Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İdari Personelinin Boş Zaman Faaliyetlerine Katılım Eğilimlerinin İş-Yaşam Dengesi ve İş Stresi Düzeylerine Etkisi

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 80 - 90, 28.03.2025

Önder Onur Uluç , Savaş Duman , Günseli Duman

https://doi.org/10.56639/jsar.1638464

Abstract

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nde çalışan idari personelin boş zaman eğilimlerinin iş-yaşam dengesi ve iş stresi düzeylerine etkisini incelemeyi amaçlayan bu araştırmanın örneklem grubunu, üniversitede çalışan 216 idari personel oluşturmaktadır. İş-Yaşam Dengesi ve iş stresi ölçeklerinin kullanılmasıyla gerçekleştirilen bu araştırmada elde edilen verilerin analizi SPSS 26 aracılığıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında öncelikle, verilerin çarpıklık ve basıklık değerleri incelenmiş ve normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, iki kategorili değişkenlerin karşılaştırılmasında bağımsız örneklem t-testi, ikiden fazla kategorili değişkenlerin karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucunda elde edilen farklılıkların kaynağını belirlemek amacıyla Games-Howell testi kullanılmıştır. Games-Howell testi, Levene testi sonuçlarına göre varyansların homojenliğinin anlamlı bulunmaması nedeniyle tercih edilmiştir. İş yaşam dengesi ve iş stresi arasındaki ilişkiyi belirlemek için ise Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır.
Mevcut araştırmada sonuç olarak; idari personellerin iş yaşam uyumu ve kendine zaman ayırma düzeyleri arttıkça, iş streslerinin azaldığı tespit edilmiştir.

Keywords

Boş zaman, İş Stresi, İş Yaşamı

Ethical Statement

“Bu çalışma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Anabilim Dalında “Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İdari Personelinin Boş Zaman Faaliyetlerine Katılım Eğilimlerinin İş-Yaşam Dengesi ve İş Stresi Düzeylerine Etkisi” isimli yüksek lisans tezinden türetilmiştir.” Bu çalışmanın etik uygunluğu Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Etik Kurulunun 01.02.2022 tarihinde yapmış olduğu toplantıda 14 no’lu karar ile onaylanmıştır.

The Effect Of Aydın Adnan Menderes Unıversıty Admınıstratıve Personnel's Tendencıes To Partıcıpate In Leısure Tıme Actıvıtıes On Work-Lıfe Balance And Work Stress Levels

Abstract

The sample group of this study, which aims to examine the effect of leisure tendencies of administrative staff working at Aydın Adnan Menderes University on work-life balance and job stress levels, consists of 216 administrative staff working at the university. The analysis of the data obtained in this study, which was carried out using Work-Life Balance and work stress scales, was done through SPSS 26. Within the scope of the research, firstly, the skewness and kurtosis values of the data were examined and it was determined that they showed normal distribution. Accordingly, independent sample t-test was used to compare two-category variables, and one-way analysis of variance (ANOVA) was used to compare variables with more than two categories. Games-Howell test was used to determine the source of the differences obtained as a result of one-way analysis of variance. The Games-Howell test was preferred because the homogeneity of the variances was not significant according to the results of the Levene test. Pearson correlation analysis was applied to determine the relationship between work-life balance and job stress.
As a result of the current research; It has been determined that as the level of work-life adaptation and self-allocation of administrative personnel increases, work stress decreases.

