Çok Sınıflı Logit Model ile Erzurum’da Market Tercihini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Year 2008, Volume: 7 Issue: 2, 241 - 254, 01.12.2008

Hüseyin Özer Fuat Lebe

Abstract

Market müşterilerinin demografik özellikleri (cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim düzeyi) ve gelir düzeyleri ile market ve ürüne ilişkin bazı özellikler dikkate alınarak, Erzurum’daki market müşterilerinin market tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, bu çalışmanın temel amacını teşkil etmektedir. Bu amacı gerçekleştirmek için Erzurum il merkezindeki 384 market müşterisine uygulanan bir anketten elde edilen yatay kesit veriler kullanılarak, müşteri, market ve ürüne ilişkin bazı özellikler ile market tercihleri arasında bir ilişki olup olmadığı Pearson ki-kare istatistiği kullanılarak test edilmiş ve aşamalı (stepwise) regresyon yöntemi ile çok sınıflı (multinomial) logit model denemesi gerçekleştirilmiştir. Model tahmin ve test sonuçları itibariyle Migros için medeni hal (evli), eğitim (ilk), ve ucuzluk (önemsiz); Özmar için eğitim (orta) ve ‘Diğer’ için medeni hal (evli) değişkenlerinin %5 önem düzeyinde istatistik bakımından anlamlı, yani sözkonusu marketlerin tercih edilmesinde, önemli oldukları tespit edilmiştir

Keywords

Tüketici davranışı, Market tercihi, Çok sınıflı logit model, Erzurum

Determination of the Factors Influencing Store Preference in Erzurum by a Multinomial Logit Model

Abstract

The main objective of this study is to determine factors influencing store preference of the store costumers in Erzurum in terms of some characteristics of the store and its product and costumers’ demographic characteristics (sex, age, marital status, level of education ) and their income level. In order to carry out this objective, Pearson chi-square test is applied to determine whether there is a relationship between the store preference and customer, stores, and some characteristics of products and a multinominal logit model is fitted by stepwise regression method to the cross-section data compiled from a questionnaire applied to 384 store costumers in the center of Erzurum province. According to the model estimation and test results, the variables of marital status (married), education (primary) and cheapness (unimportant) for Migros; education (middle) for Özmar and marital status (married) for the other stores are determined as statistically significant at the level of 5 percent

