KAMUOYU ARAŞTIRMALARI VE MEDYA İLİŞKİSİNE TABULA RASA VARSAYIMI ÜZERİNDEN BİR BAKIŞ

Year 2025, Volume: 9 Issue: 21, 1 - 19, 29.07.2025

Hacı Mortaş

https://doi.org/10.58202/joecopol.1635492

Abstract

Kamuoyu araştırmaları, bilgi edinmenin önemli yöntemlerinden biri durumundadır. Özellikle seçim dönemlerinde hem haber konusu olmakta hem de seçen ve seçilenlerin stratejilerini belirlemede değerli bir başvuru kaynağı olmaktadır. Medya desteği ile özel bir konuma sahip olan kamuoyu araştırmaları, seçmenleri bilgi, duygu ve davranış yönünden etkileyebilmesi bakımından önem arz etmektedir. Seçenlere yönelik içerikler hazırlayıp sunan medya da önemli bir etkiye sahiptir. Bu çalışma ile kamuoyu araştırmaları ve medya ilişkisinin tabula rasa varsayımı bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Daha önce bu amaca yönelik yapılan herhangi bir çalışmaya rastlanmamış olması, çalışmayı farklı ve değerli kılmaktadır. Çalışma ilgili literatüre dayalı betimsel bir analiz ile tartışılmaktadır.

Keywords

Kamuoyu Araştırmaları , Medya , Tabula Rasa , John Locke , Kamuoyu Araştırmaları ve Medya İlişkisi

