TÜKETİCİLERİN FARKLI TÜKETİM AKTİVİTELERİ BAZINDA COVID-19 RİSK ALGILAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Sayı: 5, 144 - 159, 27.04.2021

Adnan Duygun

https://doi.org/10.46236/jovosst.888431

Cited By: 4

Öz

2020 yılında yaşanan ve hala gündemini koruyan Covid-19 pandemisi ile birlikte insanların yaşamlarının hemen her alanında sağlığın ön plana çıktığını söylemek mümkündür. Covid-19 pandemisine bağlı sağlık riskinin, tüketim aktivitelerini de etkilediği gözlemlenmiştir. Bu noktadan hareketle ortaya konan çalışmadaki amaç; tüketicilerin farklı tüketim aktiviteleri bazında Covid-19 risk algılamalarının değerlenlendirilmesidir. Araştırma İstanbul’da 696 tüketiciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yer alan tüketim aktivitelerinin belirlenmesinde, Texas Medical Association tarafından ortaya konan aktivitelerden yararlanılmıştır. Tüketim aktivitelerinin ortalama risk dereceleri, Texas Medical Association tarafından belirlenen risk dereceleri ile kıyaslanmıştır. Elde edilen önemli sonuçlara bakıldığında; tüketicilerin genel olarak market alışverişi yapmayı daha riskli olarak algıladıkları tespit edilmiştir. Stada maç izlemeye gitmek aktivitesinin ise genel olarak daha düşük bir risk derecesinde algılandığı belirlenmiştir. En düşük farkın olduğu tüketim aktiviteleri ise uçakta yolculuk yapmak ve sinemaya gitmek şeklinde sıralanmaktadır. Ayrıca tüketicilerin Covid-19 risk algılamaları; cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu ve gelir durumu bazında da karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tüketim Aktiviteleri, Covid-19, Risk

