VERGİLEME VE İŞSİZLİK İLİŞKİSİ: EŞ BÜTÜNLEŞME TESTİ

Year 2024, Volume: 7 Issue: 2, 30 - 37, 31.12.2024

Muhammed Samancı

https://doi.org/10.54472/jobig.1591017

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’de vergiler ile işsizlik arasındaki ilişki incelenmiştir. İnceleme konusu (1990-2023) yılları arasında vergi gelirleri ile işsizlik oranı değişkenler kullanılmıştır. Değişkenlerin aynı türden olması amacıyla toplam vergi gelirlerinin yüzdelik artışı dikkate alınarak iki değişkende oran olarak eş bütünleşme testi yapılmıştır. Çalışma sonucunda vergi gelirleri ile işsizlik oranları arasında bir etkileşimin var olduğu ve gerçekleştirilen sınamalar sonucunda değişkenlerin eş bütünleşik olduğu tespit edilmiştir. Buna göre değişkenler arasında uzun dönemli ilişki olduğu ifade edilebilir. Diğer taraftan regresyon modeli dikkate alındığında işsizlik oranında meydana gelen artışın vergi gelirlerini negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Keywords

Vergi , Vergi ve İşsizlik , Eş Bütünleşme Testi

TAXATION AND UNEMPLOYMENT RELATIONSHIP: COINTEGRATION TEST

Abstract

This study analyses the relationship between taxes and unemployment in Türkiye. The variables of tax revenues and unemployment rate between the years (1990-2023) were used. In order to ensure that the variables are of the same type, the cointegration test was performed by considering the percentage increase in total tax revenues as a ratio in two variables. As a result of the study, it was determined that there is an interaction between tax revenues and unemployment rates and that the variables are cointegrated as a result of the tests performed. Accordingly, it can be stated that there is a long-run relationship between the variables. On the other hand, when the regression model is considered, it is determined that the increase in the unemployment rate has a negative effect on tax revenues.

Keywords

Tax , Taxes and Unemployment , Cointegration Test

References

• Aktaş, M. A. (2007). Vergi ve İstihdam İlişkisi, https://www.alomaliye.com/2007/09/10/vergi-ve-istihdam-iliskisi-dr-mehmet-ali-aktas-smmm/ (Erişim Tarihi: 22.10.2024).
• Alesina, A. & Perotti R. (1994). The Welfare State and Competitiveness, American Economic Review, 87(5), 921-939.
• Aydın, M. (2013). Türkiye’de Vergileme ve İşsizlik, IJOPEC Yayınları, İstanbul.
• Beck, M. (2024). Impact of Tax Policy on Employment, House of Lorda library, UK Parliament. https://lordslibrary.parliament.uk/impact-of-tax-policy-on-employment/ (Erişim Tarihi: 03.11.2024)
• Böhringer, C.; Boeters, S. & Feil, F., (2005). Taxation and Unemployment: An Applied General Equilibrium Approach, Economic Modelling, 22(1), 81-108, https://doi.org/10.1016/j.econmod.2004.05.002.
• Buyrukoğlu, S. ve Küpeli, E. I. (2021). Vergi Takozu ve İşsizlik Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Politik Ekonomik Kuram, 5(2), 197-208. https://doi.org/10.30586/pek.1003185
• Buyrukoğlu, S., & Kutbay, H. (2016). Türkiye’de Kayıtdışı İstihdamın Bir Tetikleyicisi Olarak Vergi Takozu Sorunu ve Maliyeti, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 249-273. https://doi.org/10.30976/susead.302167
• Buyrukoğlu, S., & Küpeli, E. I. (2021). Vergi Takozu ve İşsizlik Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Politik Ekonomik Kuram, 5(2), 197-208. https://doi.org/10.30586/pek.1003185
• Demirli, Y. (2015). Türk Vergi Sisteminde Ücret Tabanlı İstihdam Teşvikleri: Gelir Vergisi Stopajı Teşviki/Desteği ve Ücret İstisnası, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(25), 141-162. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2015.11.25.933
• Dolenc, P. & Laporsek, S., (2012). Labour Taxation and Its Impact on Employment Growth, Managing Global Transitions, 10 (3), 301–318.
• Harris, S. E. (1946). Taxation and Full Employment. Proceedings of the Annual Conference on Taxation under the Auspices of the National Tax Association, 39, 239–253. http://www.jstor.org/stable/23404862 (Erişim Tarihi: 05.10.2024)
• Kaya, E., & Saraç, Ö. (2023). Türkiye’de 2022 Yılı Asgari Ücret İstisnasının Vergi Takozuna Tahmini Etkileri. Çalışma ve Toplum, 1(76), 211-234. https://doi.org/10.54752/ct.1241228
• Koskela, E. (2001). Labour Taxation and Employment in Trade Union Models: A Partial Survey (September 21, 2001). Bank of Finland Discussion Papers 19/2001, 1-32. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.315485
• Nadaroğlu, H. (2000). Kamu Maliyesi Teorisi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Nar, M. (2015). Ücret Gelirleri Üzerindeki Vergi Yükü: Vergi Takozu Uygulaması, Inernational Journal of Humen Sciences, 12(1), 685-705. doi: 10.14687/ijhs.v12i1.3150
• Nickell, S. (2003). Employment and Taxes, Cesifo Workin Paper No:1109, Category 1: Public Finance, Venice Summer Isntitute, 1-16, https://www.ifo.de/DocDL/cesifo1_wp1109.pdf (Erişim Tarihi: 03.11.2024)
• OECD, (2005a). OECD Tax Policy Studies, Taxing Working Families, Paris.
• OECD. (2011). Taxation and Employment, OECD Tax Policy Studies, No. 21, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264120808-en.
• Öztürk, N. (2020). Maliye Politikası, Beşinci Basım, Ekin Yayınları.
• Pehlivan, O. (2012). Kamu Maliyesi, Murathan Yayınevi.
• Şahin, M. ve Özenç, Ç. (2008). Türkiye’de Mali Stabilizatörlerin Etkinliği, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Tamer Budak, T. (2007). Türk Hukukunda Vergi Adaleti: Anayasal Vergilendirme İlkeleri, Vergi Dünyası Dergisi, 308, 205-221.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Stratejik ve Bütçe Başkanlığı.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK).
• Uslu, H. (2021). Türkiye’de kayıt dışı istihdamın vergi geliri ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Ampirik bir analiz. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 1222-1250. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.845770
• Yeniçeri, H. (2014). Ücret Gelirlerinin Vergilendirme Usulleri ve Vergi Adaleti, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 77-85.
• Yılancı, V.; Yavuz, H. ve İnce, T., (2019). Seçilmiş OECD Ülkelerinde Vergi Takozu-İşsizlik İlişkisi, Maliye Dergisi, Ocak Haziran, 176, 286-297.