Dijitalleşmenin Kooperatif Bankacılığı Üzerine Etkileri: İş Modeli Kanvası Üzerinden Bir Analiz

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 505 - 517, 30.06.2025

İsmail Aktar , Cemal Elitaş

Abstract

Dijital devrimin her alanda ve sektörde yaşandığı günümüzde, bu dönüşümün etkileri finans sektörüne ve doğal olarakta bankacılık sistemine ve bu çalışma özelinde de kooperatif bankalarına nasıl yansıyabileceği teorik olarak değerlendirilmiştir. Türkiye’de kooperatif bankası olmamasına rağmen, dijitalleşen dünyanın sağlayacağı operasyonel avantajlar ve tasarruflar nedeniyle, kooperatif bankacılığının kurulmasına katkı sunacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışma da kooperatif bankacılığının dijitalleşmesi süreci İş Modeli Kanvası yöntemi ile analiz edilerek, değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Keywords

dijital dönüşüm, bankacılık, kooperatifçilik, kooperatif bankacılığı, iş modeli kanvası

The Effects of Digitalization on Cooperative Banking: An Analysis on the Business Model Canvas

Abstract

In today's world, where the digital revolution is taking place in every field and sector, the potential impacts of this transformation on the financial sector, and naturally, on the banking system, including cooperative banks, have been theoretically evaluated. Despite the absence of cooperative banks in Turkey, it is believed that the operational advantages and savings provided by the digitized world could contribute to the establishment of cooperative banking. In this context, the study aimed to analyze and evaluate the process of digitization in cooperative banking using the Business Model Canvas method.

Keywords

Business Model Canvas, Digital Transformation, banking, cooperatives, cooperative banking

