Publication, New York.
• UN Department of Economic and Social Affairs Urban and Rural Population, http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/dataset/urban/urbanAndRuralPopulationByAgeAndSex.shtml
• UNEP (2011), Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication, United Nations Environment Programme.
• UNEP, (2010), Green Economy- Fiscal Policy, Economics and Trade Branch, Geneva.
• WHO (2014), http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2014/air-pollution/en/.
• World Bank (2010), Development and Climate Change, World Development Report.
• World Bank (2013), THE LITTLE GREEN DATA BOOK, Washington.
• Yılmaz, A., Bozkurt, Y. ve Taşkın, E. (2005). “Doğal Kaynakların Korunmasında Çevre Yönetiminin Etkinliği”, D.P.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.