Piyasa Fiyat Dengesinin Bozulması ve Büyüme Belirsizliği

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 178 - 187, 21.05.2019

Aydoğan Durmuş

Öz

Pazar, ekonomiyi oluşturan tüm faktörleri bir araya toplayan
fiziksel ya da sanal ortamdır. Pazardaki tüm elemanlar birer alt kümedir ve
kendi sistemlerine sahiptir. Ancak bunların birbirleri ile etkileşimi de
ekonomi kümesini oluşturmaktadır.  Bir
pazarda alt pazarlar mevcuttur. Bunlar sermaye pazarı, risk pazarı, kredi
pazarı ve bunun gibi pek çok değişkendir ve toplamda her birinin birbiri ile
alışverişi mevcuttur. Bu alışverişi oluşturan fiyatların değişmesi, pazar
riskinin çıkış noktasıdır. Sermayenin daralması, yeni yatırımların yapılmasını
engelleyecek ve bu durum istihdamın duraksamasına neden olacaktır. İstihdamın
duraksaması kişi başına düşen geliri azaltan ve yerel para biriminin değerini
düşüren önemli bir faktördür. Ayrıca insan gücünün kullanılmaması, üretimin ve
dolayısıyla satışların dengesinin de bozulmasını ifade etmektedir. Satış
dengesinin bozulması fazla arz ya da fazla talebi doğurabilmekte, bu durum mal
ve hizmetlerin fiyatlarında değişim yaratabilmekte, alım gücü düşebilmektedir.
Bunların her biri ayrı ayrı finansal krizin bir belirtisi olarak görülmeli ve
gerek bireysel gerek örgütsel gerekse devlet eli ile önlemler alınmalıdır.
Ekonomik krizin varlığı dengesizlik ve istikrarsızlık demektir ki bu tür bir
pazarda parası olanlar bunu harcamamayı tercih edecek ve beklemeye
geçeceklerdir. Bekleme süresinin uzunluğu sermayenin başka pazarlara kayması
ile sonuçlanabilir ve söz konusu durumda uzun süre ekonominin pozitif yönlü
büyümesinden de söz edilemez. Dolayısıyla elde edilen bulgular, pazardaki
risklerin hem doğrudan hem de dolaylı olarak ekonomik büyümeyi negatif yönde
etkilediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Pazar, pazar riski, ekonomik büyüme

Kaynakça

• İşcan, A. (2003). Banka kredilerindeki daralmanın ekonomik etkileri ve krizlerdeki gelişim. (Uzmanlık yeterlilik tezi). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü.
• Yılmaz, S. (2010). Ticari bankalarda kredi portföyü ve kredi riski yönetimi – bankacılık sektöründe bir uygulama. (Yüksek lisans tezi), Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Finans ve Bankacılık Anabilim Dalı.
• Tuna, K. ve Bektaş, H. (2013). Kredi Hacminin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Rolünün İncelenmesi: Türkiye Örneği, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/3955
• Göcen, S. (2017 ). Türkiye’nin 1990-2015 Dönemindeki ekonomik performansı üzerine bir değerlendirme. Marmara İktisat Dergisi, 1(1), 61-76.
• Aktuğ, S. (2010). Kavramsal Açıdan Ekonomik Büyüme Ekonomik Kalkınma ve Bölüşüm İlişkileri, http://kisi.deu.edu.tr//asuman.altay/
• Yavuz, H. (2014). Türkiye’de devlet borçlanmasının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: 1990-2012 dönemi analizi, (Doktora tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaserer, C. ve Rapp, M. S. (2014). Capital Markets and Economic Growth: Long-Term Trends and Policy Challenges, Research report, http://www.europeanissuers.eu/_lib/newsflash/research_paper_-_release_version_-_march_2014.pdf
• Kubar, Y. (2014). Az Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerin Kalkınma Göstergeleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Bir Panel Veri Analizi (1995-2010), (Doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Dowd, K. (2005). Measuring Market Risk, John Wiley& Sons Ltd Press, Second Edition
• Davarcıoğlu Özaktaş, F. (2016). Finansal piyasa gelişmesi mi büyümeyi tetikler, büyüme mi finans piyasalarını geliştirir? Türkiye üzerine bir deneme, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2): 75-88.
• Akan, N. B. (2007). Piyasa riski ölçümü, Bankacılar Dergisi, (61), 59-74.
• Eser, Ö. (2010). Piyasa riski ölçümü olarak riske maruz değer ve hisse senedi portföyleri için bir uygulama, (Yüksek lisans tezi), Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Westlund, S. A., Sheludchenko, D., & Tahmidi, A. (2011). The Effect of Macroeconomic Variables on Market Risk Premium, School of Sustainable Development of Society and Technology Mälardalen University.
• Chen, N. F., Roll, R., & Ross, S. A. (1986). Economic forces and the stock market. Journal of Business, 383-403.