DİNİ MÛSİKİ AÇISINDAN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE EZAN

Year 2019, Issue: 1, 43 - 59, 21.08.2019

Erhan Kocakanat

https://doi.org/10.46236/jovosst.605359

Abstract

Zamanımızda genel kabul
görmüş tasnife göre Türk mûsikisi; iki ana başlık altında, “dini” ve “lâdini”
mûsiki olarak incelenmiştir. Dini mûsikinin kendi içindeki tasnife göre ise
“Cami Mûsikisi” ve “Tasavvuf (Tekke)” mûsikisi olarak iki grup vardır. Bu
çalışmada cami mûsikisinin en önemli öğelerinden olan ezan’ımûsiki açısından
incelemeye başlamadan önce Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)’in Medine
döneminde ilk ezanın okunmasıyla başlayan tarihsel süreçteki uygulamaları
incelenmiştir. Ezanın insan sesiyle okunması sebebiyle mûsikiden faydalanma
zorunluluğu vardır. Bu sebeple ezanın bütün insanlar üzerinde etkili
olabilmesi, güzel sesli ve mûsiki bilgisi olan insanlar tarafından okunması ile
mümkündür. Dolayısıyla müezzinlik müessesesi teşkil edilmiş olup çalışmamızda
Peygamberimiz zamanından itibaren müezzinlik ve önemli müezzinler
incelenmiştir. 

Keywords

Ezan, Müezzin, Mûsiki, Din

References

• Akdoğan, B. (1999). “Bazı Ayet ve Hadisler Doğrultusunda İslam Açısından Mûsiki Sanatının Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 39, s. 379-392
• Akdoğan, B. (2010). Türk Din Mûsikisi Dersleri, Ankara: Bilge Ajans
• Akdoğan, B. (2013). “Çeşitli Yönleriyle Ezanlarımız”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 11, s. 9-62
• Ateş, E. (2004). “İbadet Estetiği”, Arayışlar Dergisi, S. 11, s. 185-192
• Ateş, E. (2014). “Türk Din Mûsikisinde Ezan”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 33, s. 163-179
• Ateş, E. (2015). Türk Din Musikisi, İstanbul: 2015
• Ayhan, H. ve Uzun, M. (1994). “Ezanın Türkçeleştirilmesi”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. XII
• Çetin, A. (1994). “Ezan”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: XII
• Hz. Mevlana. (1990). Mesnevi V., (Veled İzbulak çevirisi), Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
• İmam Nevevi. (2006). Riyaz’üsSalihin Tercüme ve Şerhi, İstanbul: Kahraman Yayınları
• İnançer, Ö.T. (1999). “Osmanlı Tarihinde Dini Mûsiki”, Mûsiki Mecmuası, İstanbul, s. 9-16
• Koca, F. (2013). “Cami Mûsikisinde Ezan ve Selalar”, VI. Dini Yayınlar Kongresi (İslâm, Sanat, Estetik), s. 511-518
• Koca, F. (2015). “Ezanı Güzel Okumayı Öğrenme Hususunda Bir Çalışma (Kalıp Ezan Çalışması)”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s. 133-148
• Ocak Gez, B. (1997). “İbadet Dilinin Türkçeleştirilmesi Aşamalarından Biri: Türkçe Ezan ve Uygulamaları”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, s. 157-167
• Özalp, N. (2000). Türk Mûsikisi Tarihi, İstanbul: MEB Yayınları
• Özcan, N. (1993). “Cami Mûsikisi”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. VII
• Özcan, N. (1994). “Ezan (Mûsiki)”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. XII
• Özcan, N. (1998). “Dini Mûsiki”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul
• Özcan, N. (2010). Ezanın İstanbul’da Okunuşu, İstanbul Ezanları, İstanbul: 2010 Kültür Başkenti Ajansı Yayınları
• Özcan, N. (2011). “Tekke Mûsiki”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul
• Özpınar, Ö. (2012). Ezanı Anlamak, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
• Sarı, M.A. (2010). Günümüzde Ezanlar, İstanbul Ezanları, İstanbul: 2010 Kültür Başkenti Ajansı Yayınları
• Sarıcık, M. (2009). Hz.Muhammed’in Çağrısı-Medine Dönemi, İstanbul: Nesil Yayınları
• Sezikli, U. (2013). “Cami Mûsikisi ve Din Görevlilerinin Yeterlilikleri”, VI. Dini Yayınlar Kongresi (İslâm, Sanat, Estetik), s. 537-563
• Sırma, İ.S. (2005). Ezan ya da Ebedi Kurtuluşa Çağrı, İstanbul: Beyan Yayınları
• Uzun, H. (2014). “Geçmişten Günümüze Türklerde Ezan Mûsikisi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, S. 37, s. 86-110
• Uzun, M. (1994). “Edebiyatta Ezan”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. XII
• Zengin, M. (2015). İbadet Dilini Türkçeleştirme Çabası Olarak Türkçe Ezan Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• www.mekder.org/blog/?id=g85n5ipi (Erişim tarihi: 14.03.2016)
• www.musikidergisi.net/?p=1724 (Erişim tarihi: 24.05.2017)