Osmanlı Dönemi Mardin Ermenilerinde Dini Değişim

Year 2008, Volume: 7 Issue: 2, 427 - 440, 01.12.2008

İbrahim Özcoşar

Abstract

Osmanlı Devleti’nin gayrimüslim vatandaşlarını yönetme şekli olan “millet sistemi”, temel olarak cemaatlerin kendi dini ritüel ve teşkilatlarını korumasını öngören bir yapıya sahipti. Bu sayede Osmanlı hâkimiyetinde yüzyıllar boyu kendi cemaat yapılarını koruyan gayrimüslimler, Osmanlı Devleti’nin zayıflamasıyla birlikte Batı dünyasının misyonerlik faaliyetleri karşısında korumasız kalmışlardır. Batılıların misyonerlik faaliyetlerinin etkili olduğu alanlardan biri de Mardin Ermenileri olmuştur. 17. yüzyıla kadar sadece Gregoryen Ermenilerden oluşan Mardin Ermeni cemaati, misyonerlerin kararlı ve onların inanç sistemini değiştirmeyi amaçlayan çalışmaları neticesinde büyük bir değişime uğramıştır. Yaklaşık 200 yıl süren mücadele ve çatışma, 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde misyonerlerin kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu çalışmada, Mardin’de Gregoryen Ermenilerin tamamen ortadan kalktığı bu süreç değerlendirilmiştir

Keywords

Ermeni, Mardin, Misyonerlik, Katolikleştirme, Protestanlaştırma

Religious Change in Mardin Armenians During Ottoman Period

Abstract

“Nation system” of Ottoman State to govern non-Muslim citizens consisted basically of a structure which envisaged the protecting their own religious ritual and organizational structure of religious communities. Thanks to that non-Muslims protecting their own religious community structure under Ottoman domination for centuries became unprotected for missionary activities of western world when Ottoman State got weak. Mardin Armenians were one of the areas where western’s missionary activities were effective. Consisted only of Gregorian Armenians until 17the century, Mardin Armenian religious community suffered a big change after the destructive activities of missionaries. The struggle and clash lasting for approximately 200 years resulted in the definite victory of missionaries towards the middle of 19th century. In this study, the process of the completely disappearance of Gregorian Armenians in Mardin is evaluated

Keywords

Armenian, Mardin, Missionary, to become Catholic, to become Protestant