References

• Afşin, F. (1996). Tarımsal Kooperatiflerde Finansman Sorunu ve Kooperatifler Bankası (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Alt, R., & Puschmann, T. (2012). The rise of customer-oriented banking – electronic markets are paving the way for change in the financial industry. Electronic Markets, 22(4).
• Autry, A. J., & Berge, Z. (2011). Digital natives and digital immigrants: getting to know each other. Industrial and Commercial Training, 43(7).
• Becker, E. (2012). Visionen für 2020: Neben Kosten, Internet und Regulierung sind auch 20 Millionen Mitglieder im Visier. https://www.wiwi.uni-muenster.de/ifg/sites/ifg/files/downloads/wpg/press_reports/bank_information_3_2012.pdf
• Brem, A., Jovanovic, T., & Tomczak, A. (2014). Crowdsourcing, crowdfunding, crowdinvesting: Eine Renaissance von Genossenschaften bei Unternehmensgründungen? Zeitschrift für das gesamte Genossenschaftswesen, Sonderheft.
• Bundesverband Informationswirtschaft, Telekommunikation und neue Medien e. V. (Bitkom). (2013). Soziale Netzwerke 2013: Eine repräsentative Untersuchung zur Nutzung sozialer Netzwerke im Internet. Berlin: Bitkom.
• Burchard, U. (2003). Zukunft der Genossenschaftsbanken. In O. Betsch & G. Merl (Eds.), Zukunft der Finanzindustrie, Das Überdenken von Geschäftsmodellen (pp. xx–xx). Frankfurt am Main: Knapp.
• Burgmaier, S., & Hüthig, S. (2015). Kampf oder Kooperation – Das Verhältnis von jungen Wilden und etablierten Geldinstituten. In H. Brock & I. Bieberstein (Eds.), Multi- und Omnichannel-Management in Banken und Sparkassen: Wege in eine erfolgreiche Zukunft (pp. 101–114). Wiesbaden: Gabler Verlag.
• Claessens, S., Dell’Ariccia, G., Igan, D., & Laeven, L. (2010). Lessons and policy implications from the global financial crisis. IMF Working Paper, WP/10/44. International Monetary Fund.
• Cocca, T. D. (2014). neXtGen: Wealth Management im Jahr 2030. https://deutscheam.com/de/Thought-Leadership/Dokumentencenter/67/neXtGEN-Wealth-Management-2030
• Çıkın, A. (2007). Küreselleşen ekonomi ve kooperatifler. Gazi Üniversitesi Kooperatifçilik Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2.
• Çorbacı, A. (1987). Türkiye’de Konut Kooperatifçiliği ve Halkla İlişkileri “Kent-Koop” Örnek Olayı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• de Haas, R., & van Lelyveld, I. (2011). Multinational banks and the global financial crisis: Weathering the perfect storm? DNB Working Paper, Nr. 322. De Nederlandsche Bank.
• Digby, M. (1960). The world co-operative movement. London: Hutchinson University Library.
• Dombret, A. (2015). Der Druck wächst. Die Bedeutung der Digitalisierung für den Bankensektor. In Handelsblatt-Journal, Digitalisierung in Banken und Finanzindustrie.
• Duymaz, İ. (1985). Türkiye’de Kooperatiflerin Verimli Çalışmaları Açısından Yatay ve Dikey Bütünleşme Hareketleri. Ankara: Türk Kooperatifçilik Kurumu Yayınları, No: 60.
• Duymaz, İ. (1994). Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin Yeniden Yapılanması. İstanbul: Friedrich Ebert Vakfı Yayınları, Gürtaş Ofset.
• EACB. (2022). Annual Report 2022. https://v3.globalcube.net/clients/eacb/content/medias/publications/annual_reports/eacb_annualreport_2022_final-compressed.pdf
• Erdoğan, E. (2005). Sosyal sermaye, güven ve Türk gençliği. http://www.urbanhobbit.net/PDF/Sosyal%20Sermaye_emre%20erdogan.pdf
• Ernst & Young. (2015). Digitalisierung: Wer investiert und profitiert – wer verliert?
• Flannery, M. J., Kwan, S. H., & Nimalendran, M. (2010). The 2007–09 financial crisis and bank opaqueness. Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper, 2010–27.
• Frame, W. S., & White, L. J. (2004). Empirical studies of financial innovation: Lots of talk, little action? Journal of Economic Literature, 42(1).
• Gökeer, S. (1974). Kooperatifler Bankası. In 1. Tarımsal Kooperatifçilik Semineri (pp. xx–xx). Ankara: T.C. Ziraat Bankası Kooperatifler Müfettişleri Mesleki Dayanışma Derneği Yayınları No:1.
• Grafmüller, L. K., Raß, M., & Möslein, K. M. (2014). Die Genossenschaft im Web 2.0: Social media richtig einsetzen. CLIC, No. 029.
• Güvenç, T. (2013). Kooperatif bankacılığı sistemi: Dünya uygulamaları ve Türkiye’de uygulanabilirliği (Uzmanlık tezi). T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ankara.
