Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Teknoloji Kullanımı ÖzYeterliklerinin Akademik Başarılarına Etkisi

Year 2024, Volume: 8 Issue: 4, 159 - 172, 31.12.2024

Hüseyin Çalışkan , Ayça Orhan

Abstract

Günümüzde eğitimde teknolojinin rolü giderek artmaktadır. Özellikle sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji kullanımı öz-yeterlik düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki üzerine yapılan araştırmalar kritik bir öneme sahiptir. Teknolojinin sınıf içi kullanımı, öğrencilerin sosyal bilgiler dersindeki anlayışlarını derinleştirebilirken aynı zamanda öğretmen adaylarının pedagojik yetkinliklerini de etkileyebilir. Bu araştırmada da sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji kullanımı öz-yeterliklerine ne ölçüde sahip olduğu tespit edilmeye çalışılmış ve farklı değişkenler açısından ele alınarak incelenmiştir. Bu bağlamda araştırmanın amacı; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji kullanımı öz-yeterlik ve akademik başarı düzeylerinin ortaya çıkarmaktır. Araştırmada nicel araştırma bağlamında gerçekleştirilmiş ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada örneklem belirlenirken kazara/uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın araştırma grubunu 2023-2024 yılı eğitim- öğretim yılında 7 devlet üniversitesine bağlı eğitim fakültesinde öğrenim gören toplam 184 sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmanın kapsamına ve amacına uygun olarak “Sosyal Bı̇lgı̇ler Öğretı̇mı̇nde Teknolojı̇ Kullanımı Öz - Yeterlı̇k Ölçeğı̇” veri toplama aracı olarak kullanılmış, öğretmen adaylarına yüzyüze ve çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen genel veriler doğrultusunda öğretmen adaylarının teknoloji kullanımı öz-yeterliklerinin “katılıyorum” düzeyinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının teknoloji kullanımı öz-yeterliklerinin akademik başarı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

teknoloji kullanım, özyeterlik, sosyal bilgiler

The Effect of Pre-service Social Studies Teachers' Technology Use Self-Efficacy on Their Academic Achievement

Abstract

The role of technology in education is expanding significantly today. Notably, research examining the relationship between pre-service social studies teachers' self-efficacy in technology use and their academic achievement is critically important. Classroom technology use can enhance students' comprehension in social studies courses while also impacting pre-service teachers' pedagogical skills. This study aimed to determine and analyse pre-service social studies teachers' technology use self-efficacy in relation to several variables. Accordingly, the research's objective is to reveal the levels of technology use self-efficacy and academic achievement among pre-service social studies teachers. This quantitative study employed a relational survey model. The sample was selected using an accidental/convenience sampling method, comprising 184 pre-service social studies teachers from faculties of education at seven state universities during the 2023-2024 academic year. Aligned with the study's scope and objectives, the "Self-Efficacy Scale for the Use of Technology in Social Studies Teaching" was administered to pre-service teachers both face-to-face and online. Findings indicate that pre-service teachers' technology use self-efficacy was generally at the "agree" level, and that technology use self-efficacy significantly influences academic achievement.

