Dolaylı Fen Öğretiminde Hizmet Öncesi Argümantasyon Eğitiminin Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğasını Kavramalarına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 19 - 62, 29.06.2017

Candan Cengiz , Filiz Kabapınar

Öz

Son yıllarda öğretim programlarının temel vurgu noktası bilim okuryazarı
bireyler yetiştirmektir. Bilimin doğasını anlama ve alt boyutları hakkında
yetersiz ve bazı yanlış görüşlere sahip olabilen öğretmen adaylarının
anlayışlarının geliştirilmesi öne çıkmaktadır. Bilimin doğasının doğrudan,
tarihsel, dolaylı, argümantasyon ve çoklu birleştirilmiş öğretimine yönelik
birçok çalışma gerçekleştirilmiştir. Çeşitli öğretim felsefe ve yöntemlerinin bilimin
doğası anlayışlarının gelişimine olan etkisi halen araştırılmaktadır. Bu
çerçevede bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin
doğasına ilişkin kavrama düzeylerine dolaylı fen öğretiminde argümantasyon
eğitiminin etkisini incelemektir. Çalışmada, araştırmacılar tarafından verilen
hizmet öncesi argümantasyon eğitiminin sonuçları tartışılmıştır. Eylem
araştırması olarak tasarlanan araştırmada, argümantasyon eğitiminin son sınıf
fen bilgisi öğretmen adaylarının (n=16) bilimin doğasını kavramalarına etkisini
belirlemek amacıyla açık uçlu sorulardan oluşan "Bilimin Doğasına Yönelik
Görüşler Anketi-Form C (VNOS-C)" uygulanmış ve aday öğretmenlerle yüz yüze
görüşmeler yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen nitel veriler; naif, eklektik ve
bilinçli-bilgili kategorilerine ayrılarak nitel-yorumlayıcı yaklaşım ve içerik
analizi ile değerlendirilmiştir. Argümantasyon eğitiminin, öğretmen adaylarının
bilimin doğası anlayışlarına olumlu yönde etki ettiği belirlenmiştir. Öte
yandan, katılımcıların bilimsel teoriler-kanunlar, gözlem-çıkarım,
deney-evrensel yöntem ilişkileri hakkındaki yanlış kavramalarını değiştirmenin
zor olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Argümantasyon, bilimin doğası, hizmet öncesi fen bilgisi öğretmen eğitimi

Effect of Implicit Argumentation Education on PSTs' Understandings about NOS

Öz

The aim of education
programs in the recent years is to develop the understandings of prospective
science teachers (PSTs) who may have some inadequate and naive views on
comprehension and dimensions of nature of science (NOS). There have been a
number of attempt to teach NOS as explicit and implicit. However, limited
number of studies have been carried out in order to find out the effect of
teaching based on implicit argumentation over PSTs’ understanding of NOS. This
research gap motivated the present study. Action research was benefitted in the
research. VNOS-C consisting of open-ended questions was used as data collection
tool. Additionally interviews were carried out with PSTs (n=16). Content
analysis with qualitative and interpretive approach was carried out for the
qualitative data. Findings of the study indicated that teaching via implicit
argumentation has a positive effect on PSTs’ understandings about NOS even
though teaching the NOS elements was not the main purpose of the intervention.

