OYUN TEORİSİ YAKLAŞIMI İLE PORTFÖY YÖNETİMİ OPTİMİZASYONU HİSSE YATIRIM UYGULAMASI

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 21 - 37, 17.01.2017

Merve Demirci , Vesile Şahınkul Tamer Eren

Öz

Günümüzdeki
finansal koşullar altında piyasa krizlerine yapısal sorunlar da ilave edilince
yatırım sektörü olumsuz yönde etkilenme yaşamıştır. Ülke ekonomilerinin ana
sorunları arasında ekonomik büyümenin yanı sıra, toplumsal hayatın da
etkilenmesi vardır. Bu sorunun çözümlenmesinde, doğrudan ve dolaylı yatırımlar
büyük önem taşır. En önemli
problemler; yatırım için yeterli fonun sağlanması, düşük risk ve yüksek getiri
doğrultusunda en uygun finansal araçlar ile değerlendirilme yapılması ve
küresel ekonomidir. Yapılan çalışmada BİST 100’ de işlem gören ve Türkiye’de
ilk 100’de yer alan 8 holding/yatırım şirketi seçilerek endeks değerleri
alınmış fiyat getiri verileri analiz edilmiştir. Yatırım problemi doğaya karşı
oynanan bir oyun olarak görülerek, yöneylem araştırması yöntemi olan iki kişili
sıfır toplamlı oyun teorisi yaklaşımı ile optimal getiriye sahip portföy
oluşturulmuştur. Oluşturulan bu portföyün getirisi oyun teorisi ile hesaplanmış
ve getiriler doğrusal programlama ile modellenmiştir ardından çözüm sonuçları
sunulmuştur. Çalışmada yatırımcı
farklı bir portföy yaklaşımı aracılığıyla kazancını en çoklayacak strateji
seçimini yaparak, portföyünün beklenen getirisini ölçüp karşılaştırma
yapabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Doğrusal programlama, finansal araçlar, kazanç matrisi, optimal strateji, oyun teorisi, portföy yönetimi

PORTFOLIO MANAGEMENT OPTIMIZATION BY APPLYING THE GAME THEORY APPROACH TO APPLYING SHARE INVESTMENT

Öz

If structural problems are added to the market crises under today's
financial conditions, the investment sector is not affected negatively. Among
the main problems of national economies are economic growth as well as social
life. In solving this problem, direct and indirect investments are of great
importance. The most important problems are; Adequate funding for investment,
evaluation with the most appropriate financial instruments in terms of low risk
and high yield, and global economy. In this study, the 8 prices of return value
data were analyzed by selecting 8 holding / investment companies which are listed
in BİST 100 and ranked in the top 100 in Turkey. The investment problem is seen
as a play against the nature and a portfolio with an optimal return has been
created by the approach of two-person zero-sum game theory which is a method of
operation research. The result of this generated portfolio is calculated by
game theory and the results are modeled by linear programming and then the
solution results are presented. In the study, the investor will be able to
measure and compare the expected turnover of his portfolio by choosing the
strategy that will maximize his profitability through a different portfolio
approach.

Anahtar Kelimeler

Linear programming, financial instruments, gain matrix, optimal strategy, game theory, portfolio management