Keywords

technolohy use, self-efficacy, social studies

References

• Akgün, İ.H., Akgün, M. ve Şimşek, N. (2014). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının eğitimde bilgisayar kullanmaya ilişkin öz yeterlilik algılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (2), 711-722. Akkoyunlu, B., ve Tuğrul, B. (2002). Okulöncesi çocukların ev yaşantısındaki teknolojik etkileşimlerinin bilgisayar okuryazarlığı becerileri üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 12-21.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili özyeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Avcı Akçalı, A. ve Baş Ö. Sosyal bilgiler eğitiminde teknoloji kullanımı konusundaki araştırmalar. The Journal of Academic Social Science Studies, 13(81) , 15-30. DOI:10.29228/JASSS.44400
• Bakaç, E. (2022). Öğretmen adaylarının e-öğrenme stilleri, akademik başarıları ve eğitim teknolojisi öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51(1), 148-164. DOI: 10.14812/cufej.887697 Bal, M. S., ve Karademir, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) konusunda öz-değerlendirme seviyelerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (2), 15-32. Baltacı, S., Bütüner, S.Ö. ve Çalışkan, E. (2022). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının çevrimiçi öğrenmeye yönelik öz-yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, KEFAD 23, (Özel Sayı), 485-486). DOI: 10.29299/kefad.1054516
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (35. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Corry M., & Stella J. (2018). Teacher self-efficacy in online education: a review of the literature. Research in Learning Technology, 26(1), 1-12. https://doi.org/10.25304/rlt.v26.2047
• Çetin, O. ve Belemir Güngör, B. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayar öz-yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 55-77. Erdoğan, E. ve Şerefli, B., (2021). Sosyal bilgiler öğretiminde teknoloji kullanımı: beş öğretmenin yolculuğu. Journal of Qualitative Research in Education, 27, 232-256. doi:10.14689/enad.27.11
• Eroğlu, A., Ünlü, H., Eroğlu, İ. ve Yılmaz, B. (2011). Beden eğitimi öğretmeni ve beden eğitimi öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitim ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 132-135.
• Ferris, J. L. E. (2013). Teachers' perspectives of their self-efficacy in using technology with low-achieving students (Doktora tezi). Erişim adresi ProQuest Dissertations & Theses- Capella University. (UMI 3598461)
• Hale, J. L. (2013). Secondary teacher self-effıcacy and technology ıntegratıon (Doktara tezi). Erişim adresi ProQuest LLC, Ed.D. Dissertation- The University of West Florida. (ED553464)
• Ioan Maican, C., Cazan, A. M., Constantin Lixandroiu, R., & Dovleac, L. (2019). A study on academic staff personality and technology acceptance: The case of communication and collaboration applications. Computers & Education, 128(1), 113-131. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.09.010
• Kartal, O. Y., Temelli, D. ve Şahin, Ç. (2018). Ortaokul matematik öğretmenlerinin bilişim teknolojileri öz-yeterlik düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 922-943.
• Kaya, B. (2008). Sosyal bilgiler dersinde teknoloji kullanımı. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 189-205. Kaymak, E. ve Titrek, O. (2021). Öğretmenlerin teknolojiye uyumuna yönelik öz yeterlik düzeyinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (SUJEF), 21(2), 104-134. Kılınç, E. – Başer, E.H., Kılınç, S., Kaya, M.M., Er Türküresin, H. ve Kesten A. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde teknoloji kullanımı öz - yeterlilik ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(14), 411-424. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9469
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2005). Sosyal bilgiler dersi ilköğretim 4. ve 5. sınıf programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2005a). Sosyal bilgiler dersi ilköğretim 4. ve 5. sınıf programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2024). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar): Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: MEB Yayınları.
• Öztop, F. (2022). Matematik öğretiminde mobil teknoloji kullanımının akademik başarı üzerindeki etkisi: Bir meta analiz çalışması. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2022, 2(1), 66-81. Öztürk, C. (2012). Sosyal bilgiler öğretimi. (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., ve Özden, B. (2013). Fen bilgisi, sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen özyeterlik algılarının ve akademik kontrol odaklarının incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 227-250. Senemoğlu, N. (2015). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. (24. Baskı). Ankara: Yargı Yayınları.
• Slusher, A. J. (2018). The ımplementation of a middle school one-to-one technology ınitiative: a longitudinal study of teachers' perceptions of technology and self-efficacy (Doktora tezi). Erişim adresi ProQuest LLC, Ed.D. Dissertation- Wilmington University (Delaware). (ED592222). Taşkın, Ç. Ş., ve Hacıömeroğlu, G. (2010). Öğretmen özyeterlik inanç ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 63-75. Topal, M. ve Akgün, Ö. E. (2015). Eğitim fakültesinde okuyan öğretmen adaylarının eğitim amaçlı internet kullanımı öz-yeterlik algılarının incelenmesi: Sakarya Üniversitesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 343-364. Yavuz, S. ve Coşkun, E. A. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve düşünceleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (34), 276-286.
• Yeşiltaş, E. ve Kaymakçı, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretim programının teknoloji boyutu. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 314-340. Zhao, L., Lu, Y., Huang, W., ve Wang, Q. (2010). Internet inequality: The relationship between high school students' Internet use in different locations and their Internet self-efficacy. Computers & Education, 55(4), 1405–1423.
• Whitley, B.E. (1997). Gender differences in computer-related attitudes and behavior: A meta-analysis. Computers in Human Behavior, 13(1), 1-22