Kaynakça

• Aktan, S. (2020). Dezenfektan ve Maske Kullanıldığında Bile Covid-19'a Yakalanma Riski En Yüksek 15 Aktivite, https://tr.euronews.com/2020/07/08/dezenfektan-ve-maske-kullan-ld-g-nda-bile-covid-19-a-yakalanma-riski-en-yuksek-15-aktivite, (Erişim Tarihi: 22 Eylül 2020).
• Ateşoğlu, İ. ve Türker, A. (2014). “Tatil Yeri Seçiminde Ülke İmajının Turistin Risk Algısı Üzerine Etkisi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 9-28.
• Aydın, B. ve Doğan, M. (2020). Yeni Koronavirüs (COVID-19) Pandemisinin Turistik Tüketici Davranışları ve Türkiye Turizmi Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi, Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6 (1), 93-114.
• Biswas, D., Biswas, A. ve Das, N. (2006). “The Differential Effects of Celebrity and Expert Endorsements on Consumer Risk Perceptions: The Role of Consumer Knowledge, Perceived Congruency, and Product Technology Orientation”, Journal of Advertising, 35(2), 17-31.
• Boksberger, P. E., Bieger, T. ve Laesser, C. (2007). “Multidimensional Analysis of Perceived Risk in Commercial Air Travel”, Journal of Air Transport Management, 13, 90-96.
• Cox, D. F. ve Rich, S. U. (1964). “Perceived Risk and Consumer Decision Making-The Case of Telephone Shopping”, Journal of Marketing Research, 1(4), 32-39.
• Çakır, İ. ve Dedeoğlu, A. Ö. (2020). “İkinci El Giyim Sitelerinde Algılanan Risklerin Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 27, 55-72.
• Dal, V. ve Eroğlu, A. H. (2015). “Farklı Kişilik Özelliklerine Sahip Bireylerin Risk Algılarının Tüketici Davranışı Açısından İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 361-385.
• Demir, M. Ö. (2011). “Risk Algısının Marka Sadakatine Etkisi: Cep Telefonları Kategorisinde Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, 11(2), 267-276.
• Dowling, G. R. ve Staelin, R. (1994). “A Model of Perceived Risk and Intended Risk-handling Activity”, Journal of Consumer Research, 21(1), 119-134.
• Featherman, M. S. ve Pavlou, P. A. (2003). “Predicting E-Services Adoption: A Perceived Risk Facets Perspective”, International Journal of Human-Computer Studies, 59, 451-474.
• Florida Medical Association (2020). Twitter Account, https://twitter.com/FloridaMedical/status/1287873535835164675, (Erişim Tarihi: 11 Şubat 2021).
• Gerber, C., Ward, S. ve Goedhals-Gerber, L. (2014). “The Impact of Perceived Risk on On-Line Purchase Behaviour”, Risk Governance & Control: Financial Markets & Institutions, 4(4), 99-106.
• Havlena, W. J ve DeSarbo, W. S. (1991). “On the Measurement of Perceived Consumer Risk”, Decision Sciences, 22(4), 927-939.
• Johnson, T ve Bruwer, J. (2004). “Generic Consumer Risk-Reduction Strategies (RRS) in Wine-Related Lifestyle Segments of the Australian Wine Market”, International Journal of Wine Marketing, 16(1), 5-35.
• Karabulut, A. N. (2013). “Tüketicilerin Algılanan Risk Değişkeni Karşısında İnternetten Alışveriş Yapma Eğilimlerinin Ölçülmesi: Beklenen Fayda Teorisine Karşı Beklenti Teorisi”, Journal of Yaşar University, 8(32), 5515-5536.
• Karataş Yücel, E. ve Yücel, E. (2017). “Ergen Bireyselleşme ve Ayrılmasının Tüketici Risk Algısı Üzerine Etkisi”, Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 1(2), 154-168.
• Koçoğlu, C. M. (2016). “Risk Algısının Yeniden Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi: Havayolu Sektöründe Bir Araştırma”, Akademik Bakış Dergisi, 57, 246-263.
• Laroche, M., McDougall, G. H. G., Bergeron, J. ve Yang, Z. (2004). “Exploring How Intangibility Affects Perceived Risk”, Journal of Service Research, 6(4), 373-389.
• Lee, H-H. ve Moon, H. (2015). “Perceived Risk of Online Apparel Mass Customization: Scale Development and Validation”, Clothing and Textiles Research Journal, 33(2), 115-128.
• Lim, N. (2003). “Consumers’ perceived Risk: Sources Versus Consequences”, Electronic Commerce Research and Applications, 2, 216-228.
• Memiş, S., Cesur, Z. ve Akın, Ü. (2018). “Tüketicilerin Helal Sertifikalı Mamullere Yöneliminin, Algılanan Risk ve Güven Arayışına Aracılık Etkisi”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 32-46.
• Mitchell, V-W. ve Greatorex, M (1988). “Consumer Risk Perception in the UK Wine Market”, European Journal of Marketing, 22(9), 5-15.
• Mitchell, V-W. (1998). “A Role for Consumer Risk Perceptions in Grocery Retailing”, British Food Journal 100/4, 171-183.
• Mitchell, V-W. (1999). “Consumer Perceived Risk: Conceptualisations and Models”, European Journal of Marketing, 33(1/2), 163-195.
• Müftüoğlu, O. (2020). COVID-19 için Riskmetre, https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/osman-muftuoglu/covid-19-icin-riskmetre-41567166, (Erişim Tarihi: 02 Kasım 2020).
• Naiyi, Y. (2004). “Dimensions of Consumer’s Perceived Risk in Online Shopping”, Journal of Electronic Science and Technology of China, 2(3), 177-182.
• NTV (2020). Corona Virüs Pandemisi Sürerken Hangi Sosyal Aktivite Ne Kadar Güvenli?, https://www.ntv.com.tr/saglik/corona-virus-pandemisi-surerken-hangi-sosyal-aktivite-ne-kadar-guvenli,SmRyJOVio0G5y0ahV9ULcw, (Erişim Tarihi: 22 Eylül 2020).
• Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2013). Tüketici Davranışları, 13. Baskı, Kapital Medya Hizmetleri A.Ş., MediaCat Kitapları, İstanbul.
• Özbek, V. (2016). “Algılanan Risk ve Algılanan Değer Arasındaki İlişkide Algılanan Hizmet Kalitesinin Düzenleyici Etkisi”, International Review of Economics and Management, 4(3), 62-83.
• Özoğlu, B. ve Bülbül, H. (2013). “Güdülenmiş Tüketici Yenilikçiliği ve Algılanan Risk Ölçeklerinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3), 131-139.
• Temizkan, V., Nart, S. ve Altunışık, R. (2016). “Akıllı Telefon Kullanımının Satın Alma Kararına Etkisinde Algılanan Risk ve Risk Azaltma Stratejilerinin Rolü”, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7(13), 250-273.
• Texas Medical Association (2020). Twitter Account, https://twitter.com/texmed?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1279046501054980096%7Ctwgr%5Eshare_3&ref_url, (Erişim Tarihi: 22 Eylül 2020).
• Thompson, C. J. (2005). “Consumer Risk Perceptions in a Community of Reflexive Doubt”, Journal of Consumer Research, 32(2), 235-248.
• Woodside, A. G. ve Delozier, M. W. (1976). “Effects of Word of Mouth Advertising on Consumer Risk Taking”, Journal of Advertising, 5(4), 12-19.
• Yaraş, E., Yeniçeri, T. ve Zengin, Y. (2009). “Mağaza Markalı Ürün Satın Alan Tüketiciler İle Satın Almayan Tüketiciler Arasında Algılanan Risk Bakımından Farklılık Olup Olmadığının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 198-217.
• Yeung, R. M. W. ve Morris, J. (2006). “An Empirical Study of The Impact of Consumer Perceived Risk on Purchase Likelihood: A Modelling Approach”, International Journal of Consumer Studies, 30(3), 294-305.