References

• Althusser, L. (2010). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (A. Tümertekin, Çev.). (4.Basım). İstanbul: İthaki Yayınları. https://psi501.cankaya.edu.tr/uploads/files/Althusser%2C%20%C4%B0deoloji%20ve%20Devletin%20%C4%B0deolojik%20Ayg%C4%B1tlar%C4%B1%20%C4%B0thaki%20Yay%C4%B1nlar%C4%B1.pdf (Erişim Tarihi: 25.09.2024)
• Atabek, N. (2003). Türk Basınında Kamuoyu Araştırmaları. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (17), s.1-26.
• Aziz, A. (2007). Siyasal İletişim. (Genişletilmiş 2.Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Baban, E. (2010). 21.Yüzyılda İktidar-Basın İlişkisi: Kamunun Modern Düşün Hapishanesi ve Gazeteciliğin Sıfır Derecesi, B.Ulusoy (Ed.), Tercüman-ı Ahval’in 150. Yılında İstanbul’da Fikir Gazeteciliği sempozyumu içinde (ss 265-284). 21-22 Ekim 2010. İstanbul: Emirler Matbaası.
• Baradat, L.P. (2012). Siyasal İdeolojiler Kökenleri ve Etkileri. (A. Aydın, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Baudrillard, J. (1991). Sessiz Yığınların Gölgesinde ya da Toplumsalın Sonu. (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi
• Cereci, S. & Özdemir, H. (2015). Medyanın Toplumsal Gelişimi: Medya Toplumları. The Journal of Academic Social Science Studies, Number 33, P.1-10) Spring I.
• Chomsky, N. (2005). Medya Denetimi. İstanbul: Everest Yayınları.
• Filiz, Ş. (2005). Ahlak Felsefesinin Temel İlkeleri Perspektifinden Türkiye’de Medya Siyaset İlişkileri, Z.Damlapınar, (Ed.), Medya ve Siyaset İlişkileri Üzerine içinde (ss 1-17). Ankara: Turhan Kitapevi.
• Gasuku, S. M. (2023). Public Perception of Political Opinion Polls and Their Influence on People’s Voting Behavior: The Case of Mwanza City Residents. Sage Open, 13(2). https://doi.org/10.1177/21582440231174167
• Göksu, O. (2018). Kamuoyu Araştırmalarında Tutarlılık Sorunsalı: 2010-2018 Dönemi Kamuoyu Araştırmaları Üzerine Bir İnceleme. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, Sayı: 30 - MEDYA VE DEMOKRASİ, 30-54.
• Güneş, S. (2001). Medya ve Kültür Sessiz Yığınların İntiharı. (Gözden Geçirilmiş 2. Baskı). Ankara: Vadi Yayınları.
• Güngör, N. (2016). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar. (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi
• Güz, N. & Yanık, H. (2020). Toplumsal Sorumluluk Yaklaşımı Ve Güven Bağlamında Medya Ve Kamuoyu Araştırmaları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (e-gifder), 8(19, 298-336. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1025806
• Güz, N. (2005). Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Harper, C. & Philo, G. (2013). The Role of the Media in the Construction of Public Belief and Social Change, Journal of social and Political Psychology, Vol 1, No 1, pp:321-336,Glasgow, United Kingdom. https://jspp.psychopen.eu/article/view/96/37 (Erişim Tarihi:27.12.2017)
• Herman, E. S. & Chomsky, N. (2008). Manufacturing Consent The Political Economy of the Mass Media. London: The Bodley Head. https://edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/5537300/mod_resource/content/1/Noam%20Chomsky_%20Edward%20S.%20Herman%20%20Manufacturing%20Consent_%20The%20Political%20Economy%20of%20the%20Mass%20Media-Bodley%20Head%20%282008%29.pdf (Erişim Tarihi: 25.09.2024)
• Heywood, A. (2011). Siyasi İdeolojiler. (A. K. Bayram, Ö. Tüfekçi, H. İnaç, Ş. Akın, B. Kalkan, Çev.) (4.Baskı). Ankara: Adres Yayınları.
• Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/
• Kaya, R. & Çakmur, B. (2017). Siyaset Bilimi ve Medya Çalışmaları, G.Atılgan ve E.A.Aytekin (Ed.), Siyaset Bilimi Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler içinde (ss 567-578). (6.Basım). İstanbul: Yordam Kitap.
• Kılıç, Ç. (2015). Gündem Belirleme Kuramı Çerçevesinde Siyasal Karar Verme Sürecine Sosyal Medya Etkisinin İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Lake, C. C. ve Harper, P. C. (2008), Kamuoyu Araştırmaları, (N. Güz, Çev.), (2.Baskı). Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Locke, J. (2017). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. (V. Hacıkadiroğlu, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Marsh, C. (1985). Back on the Bandwagon: The Effect of Opinion Polls on Public Opinion. British Journal of Political Science, Vol. 15, No. 1, pp. 51-74 https://www.jstor.org/stable/193747
• Meray, S. L. (1954). Halk Efkârı ve Yoklaması. Ankara Üniversitesi, S.B.F. Dergisi, Cilt 9, Sayı:3, ss.256-303. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/37888
• Merouani, W. (2019). The Impact of Mass Media on Voting Behavior: The Cross-Country Evidence. Working Papers 1330, Economic Research Forum. https://erf.org.eg/app/uploads/2019/03/11-243-Walid-Merouani.pdf
• Mutlu, İ., Bilici, M. F. & Özmen, B. “Kamuoyu Araştırma Yöntemleri”, 2017. http://www.kleweb.org/media/KAMUOYU/Kamuoyu-Arastirma-Yontemleri.pdf (Erişim Tarihi:02/10/2017)
• Öztürk, Ş. (2015). Sosyal Medyada etik Sorunlar. Selçuk İletişim Dergisi. Cilt 9. Sayı 1.
• Saurabh, A. (2019). Effect of Media on Human Behaviour. The International Journal of Indian Psychology. Volume 7, Issue 3, Page 533-549. DOI: 10.25215/0703.058
• Schiller, H. (2022). Zihin Yönlendirenler. ( C. Cerit, Çev. ). (4.Baskı). İstanbul: Pınar Yayınları
• Sezgin, M. (2003). Siyasal Nitelikli Kamuoyu Araştırmaları ve 24 Aralık 1995 Genel Seçimler Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 6(1), 55-76.
• Strateji Düşünce ve Analiz Merkezi, “Siyasi Nitelikli Kamuoyu Araştırmaları ve 1 Kasım 2015 Genel Seçim Örneği”, 2015. http://www.stratejidusunce.org/Detay/Haber/977/siyasi-nitelikli-kamuoyu-arastirmalari-ve-1-kasim-2015-genel-secim-ornegi.aspx (Erişim Tarihi:02/10/2017)
• Sucu, İ. (2012). Althusser’in Gözünden İdeoloji ve İdeolojinin Bir Taşıyıcısı Olarak Yeni Medya. Selçuk İletişim Dergisi. Cilt 7. Sayı 3.
• Tekinalp, Ş. ve Uzun, R. (2013). İletişim Araştırmaları ve Kurumları. (4. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Temizel, H. (2008). “Kamuoyu Kuramları ve Kamuoyu Oluşumunda Kitle İletişim Araçları”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı 15: 126-146
• Tufan, H. (1995). Kamuoyu Kimin Oyu?. İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Tureng Dictionary and Translation Ltd. (2024). https://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/tabula%20rasa (Erişim Tarihi: 11.09.2024)
• Türkmenoğlu, A.T. (2017). Kamuoyu Araştırmalarının Siyasal Davranış Üzerindeki Etkisi: Aktif Seçmenden Pasif Seçmene Doğru. Journal of Turkish Studies, Volume 12/31, p. 397-426. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12693
• TÜSİAD, (Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği), (2001). Seçim Sistemi ve Siyasi Partiler Araştırması. Cilt II, Ana Rapor, İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları.
• Üçer Sunar, P. (2024). Kamuoyu Araştırmalarının Siyasal Tercihler Üzerine Etkileri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Vural, A.M. (2000). Medyanın Kültürel Kalkınmayı Sağlama ve Eğitim İşlevi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. Sayı 10.
• Wettstein, M. ve Wirth, W. (2017). Media Effects: How Media Influence Voters. Swiss Political Science Review, 23(3), 262-269. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/spsr.12263
• Yakışır, Y. (2009). Medya ve Demokrasi İlişkisi: Medyanın Demokratik Rolünü Yeniden Düşünmek. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli.
• Yeğenoğlu, Ö. (1988). Kamuoyu Araştırma Uygulamalarının Düzenlenmesinde Alternatif Yaklaşımlar. Yıl:60, Sayı:379, s.151-163. http://www.tid.gov.tr/kurumlar/tid.gov.tr/tum-sayilar(2)/1976-2000/1988/Yil60_379_1988_.pdf (Erişim Tarihi:11.09.2024)