Karadeniz Bölgesinin Yenilikçi Şen Yöntemi Kullanılarak Yağış ve Sıcaklıklarının Trend Analizi

Year 2024, Volume: 2 Issue: 2, 74 - 82, 31.12.2024

İlteriş Taşkolu , Reşat Acar , Burak Çırağ

https://doi.org/10.63063/jsat.1505540

Abstract

Karadeniz Bölgesi'nin iklimsel özelliklerini değerlendirmek amacıyla 13 il (Amasya, Artvin, Bolu, Giresun, Gümüşhane, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon ve Zonguldak) için Meteroloji Genel Müdürlüğü (MGM)’nden temin edilen yağış ve sıcaklık verileri kullanılarak Yenilikçi Şen Yöntemi (ITA) ile trend analizleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular hem yağış hem de sıcaklıkta genel bir artış eğilimi olduğunu göstermektedir. Ancak, sıcaklık eğiliminin yağışa göre daha belirgin bir artış göstermesi, Karadeniz Bölgesi'nin gelecekte kuraklık riskiyle karşı karşıya kalma olasılığını artırmaktadır. Grafiksel analiz, Rize, Samsun, Sinop ve Trabzon istasyonlarının yağış verilerinde istikrarlı bir artış trendi gösterdiğini ortaya koymaktadır. Tokat istasyonu grafiği, belirgin bir trend göstermese de istatistiksel analizler düşük bir artış eğilimi olduğunu göstermektedir. Sıcaklık trend analizleri ise tüm istasyonlarda belirgin ve önemli bir artış eğilimi tespit etmiş, bu durum grafiklerle açıkça ortaya konmuştur. Bu bulgu, bölgedeki sıcaklık artışının yaygın ve belirgin olduğunu vurgulamaktadır. Tokat istasyonunda yağışın neredeyse sabit bir trendde seyrederken, sıcaklığın belirgin bir artış eğiliminde olması, kuraklık riski açısından önemli tedbirlerin alınması gerektiğini işaret etmektedir. Çalışma, gelecekte yapılacak çalışmalara, yerel yöneticilere ve karar vericilere önemli çıktılar sunmaktadır.

Keywords

Karadeniz bölgesi, Sıcaklık, Trend analizi, Yağış, Yenilikçi Şen Yöntemi

Trend Analysis of Precipitation and Temperatures in the Black Sea Region Using the Innovative Trend Analysis

Abstract

To assess the climatic characteristics of the Black Sea Region, trend analyses were performed with Innovative Trend Analysis (ITA) using precipitation and temperature data obtained from the General Directorate of Meteorology (MGM) for 13 provinces (Amasya, Artvin, Bolu, Giresun, Gümüşhane, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon and Zonguldak). The findings show that there is a general upward trend in both precipitation and temperature. However, the fact that the temperature trend shows a more pronounced increase than precipitation increases the likelihood that the Black Sea Region will face drought risk in the future. Graphical analysis reveals that Rize, Samsun, Sinop, and Trabzon stations show a steady upward trend in precipitation data. Although the graph of Tokat station does not show a clear trend, statistical analysis shows a low increasing trend. On the other hand, temperature trend analyses show a clear and significant increasing trend in all stations, which is clearly demonstrated in the graphs. This finding emphasizes that the temperature increase in the region is widespread and significant. The fact that the precipitation in Tokat station is almost in a constant trend while the temperature is in a significantly increasing trend indicates that important measures should be taken in terms of drought risk. The study provides important outputs for future studies, local administrators and decision-makers.

Keywords

Black Sea Region, Temperature, Trend Analysis, Precipitation, Innovative Trend Analysis

References

• DPT, "Türkiye'nin Kalkınma Planı ve Karadeniz Bölgesi," Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, Türkiye, 2010.
• Z. Şen, "Innovative trend analysis methodology," Journal of Hydrologic Engineering, vol. 17, no. 9, pp. 1042–1046, 2012.
• IPCC, "Climate Change 2013: Synthesis Report", Valencia, Spain, 2013.
• B. Çirağ and M. Firat, "Two-dimensional (2D) flood analysis and calibration of stormwater drainage systems using geographic information systems," Water Science & Technology, vol. 87, no. 10, pp. 2577–2596, 2023.
• Z. Şen, "Innovative trend significance test and applications," Theoretical and Applied Climatology, vol. 127, pp. 939–947, 2017.
• V. Gümüş, L. D. Dinsever, and O. Şimşek, "Diyarbakır istasyonunda 1929–2016 boyunca tarihsel kuraklığın yenilikçi şen yöntemi ile trend analizi," 2021.
• Y. Avşaroğlu, V. Gümüş, O. Şimşek, L. D. Dinsever, and M. Kuş, "Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki aylık toplam tava buharlaşma verilerinin Mann-Kendall Testi ve Yenilikçi Şen Yöntemi ile trend analizi," Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol. 11, no. 4, pp. 1059–1070, 2021.
• O. M. Katipoğlu, S. N. Yeşilyurt, and H. Y. Dalkılıç, "Yeşilırmak havzasındaki hidrolojik kuraklıkların Mann-Kendall ve Yenilikçi Şen yöntemi ile trend analizi," Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, vol. 12, no. 2, pp. 422–442, 2022.
• L. D. Dinsever, "Dicle havzasındaki meteorolojik kuraklık trendinin yenilikçi şen yöntemi ile belirlenmesi," Ph.D. dissertation, 2021.
• M. E. Keskin and K. Saplıoğlu, "Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesindeki Sıcaklık Eğilimlerinin Yenilikçi Trend Analizi ve Mann-Kendall ile Belirlenmesi," Journal of Innovations in Civil Engineering and Technology, vol. 5, no. 1, pp. 1–16, 2023.
• T. Caloiero, "Evaluation of rainfall trends in the South Island of New Zealand through the innovative trend analysis (ITA)," Theoretical and Applied Climatology, vol. 139, no. 1, pp. 493–504, 2020. J. Mallick, S. Talukdar, M. Alsubih, R. Salam, M. Ahmed, N.B. Kahla and M. Shamimuzzaman, "Analysing the trend of rainfall in Asir region of Saudi Arabia using the family of Mann-Kendall tests, innovative trend analysis, and detrended fluctuation analysis," Theoretical and Applied Climatology, vol. 143, pp. 823–841, 2021.
• T. Caloiero, R. Coscarelli, and E. Ferrari, "Application of the innovative trend analysis method for the trend analysis of rainfall anomalies in southern Italy," Water Resources Management, vol. 32, pp. 4971–4983, 2018.
• İ. Taşkolu, "Güneydoğu Anadolu Bölgesi için kuraklık analizi," M.S. thesis, 2023.
• Y. S. Güçlü, "Multiple Şen-innovative trend analyses and partial Mann-Kendall test," Journal of Hydrology, vol. 566, pp. 685–704, 2018.
• Z. Şen, "Innovative Trend Significance Test and Applications," Theoretical and Applied Climatology, vol. 127, no. 3, pp. 939–947, 2015.
• S. Tokgöz and T. Partal, "Karadeniz Bölgesinde yıllık yağış ve sıcaklık verilerinin yenilikçi şen ve mann-kendall yöntemleri ile trend analizi," Journal of the Institute of Science and Technology, vol. 10, no. 2, pp. 1107–1118, 2020.
• T. Partal and E. Yavuz, "Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz Bölgesinde kuraklık indisleri üzerine trend analizi uygulanması," Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, vol. 11, no. 2, pp. 851–861, 2020.