Keywords

Consumer behavior, Store preference, Multinomial logit model, Erzurum

References

• Akbulut, Ö. ve Yıldız, N. (1999). İstatistik Analizlerde Temel Formüller ve Tablolar. Aktif Yayınevi, Erzurum, s.8
• Aksulu, İ. (2000). Tüketiciyi Perakendeci Markasına Yönelten Nedenler, 5. Ulusal Pazarlama Kongresi. 16-18 Kasım, Antalya, ss.327-347
• Cox, D.R. and Snell, E.J. (1989). Analysis of Binary Data. 2nd ed., Chapman and Hall, London
• Dawson, J. (2000). Viewpoint: Retailer Power, Manufacturer Power, Competition and Some Questions of Economic Analysis. International Journal of Retail and Distribution Management, 28(1):5-8
• Dick, A., Jain, A.K. and Richardson, P. (1995). Correlates of Store Brand Proneness: Some Empirical Observations. Journal of Product&Brand Management, 4(4):15-22
• Dobson, P.W. and M. Waterson (1996). Vertical Restraints and Competition Policy. Office of Fair Trading Research Paper 12
• Dobson, P.W., Waterson, M. and Chu, A. (1998). The Welfare Consequences of the Exercise of Buyer Power. Office of Fair Trading Research Paper 16
• Erdal, M. (2001). Yaşam Tarzı Analizi ve Psikografik. Pazarlama Dünyası, Eylül-Ekim 15( 2001-05):36-40
• Evans, F.B. (1959). Psychological and Objective Factors in the Prediction of Brand Choice: Ford Versus Chevrolet, Journal of Business, October:340-369
• ___________ (1968). Ford Versus Chevrolet: Park Forest Revisited. Journal of Business, October:445-459
• Ferber, R. (1962). Research on Household Behavior. American Economic Review, March:19-63
• Frank, R.E. and Boyd, H.W. (1965). Are Private-Brand-Prone Grocery Customers Really Different? Journal of Advertising Research, 5(4):27-35
• Frank, R.E., Massy, W.F. and Boyd, H.W. (1967). Correlates of Grocery Product Consumption Rates. Journal of Marketing Research, May:184-190
• Gabe, L. (1994). Suppliers and Retailers: Partnership for Profits. Brandweek, 35(2):14-20
• Goffin, K., Szwejczewski, M. ve New, C. (1997). Managing Suppliers: When Fewer Can Mean More. International Journal of Physical Distribution and Logistics, 27(7):422-436
• Howe, S.W. (1998). Vertical Market Relations in The UK Grocery Trade: Analysis and Government Policy. International Journal of Retail and Distribution Management, 26(6):212-224
• İslamoğlu, A.H. (1996). Aile İçinde Kullanılan Dayanıklı Tüketim Mallarının Satın Alma Karar Sürecinde Aile Üyelerinin Rolleri Malların Niteliğine Göre Değişiyor mu? Pazarlama Dünyası, Kasım-Aralık, 10(60):24-30
• Kardeş, S. (1991). Gençliğin Spor Ayakkabı Satın Almasında Tercihlerin Belirlenmesi. Pazarlama Dünyası, Mart/Nisan, 5(26):20-27
• Kocacık, F. (1998). Tüketim Eğilimleri ve Sorunları: Sivas Merkez İlçe Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Yayın No:69, Sivas
• Koponen, A. (1960). Personality Characteristics of Purchasers. Journal of Advertising Research, September:6-12
• Kurtuluş, K., Kurtuluş, S., Yeniçeri, T. ve Yaraş, E. (2001). Perakendeci Markalı Ürünleri Satın Alanları Ayırmada Kullanılabilecek Temel Belirleyiciler. 6. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, 28 Haziran-1 Temmuz, Erzurum ss.199-207
• Lebe, F. (2006). Tüketici Davranış ve Tercihlerinin Analizi: Erzurum İçin Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, s.150
• Lessig, V.P. and Tollefson, J.O. (1972). Market segment identification through consumer buying behavior and personal characteristics in “market segmentation”. Engel, J.F., Fiorollo, H.F. and Cayley, M.A. Holt, Rinebart and Winston, New York, ss.435-455
• Maliye Bakanlığı (MB). http://www.maliye.gov.tr/deftardarlıklar/erzurum/erzurumtarihi.htm (25/02/2006)
• Massy, W.F., Frank, R.E. and Lodahl, T.M. (1968). Purchasing Behavior and Personal Attributes. University of Pennsylvania Press, Philadelphia
• McFadden D. (1974). The Measurement of Urban Travel Demand. Jurnal of Public Economics, 3:303-328
• Myers, J.C. (1967). Determinants of Private Brand Attitude. Journal of Marketing Research, February:73-81
• Nagelkerke, N.J.D. (1991). A Note on A General Definition of the Coefficient of Determination. Biometrika, 78:691–692
• Orel, F.D. (2004). Market Markaları ve Üretici Markalarına Yönelik Tüketici Algılamaları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2):157-174
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-I. Kaan Kitabevi, Eskişehir, s.477
• Özkan, B. (2000). Tüketicilerin Perakendeci Seçimi ve Satın Alma Davranışları. Pazarlama Dünyası, Temmuz-Ağustos, 14(2000-04):52-57
• _________ (2001). Antalya İlinde Tüketicilerin Süpermarket Seçimi ve Satın Alma Davranışları. Tarım Ekonomisi Dergisi, Mayıs, 6:1-13
• Rızaoğlu, B. (2004). Turizm Pazarlaması. Detay Yayıncılık, Ankara.s.70
• Richardson, P.S., Jain, A.K. and Dick, A. (1996). Household Store Brand Proneness: A Framework. Journal of Retailing, 72(2):159-185
• Saracel, N., Özkara, B., Karakaş, M., Özdemir, Ş., Yelken, R., Dündar, S. ve Karaca, Y. (2002). Afyon İli Tüketim Analizi, Tüketici Davranışları ve Eğilimleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayın No:27
• Smith, H. (1999). Supermarket Choice and Supermarket Competition in Market Equilibrium. Oxford University Applied Economics Discussion Paper 207
• Special Report (1996). Can Retailer-Controlled Brands Dominate Category Management? Progressive Grocer, 75(11):A9-A10
• SPSS 15.0 for Windows Evaluation Version (2006)
• Tuncer, D. ve Kavak, B. (1996). 15-22 Yaş Arası Gençlerin Giyim Konusundaki Satın Alma Alışkanlıkları ve Davranışları. Pazarlama Dünyası, Kasım-Aralık, 10(60):9-19
• Varinli, İ. ve Çakır, Y.E. (1999). Tüketicilerin Satın Alma Davranışını Etkileyen Faktörler ve Çamaşır Deterjanı Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (14):92- 110
• Yalçın, F.A. ve Çakır, F. (2001). Kuyumculuk Sektöründe Altın Takı Satın Alan Müşteri Profilinin Karşılaştırmalı Uygulaması, 6. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, 28 Haziran-1 Temmuz, Erzurum, ss.129-143