Türkiye’deki Kırgıbayırların Jeosit Potansiyeli

Yıl 2022, Cilt: 46 Sayı: 1, 51 - 79, 30.06.2022

Yıldız Güney

Öz

z
Tarım ve hayvancılık amaçlı kullanılması mümkün olmayan, yer yer üzerinde
yürünmesi bile imkansız olan kırgıbayır arazilerin turizm ve eğitim amaçlı kullanılması
mümkündür. Dünyada turizm ve eğitim amaçlı kullanılmak üzere düzenlenmiş, her yıl binlerce
insan tarafından ziyaret edilen kırgıbayır alanları mevcuttur. Türkiye'de de oldukça geniş alan
kaplayan kırgıbayırlar hemen her bölgede çeşitli büyüklükte karşılaşılabilir. Türkiye jeosit
potansiyeli açısından dünyadaki muadilleri ile yarışabilecek nitelikte kırgıbayır alanlarına
sahiptir. Nitekim Şahin Sırtı (Çanakkale), Küpyar (Manisa), Nallıhan (Ankara), Şeytan Şehri
(Sivas), Gökkuşağı Tepeleri (Erzurum), Gökkuşağı Tepeleri (Iğdır) gibi bazı kırgıbayır alanları
sahip oldukları ilginç görünüm ile insanların ilgisini çekmeyi başarmıştır. Fakat Türkiye
kırgıbayırlarının jeosit potansiyeli ile ilgili bütüncül bir değerlendirme yapılmamıştır. Bu
çalışmanın temel amacı Türkiye'de seçili bazı kırgıbayır alanlarının eğitim ve turizm amaçlı
jeosit değerini belirlemek ve önce bunları kendi aralarında karşılaştırıp sonra dünyadaki
örnekleriyle karşılaştırmaktır. Bunun için kantitatif jeosit değerlendirme yöntemleri
kullanılmıştır. Değerlendirme sonuçları araştırmaya konu olan kırgıbayırlar arasında Nallıhan
kırgıbayırının sahip olduğu temel (eğitimsel ve bilimsel) ve ikincil (turistik ve fonksiyonel)
değerleri ile Türkiye'nin jeosit potansiyeli en yüksek kırgıbayır alanı olduğunu ve dünyadaki
örnekleri arasında yüksek jeoturizm değerine sahip olduğunu ortaya koymuştur. Jeosit
potansiyeli açısından önemli kırgıbayır alanlarına sahip Türkiye'nin bu kırgıbayır alanlarını
turizm ve özellikle eğitim amaçlı olarak yeterince iyi değerlendirmediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu, jeomiras, jeosit, jeoturizm, kırgıbayır, Anadolu, jeomiras, jeosit, jeoturizm, kırgıbayır

Kaynakça

• Akar Şahingöz, S., Kızılelli, M., Çetin, K., 2019. Exploring the tourism potential of Nallıhan district in Ankara and proposals for rural development. In: Ç. Akkuş, G. Akkuş, G. (Eds.), Selected Studies on Rural Tourism and Development. Cambridge Scholars Publishing, p 101-114, UK. 27
• Akbulut, G., 2004. Divriği ilçesinin coğrafyası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, Doktora Tezi, 472 s (yayımlanmamış).
• Ankara Kakınma Ajansı, 2011. Nallıhan turizm gelişim stratejisi-2023. Nallıhan Kırsal Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi Projesi, https://www.ankaraka.org.tr/tr/nallihan-turizm-gelisim-stratejisi-2023_3761.html, 15 Temmuz 2021.