Keywords

Leisure, Work Life, Work Stress

References

• Ahmadova, N. (2019). Yöneticilerin liderlik tarzlarının çalışanların iş-yaşam dengesine etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş yaşam dengesi ve iş aile yaşam dengesi arasındaki ilişki [Yayımlanmış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Atkinson, H. (2012). Psikolojiye giriş (D. Fettahoğlu & Ö. Öncül, Çev.). Arkadaş Yayınları.
• Babacan, B. (2020). Yoğun bakım hemşirelerinin iş yaşam dengesinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ege Üniversitesi.
• Beehr, T. A., & Newman, J. E. (1978). Job stress, employee health, and organizational effectiveness: A facet analysis, model, and literature review 1. Personnel psychology, 31(4), 665-699. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1978.tb02118.x
• Coşkun, S. (2019). İşletmelerde iş-yaşam ve iş-aile yaşam dengesinin ölçülmesi: İnşaat sektöründe bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi.
• Çobanoğlu, F., Şarkaya, S. S., & Sertel, G. (2019). İş-yaşam dengesi: Öğretmen ve yöneticiler üzerinde bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(6), 784-795.
• Daniel, W. W. (1999). Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences. John Wiley & Sons.
• Demirer, S. (2011). İş-yaşam dengesi: Antalya'daki A grubu seyahat acentelerinde bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Demirtaş, C. (2021). İş stresinin iş yaşam dengesi algısına etkisi üzerine teknoloji sektöründe bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Dere, T. (2022). Hastane çalışanlarının can sıkıntısı eğilimleri ile iş yaşam kalitesi arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Durna, U. (2004). Stres, A ve B tipi kişilik yapısı ve bunlar arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 11(1), 191–206.
• Düğenci, İ. (2018). Gemi adamlarının iş stresi algılarının iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Efeoğlu, İ. E. (2006). İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: İlaç sektöründe bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Fried, Y., Shirom, A., Gilboa, S., & Cooper, C. L. (2008). The mediating effects of job satisfaction and propensity to leave on role stress-job performance relationships: Combining meta-analysis and structural equation modeling. International Journal of Stress Management, 15(4), 305-328. https://doi.org/10.1037/a0013932
• Gerçek, M., Atay, S. E., & Dündar, G. (2015). Çalışanların iş-yaşam dengesi ile kariyer tatmininin, işten ayrılma niyetine etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 67.
• Eren Gümüştekin, G., & Öztemiz, A. B. (2005). Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 271-288.
• Günay, G., & Demiralay, T. (2016). Serbest muhasebeci ve mali müşavirlerin iş stresi, tükenmişlik sendromu ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 917-935. https://doi.org/10.17755/esosder.258826
• Gür, Ö. (2016). İş-yaşam dengesinin Mersin’de otomotiv sektöründe araştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Toros Üniversitesi.
• Hazar, A. (1994). Rekreasyon ve animasyon. Detay Yayıncılık.
• House, R. J., & Rizzo, J. R. (1972). Role conflict and ambiguity as critical variables in a model of organizational behavior. Organizational Behavior and Human Performance, 7(3), 467-505. https://doi.org/10.1016/0030-5073(72)90030-X
• İlerigelen, İ. (2019). Mobbingin iş-yaşam dengesi üzerindeki etkisi: Bursa ilinde Kapalı Çarşı (AVM) çalışanları üzerinde yapılan bir uygulama [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Karadede, S. E. (2021). İş yaşam dengesi, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L., & Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behavior, 61(1), 20-52. https://doi.org/10.1006/jvbe.2001.1842
• Okudan, B. (2018). Örgütsel güven algıları ile örgütsel bağlılık duyguları arasındaki ilişkilerde iş yaşam dengesinin rolü [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Öner, C. (2019). İş yaşamında mutluluk, iş yaşam dengesi ve işe adanma ilişkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
• Özer Topaloğlu, E., Sönmez, R., & Yazgan, A. E. (2019). Çalışmaya tutkunluk ve iş yaşam dengesi arasındaki ilişki: Banka çalışanları üzerine. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 13(1), 66-83.
• Paçalı, S. (2019). Spor kuruluşları çalışanlarının iş-yaşam dengesi, iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Muğla ili örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Palabıyık, N., & İşözen, H. (2021). İş yaşam dengesi ve iş doyumu: Hastane çalışanları örneği. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 4(4), 309-325.
• Podsakoff, N. P., LePine, J. A., & LePine, M. A. (2007). Differential challenge stressor-hindrance stressor relationships with job attitudes, turnover intentions, turnover, and withdrawal behavior: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 92(2), 438–454. https://doi.org/10.1037/0021-9010.92.2.438
• Polat, Ş. (2017). İş özellikleri, iş-yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Sayın, M. (2017). Serbest muhasebeci mali müşavirlerin iş yaşam dengesi üzerine bir araştırma: Diyarbakır örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Schwartz, J. E., Pickering, T. G., & Landsbergis, P. A. (1996). Work-related stress and blood pressure: Current theoretical models and considerations from a behavioral medicine perspective. Journal of Occupational Health Psychology, 1(3), 287–310. https://doi.org/10.1037/1076-8998.1.3.287
• Sonnentag, S., & Frese, M. (2003). Stress in organizations. In W. C. Borman, D. R. Ilgen, & R. J. Klimoski (Eds.), Handbook of psychology: Industrial and organizational psychology. John Wiley & Sons.
• Şimşek, M. Ş., Akgemci, T., & Çelik, A. (2001). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Nobel Yayınları. Tausig, M., & Fenwick, R. (2001). Unbinding time: Alternate work schedules and work-life balance. Journal of Family and Economic Issues, 22(2), 101-119. https://doi.org/10.1023/A:1016626028720
• Tipi, B. (2022). Öğretmenlerde iş stresinin iş doyumu ve işe yabancılaşma üzerine etkisi: Ankara Yenimahalle ilçesi örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Tutar, H. (2016). Kriz ve stres ortamında yönetim. Hayat Yayınları.
• Uslu, S. (2020). İlkokul sınıf öğretmenlerinin iş-yaşam dengesini açıklayan olgular üzerine nitel bir araştırma. Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi, 5(1), 35–64.
• Yavuz, N. (2018). İş-yaşam dengesi ile iş stresinin esnek çalışma uygulamaları bağlamında incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Yenigün, B. (2021). İş stresi ile tükenmişlik ilişkisi: Gümrük çalışanları üzerine bir çalışma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Yeşilyurt, Y. (2021). Aydın Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü çalışanlarının iş stresi ve tükenmişlik düzeylerinin internet bağımlılığına etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A., & Ekici, S. (2006). Örgütsel yaşamda kamu çalışanlarının örgütsel stres kaynakları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 31–58.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2015). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile iş-yaşam dengeleri arasındaki ilişki. Journal of Educational Sciences and Practices, 14(28), 105–128.