• Hazar, N. (1990). Kooperatifçilik tarihi (3. baskı). Ankara: Türk Kooperatifçilik Eğitim Vakfı Yayınları No: 3.
• Hellenkamp, D. (2015). Bankwirtschaft. Wiesbaden: Gabler Verlag.
• Helmbrecht, D. (2012). Die Einbettung genossenschaftlicher Werte in die VR Teilhaberbank – Praktische Umsetzung wissenschaftlicher Anforderungen. Zeitschrift für das gesamte Genossenschaftswesen, 62(2).
• ICA (International Cooperative Alliance/Uluslararası Kooperatifler Birliği). (2024). https://ica.coop/en/cooperatives/what-is-a-cooperative
• Jonietz, C., Penzel, H. G., & Peters, A. (2015). Die Zukunft der Anlageberatung: Der Bankkunde im Omnikanal zwischen Beratung und Selbstbedienung. In C. Linnhoff-Popien, M. Zaddach, & A. Grahl (Eds.), Marktplätze im Umbruch: Digitale Strategien für Services im Mobilen Internet. Heidelberg: Springer.
• Jovanović, T., & Voigt, K. I. (2018). Auswirkungen der Digitalisierung auf Genossenschaftsbanken – Eine Geschäftsmodellperspektive. In K. I. Voigt (Ed.), Die digitale Genossenschaftsbank. De Gruyter Oldenbourg.
• Keskin Köylü, M. (2019). Kooperatiflerin finansman gereksinimleri ve kooperatif bankacılığı. In 23. International Turkish Cooperative Congress, Kiev-Ukrayna.
• Koopbank. (2024). http://www.koopbank.com/index.php?lang=tr
• Küçükkaplan, İ. (2003). Kooperatif bankacılığı ve dünya genelindeki uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8, 27–48.
• Norinchukin Bank. (2024). About The Norinchukin Bank. https://www.nochubank.or.jp/en/
• Ocak, A. (2006). Türk konut sektöründe maliyet-etkinlik analizi: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, yerel yönetim, konut yapı kooperatifleri ve özel kesimde karşılaştırmalı bir analiz (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, G., & Başaran, B. (2003). Türkiye’de kooperatifçiliğin fikir, anayasa ve kalkınma planları çerçevesinde güncellenmesi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik Dergisi, 142.
• Özdemir, N. (1981). Kooperatifçilik. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi Yayın No: 163.
• Parasız, M. İ. (2000). Modern bankacılık: Teori ve uygulama. İstanbul: Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası Yayınları.
• Paxmann, S., & Roßbach, S. (2015). Innovative Geschäftsmodelle im Banking: Factbook 2015. Köln: Bank-Verlag.
• Poroy, R., Tekinalp, Ü., & Çamoğlu, E. (2005). Ortaklıklar ve kooperatif hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Prensky, M. (2001a). Digital natives, digital immigrants part 1. On the Horizon, 9(5).
• Prensky, M. (2001b). Digital natives, digital immigrants part 2: Do they really think differently? On the Horizon, 9(6).
• Reker, J., & Böhm, K. (2013). Digitalisierung im Mittelstand. Deloitte.
• Stappel, M. (2013). Die deutschen Genossenschaften 2013: Entwicklungen – Meinungen – Zahlen. Wiesbaden: DG Verlag.
• Sümer, G. (2021). Kooperatif bankacılığı ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Fiscaoeconomia, 5, 262–279.
• Şahin, Y., & Altay, N. O. (1991). Kooperatifler Bankası ve Almanya örneği. T.C. Dokuz Eylül İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 176–189.
• Thaidigsmann, U. (2007). Der Finanzdienstleistungsmarkt im Wandel: Das Geschäftsmodell “regionale Universalbank“ unter Druck. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller.
• Theurl, T., & Werries, A. (2007). Erfolgsfaktoren für Finanzportale im Multikanalbanking von Genossenschaftsbanken: Ergebnisse einer empirischen Untersuchung. Arbeitspapiere des Instituts für Genossenschaftswesen der Westfälischen Wilhelms-Universität Münster, 61.
• Üner, N. (1992). Kooperatif işletmeciliği. İzmir: Doğruluk Matbaacılık.
• Vater, D., Cho, Y., & Sidebottom, P. (2012). Retailbanking: Die digitale Herausforderung. München: Bain & Company.
• Voigt, K. I., & Fischer, M. (2016). Genossenschaftsbanken im Umbruch. De Gruyter Oldenbourg.
• Volksbank Hellweg eG. (2016). Bequem Geld überweisen ohne IBAN und BIC. Innovative Finanz-App „Vostar“ veröffentlicht. https://www.volksbank-hellweg.de/wir-fuer-sie/aktuelles-regionales/banksache/social-banking-app.html
• VR-NetWorld GmbH. (2024). Viele schaffen mehr. https://www.viele-schaffen-mehr.de/
• Yıldız, C., & Mülayim, Z. G. (1994). Türkiye’de tarım kooperatiflerine kooperatif ilkelerinin uygulaması. Kooperatifçilik Dünyası, 277.