Anahtar Kelimeler

Argumentation, nature of science, pre-service science teacher education

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F. (2013). Teaching with and about nature of science, and science teacher knowledge domains. Science & Education, 22(9), 2087-2107. DOI 10.1007/s11191-012-9520-2.
• Abd-El-Khalick, Bell, R. F., & Lederman, N. G. (1998). The nature of science and instructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82(4), 417-436.
• Abd-El-Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000). Improving science teachers' conceptions of the nature of science: A critical review of the literature. International Journal of Science Education, 22(7), 665-701.
• Akerson, V. L., Cullen, T. A. & Hanson, D. L. (2009). Fostering a community of practice through a professional development program to ımprove elementary teachers’ views of nature of science and teaching practice, Journal of Research in Science Teaching 46 (10), 1090–1113.
• Akerson, V. L., & Hanuscin, D. (2007). Teaching the nature of science through inquiry: Results of a three-year professional development program. Journal of Research in Science Teaching, 44(5), 653–680.
• Albe, V. (2008). When scientific knowledge, daily life experience, epistemological and science considerations intersect: Students’ argumentation in group discussions on a socio-scientific issue. Research in Science Education, 38, 67-90.
• Allchin, D., Andersen, H. M., & Nielsen, K. (2014). Complementary approaches to teaching nature of science: Integrating student inquiry, historical cases, and contemporary cases in classroom practice. Science Education, 98(3), 461-486.
• Aslan, O., & Taşar, M. F. (2013). Fen öğretmenlerinin bilimin doğası görüşleri ve öğretimleri nasıldır? Bir sınıf içi araştırması. Eğitim ve Bilim, 38(167), 65-80.
• Ayvacı, H. Ş. Ve Özbek, D. (2014). Okul öncesi dönemde bilimin doğasının öğretimi M. Metin ve Ç. Şahin (Ed.). Örnek uygulamalarla okul öncesi dönemde fen eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bell, R. L. (2008). Teaching the nature of science through process skills: Activities for grades 3-8. New York: Allyn & Bacon/Longman.
• Brickhouse, N. W., Dagher, Z. R., Letts, W. J., & Shipman, H. L. (2000). Diversity of students' views about evidence, theory, and the interface between science and religion in an astronomy course. Journal of research in Science Teaching, 37(4), 340-362.
• Clough, M. P. (2003). Explicit But Insufficient: Additional Considerations for Effective Nature of Science Instruction. Proceedings of the Seventh International History, Philosophy, and Science Teaching Conference, July 30 - August 3, Winnipeg, Canada.
• Çelik, S. & Bayrakçeken, S. (2006). The effect of a ‘science, technology and society’ course on prospective teachers’conceptions of the nature of science. Research In Science & Technological Education, 24 (2), 255–273.
• Deng, F., Chen, D. T., Tsai, C. C., & Chai, C. S. (2011). Students’ views of the nature of science: A critical review of research. Science Education, 95(6), 961-999.
• Doğan Bora, N. (2005). Türkiye genelinde ortaöğretim fen branşı öğretmen ve öğrencilerinin bilimin doğası üzerine görüşlerinin araştırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Driver, R. & Erickson, G. (1983) Theories-in-action: Some theoretical and empirical issues in the study of students’ conceptual frameworks in science, Studies in Science Education, 10, 37-60.
• Driver, R., Newton, P., & Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84, 287-312.
• Erdaş, E., Doğan, N., & İrez, S. (2016). Bilimin Doğasıyla İlgili 1998-2012 Yılları Arasında Türkiye'de Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 17-36.
• Erdoğan M. N., & Köseoğlu F. (2012). Ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji dersi öğretim programlarinin bilimsel okuryazarlik temalari yönünden analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(4), 2889-2904.
• Erduran, S., Ardaç, D., & Yakmacı-Güzel, B. (2006). Learning to teach argumentation: Case studies of preservice secondary science teachers. Evrasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, (2)2, 1-14.
• Erduran, S., Simon, S. & Osborne, J. (2004). TAPping into argumentation: Developments in the application of Toulmin’s argument pattern for studying science discourse. Science Education, 88(6), 915-933.
• Irwin, A. R. (2000). Historical case studies: teaching the nature of science in context. Science Education. 84, 5–26.
• Irzik, G., & Nola, R. (2011). A family resemblance approach to the nature of science. Science & Education, 20(7-8), 591-607.
• İrez, S. (2004). Turkish preservice science teacher educators’ beliefs about the nature of science and conceptualisations of science education. (Unpublished Doctoral Dissertation). University of Nottingham, Nottingham.
• İrez, S. (2006). Are we prepared?: An assessment of preservice science teacher educators' beliefs about nature of science. Science Education, 90 (6), 1113-1143.
• İrez, S. (2008). Nature of science as depicted in Turkish biology textbooks. Science Education, 93(3), 422-447.