Kaynakça

• (1) Gürol, E., Kılıçoğlu, A.,1994. Business World Dictionary Cem Yayınevi , No:2, İstanbul.
• (2) Baykan, G.2010. Portföy Yönetimi ve İMKB’de Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finansman Bilim Dalı.
• (3) Akgüç , Ö., 1994. Finansal Yönetim, Muhasebe Enstitüsü Yayını, No:6, İstanbul.
• (4) French, D.W.,1989, Security Analysis and Portfolio Analysis: Concepts and Management, Merrill Publishing Company.
• (5) Kevin, S., 2006, Portfolio Management, Prentice-Hall of India Private Limited.
• (6) Bekçi, İ. 2001. Optimal Portföy Oluşturulmasında Bulanık Doğrusal Programlama Modeli ve İMKB’de Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• (7) Yavuz, M., Eren, T. 2016, Finansal Araçların Oyun Teorisiyle Analiz Edilmesi, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi Cilt 7, Sayı 13.
• (8) Berk, N., 2000, Finansal Yönetim, Türkmen Kitapevi, No:5.
• (9) Ercan, M.K., Ban,Ü., 2005, Finansal Yönetim, Gazi Kitabevi,Ankara.
• (10) Yürüten, S. 2010. Sıfır Toplamlı İki Kişili Oyun Modeli Yaklaşımı İle Finansal Piyasaların İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Yöneylem Araştırması Bilim Dalı Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı.
• (11) Başar, B. 2015. Doğu Akdeniz Doğal Gazının Türkiye-İsrail Etkileşimi Bağlamında Oyun Teorisi İle Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Harp Akademileri Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Strateji Ve Stratejik Araştırmalar Ana Bilim Dalı.
• (12) Akdağ, Y. 2015. Oyun Teorisi Yaklaşımı İle Reklam Aracı Seçim Sürecinin Ekonomiye Etkileri: Bulanık TOPSIS Yöntemiyle Vakıf Üniversitelerinin Eğitim Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, İstabul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonomi ve Finans Ana Bilim Dalı.
• (13) Ferguson, S. 2000. Game Theory, Two-Person Zero-Sum Games, s.3.
• (14) Yıldırım, S. 2006. Oyun Teorisi ile İMKB’de Sektör Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Ana Bilim Dalı Yöneylem Araştırması Bilim Dalı.
• (15) Biçici, Ü. 2009. Dağıtım Kanallarında Oyun Teorisi Yaklaşımının Kullanımı ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• (16) Neumann, Von J. & O. Morgenstern (1944). Theory of Games and Economic Behavior, Princeton: Princeton University Press.
• (17) Levy, H., Sarnat, M. C.(1970), “International Diversification of Investment Portfolios”, American Economic Review, (60):668-675.
• (18) Markowitz, H.(1991), "Foundations of Portfolio Theory", The Nobel Prizes 1990, Editor Tore Frängsmyr, [Nobel Foundation], Stockholm.
• (19) Rothkopf, M. H. ve Harstad, R.M. (1994). Modeling competitive bidding. Management Science, 40(3): 364-384.
• (20) Forte, F. (1996), “Development of Game Theory and Public Choice: An Interaction”. J. C. Pardo & F.Schneider (Ed.). Current Issues in Public Choice. London: Edward Elgar Publishing Limited.
• (21) Canbaş, Serpil, Hatice Düzakın ve Süleyman B. Kılıç (1997), “Türkiye’de Hisse Senetlerinin Değerlendirilmesinde Temel Finansal Verilerin ve Bazı Makroekonomik Göstergelerin Etkisi”, Uludağ Üniversitesi, II. Ulusal Ekonomi ve İstatistik Sempozyumu, Bursa.
• (22) Küçükkocaoğlu, G. (2002). Optimal Portföyün Seçimi ve İMKB Ulusal 30 Endeksi Üzerine Bir Uygulama. Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 26.
• (23) Ulucan, A.(2002), “Markowitz Kuadratik Programlama İle Portföy Seçim Modelinin Sermaye Piyasasında Endeks İle Aynı Risk- Getiri Yapısına Sahip Port-Föyün Elde Edilmesinde Kullanımı”, Hacettepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 20(2):141–153.
• (24) Gökçe, A. G. ve Cura, T.(2003), “İMKB Hisse Senedi Piyasalarında İyi Çeşitlendirilmiş Portföy Büyüklüğünün Araştırılması ”.İstanbul Üniversitesi, İşlet-Me Fakültesi, İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, Yönetim, 44(1):63-81.
• (25) Tuluca, S. A., Zwick, B., M. J. Seiler (2003), “International Versus U.S. Sector Diversification Strategies in The Wake of Asian Crisis”. American Business Review, (21):67–74.
• (26) Küçüksille, E. (2004), Optimal Portföy Oluşturmaya Davranışsal Bir Yaklaşım: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• (27) Goetzman, N., William, L. Lİ ve K.G. Rouwenhorst(2005). Forthcoming, Long-Term Global Market Correlations, The, Journal of Business, 78(1).
• (28) Türel, O. (2005). Oyunlar Teorisi Çerçevesinden Türkiye-AB İlişkilerine Genel Bakış. Mülkiye, (29) (248):13-21.
• (29) Haklı, Z. (2006). Tam Sayılı Doğrusal Programlama Modeli İle Optimal Portföy Oluşturma Ve İMKB’de Bir Uygulama: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• (30) Gökşen, Y., Doğan, O. ve Yaralıoğlu, K. (2009). Oyun Teorisinin 2009 Yerel Seçimleri İçin Uygulanması: İzmir İli Uygulaması. Ege Akademik Bakış, 9(4):1225-1241.
• (31) Kayalıdere, K., Aktaş H. (2009). Alternatif Portföy Seçim Modellerinin Performanslarının Karşılaştırılması (İMKB Örneği). Doktora Programı, Celal Bayar Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı.
• (32) Birgili, E., Tuna, G.,(2011). Türkiye-Yunanistan-Amerika Borsalarında Yatırım Fonlarının Oluşmasında Yatırımcı Kararlarının Etkilendiği Alanlar, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi,7.
• (33) Uzun, V., Uzunoğlu Koçer, U., Albayrak, O. ve Kumaç, S. (2014). Dizüstü Bilgisayar Tercihinde Öğrenci Beğenilerinin Firmaların Stratejilerine Etkisini: Oyun Kuramı Yaklaşımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16(1): 159-178.
• (34) Eren, T., Doğan, R., Yavuz, M. ve Küçükdemirci, İ. (2015). Öğrencilerde Akıllı Telefon Kullanımının Özellikleri Bakımından Oyun Teorisi ile Analiz Edilmesi, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(2): 67-76.