On the Particle ola (ki/kim) / bolay ki / ola mı in the Book Dädä Qorqut and Theirs Structures and Functions in the Compound Sentences

Year 2020, , 215 - 230, 29.01.2020

Sultan Tulu

https://doi.org/10.35236/jots.670334

Abstract

In
the book of Dädä Qorqut, which is one of the works of the Old Anatolian Turkish
period, the particles have different features according to the written
language. This article discuss prepositional structures like ola kim, bolay ki, ola mı. They
are shown in the sub-clauses together with examples of sentences in the text.
Some of these are in the form of a compounded verb. The ola is in request mode. It became firstly petrified converb, later
probably a particle over time. The use of this preposition is noteworthy in
terms of reminding the structure of Old Turkic.

Keywords

the Book of Dädä Qorqut, ola (ki/kim), ola mı, {-dI} ola, particles

Dede Korkut Kitabında Ola (Ki/Kim) / Bolay Ki / Ola Mı Edatlarının Birleşik Cümledeki Yapısı ve Fonksiyonu Üzerine

Abstract

In
the book of Dädä Qorqut, which is one of the works of the Old Anatolian Turkish
period, the particles have different features according to the written
language. This article discuss prepositional structures like ola kim, bolay ki, ola mı. They
are shown in the sub-clauses together with examples of sentences in the text.
Some of these are in the form of a compounded verb. The ola is in request mode. It became firstly petrified converb, later
probably a particle over time. The use of this preposition is noteworthy in
terms of reminding the structure of Old Turkic.

Keywords

ola mı, the Book of Dädä Qorqut, ola (ki/kim), {-dI} ola, particles

References

• AÇIKGÖZ, H. & M. YELTEN (2005). Kelime Grupları, İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
• ALAVİ, B. & J. ALAVİ (1976). Lehrbuch der persichen Sprache, München.
• AZMUN, Y. (2019a). Dede Korkut’un Üçüncü Elyazması, Yeni Soylamalar ve Boylar (Hikâyeler) ile Türkmen Sahra Nüshası, Giriş-Metin-Çeviri-Sözlük-Tıpkıbasım, İstanbul: Kutlu Yayınevi.
• AZMUN, Y. (2019b). “Dede Korkut’un Yeni Nüshası ve İki Yeni Boy Üzerine”, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 4/1: 132-142.
• BİNYAZAR, A. (2007). Dede Korkut, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• CEMİLOĞLU, İ. (1998). “Dede Korkut'taki Bazı Cümlelerin Sentaks Bakımından Türkiye Türkçesi İle Mukayesesi”, Türk Dili, 556: 315-320.
• CEMİLOĞLU, İ. (2001). Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Söz Dizimi Bakımından Bir İnceleme, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ÇAĞATAY, S. (1964). “Türkçede ki erki”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1963, Ankara, 1964, s. 245-250.
• DAŞDEMİR, M. (2000). Dedem Korkut Kitabı’nın Söz Dizimi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Erzurum. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]
• DEMİR, N. (1996). “Eski Türkiye Türkçesinde ‘Ola’ Edatı”, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 2: 177-186.
• ERGİN, M. (1971). Azeri Türkçesi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• ERGİN, M. (1972). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• ERGİN, M. (2009). Dede Korkut Kitabı I-II, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• HACIEMİNOĞLU, N. (1984). Türk Dilinde Edatlar, 3. Baskı, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• KAÇALİN, M. S. (2016a). Dedem Korkut’un Kazan Bey Oğuznamesi, İstanbul: Kitabevi.
• KAÇALİN, M. S. (2016b). Oğuzların Diliyle Dedem Korkud’un Kitabı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KANAR, M. (2015), Farsça Dilbilgisi, Konuşma-Çeviri Tekniği-Anahtar Kelimeler, İstanbul: Say Yayınları.
• ORUÇ, B. (1994). Oğuz Grubunda Edatlar, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yeni Türk Dili Bilim Dalı, İstanbul. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]
• ÖZÇELİK, S. (2016). Dede Korkut: I. Dresden Nüshası, Giriş, Notlar; II. Metin, Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• PEHLİVAN, G. (2015). Dede Korkut Kitabı’nda Yapı, İdeoloji, Yaratım, Dresden ve Vatikan Nüshalarının Mukayeseli Bir İncelemesi, 2. Baskı, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• SERTKAYA, O. F. (2006). Dede Korkut Kitabı, Dresden Nüshasının ‘Giriş’ Bölümü, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• SHAHGOLI, N. K. vd. (2019). “Dede Korkut Kitabı’nın Günbet Yazması: İnceleme, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 16/2: 147-379.
• TEZCAN, S. & H. BOESCHOTEN (2001). Dede Korkut Oğuznameleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• TEZCAN, S. (2001). Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• TULU, S. (2009). Horasan Türkçesinden Folklor Örnekleri (Bocnurd Ağzı), Konya: Kömen Yayınları.