• İrez, S. (2015). Bilimin Doğası: Tanım, Önem ve Kapsam. İçinde Yalaki, Y. (Ed.), TÜBİTAK (SOBAG)-111K527 Bilimin Doğasının Öğretimi Konusunda Öğretmenin Meslekî Gelişiminin Süreç Boyunca Desteklenmesi (BİDOMEG) Projesi Etkinliklerle Bilimin Doğasının 5. 6. 7. ve 8. Sınıflar (s.1-6). Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Jiménez-Aleixandre, M., Bugallo Rodríguez, A., & Duschl, R. A. (2000). “Doing the lesson” or “doing science”: Argument in high school genetics. Science Education, 84(6), 757–792.
• Kaya, O. N. (2005). Tartışma teorisine dayalı öğretim yaklaşımının öğrencilerin maddenin tanecikli yapısı konusundaki başarılarına ve bilimin doğası hakkındaki kavramlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Khishfe, R. (2008). The development of seventh graders’ views of nature of science, Journal of Research in Scıence Teaching. 45(4), 470–496.
• Khishfe, R., & Abd-El-Khalick, F. (2002). Influence of explicit and reflective versus implicit inquiry-oriented instruction on sixth graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(7), 551-578.
• Köseoğlu, F., & Tümay, H., (2015). Bilim eğitiminde yapılandırıcı paradigma: teoriden öğretim uygulamalarına (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Köseoğlu, F., Tümay, H., & Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 28(2), 221-237.
• Kuhn, T. S. (1993). Science argument: implications for teaching and learning scientific thinking. Science Education, 77, 319-337.
• Lederman, N. G. (1992). Students' and teachers' conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331-359.
• Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of science questionnaire (VNOS): Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(6), 497–521. DOI: 10.1002/tea.10034.
• Liu, S. Y., &Lederman, N. G. (2002). Taiwanese students’ views of nature of science. School Science and Mathematics, 102(3), 114-122.
• Matthews, M. R. (2012). Changing the focus: From nature of science (NOS) to features of science (FOS), In Myint Swe Khine (ed.) Advances in Nature of Science Research, Springer.
• McComas, W. F. (1993). The effects of an intensive summer laboratory internship on secondary students' understanding of the NOS as measured by the test on understanding of science (TOUS). Paper presented at the Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Atlanta, GA.
• McComas, W. F. (1998). The principal elements of the nature of science: Dispelling the myths of science. In W. F. McComas (Ed.) The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies. Kluwer (Springer) Academic Publishers, 53-70.
• McComas, W. F., Clough, M. P., & Almazroa, H. (1998). The role and character of the nature of science in science education. Science & Education, 7(6), 511-532.
• McDonald, C. V. (2010). The influence of explicit nature of science and argumentation instruction on preservice primary teachers' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(9), 1137-1164.
• Millar, R. (2010). Practical Work. In J. Osborne & J. Dillon, (Eds.) Good practise in science teaching what research has to say? )pp. 108-134) London:Routledge.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Newton, P., Driver, R., & Osborne, J. (1999). The place of argumentation in the pedagogy of school science. International Journal of Science Education, 21, 553-576.
• NGSS Lead States. (2013). Next generation science standards: For states, by states. Washington, DC: National Academies Press.
• Osborne, J., Erduran, S., & Simon, S. (2004). Ideas, Evidence and Argument in Science. Video, In-service Training Manual and Resource Pack. London: King’s College London.
• Öztürk, E., & Kaptan, F. (2014). "ESERA 2009" Fen eğitimi araştırmaları konferansı ve içeriğine bakış: bilimin doğası, tarihi ve felsefesi, argümantasyon üzerine yapılmış çalışmalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 649-672.
• Ryder, J., Leach, J., & Driver, R. (1999). Undergraduate science students' images of the nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 36(2), 201-220.
• Schwartz, R. S., Lederman, N. G., & Crawford, B. (2004). Developing views of nature of science in an authentic context: an explicit approach to bridging the gap between nature of science and scientific inquiry, Science Education, 88, 610-645.
• Tsai, C. C. (2002). Nested epistemologies: science teachers' beliefs of teaching, learning and science. International Journal of Science Education, 24(8), 771-783.
• Turgut, H. (2005). Yapılandırmacı tasarım uygulamasının fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık yeterliklerinden “bilimin doğası” ve “bilim-toplum-teknoloji ilişkisi” boyutlarının gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Uluçınar-Sağır, Ş., & Kılıç, Z. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerine bilimsel tartışma odaklı öğretimin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 308-318.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin
• Yıldırır, H. E., & Nakiboğlu, C. (2013). Kimya öğretmenleri ve öğretmen adaylarının argümantasyona dayalı kimya derslerinin hazırlığı ve uygulanması ile ilgili görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi 10(3), 185-210.