Searle'ün Zihin Felsefesinde Nörobiyolojik Açıklama ve Ontolojik İndirgeme Problemi Bağlamında Bilinç-Beyin İlişkisi

Year 2025, Volume: 24 Issue: 3, 1098 - 1110, 18.07.2025

Vedat Çelebi

https://doi.org/10.21547/jss.1637172

Abstract

Searle zihin felsefesinde, genel anlamıyla zihin-beden, daha özelinde bilinç ve beyin arasındaki ilişkinin açıklanması problemine hem geleneksel materyalistlerin hem de düalist yaklaşımların düşüncelerini eleştirerek ve onların eksik taraflarını ortaya koyarak çözüm aramaktadır. Dolayısıyla Searle, zihin felsefesindeki problemlerin çoğunun materyalist ve düalist kelime dağarcığını kullanmaktan kaynaklandığını ve bu dağarcığın, bilinç problemini çözmeye giden yola işaret etmediğini düşünür. Bu noktada Searle, bilince ait olguların açıklanmasının, bu geleneksel kelime dağarcığını kullanmadan da mümkün olduğunu göstermeye çalışır. Çözümü de düalizm ile materyalizmin ikisinin birden reddedilmesinde ve bilincin biyolojik bir fenomen olarak ele alınması gerektiğini savunan yaklaşımın bir ifadesi olan biyolojik doğalcılık argümanında görür. Sonuç olarak Searle, zihin felsefesinde zor problem olarak nitelenen bilinç ve bilince ait öznel deneyimlerin beyinde nasıl gerçekleştiğinin açıklanması problemine ilişkin, düalizm ve materyalizmin çelişkilerine düşmeden biyolojik ve nörobiyolojik temelli bir açıklama sunar ve biyolojik doğalcılık argümanını ortaya koyar. Bu doğrultuda çalışmamızda ilk olarak Searle açısından bilincin nedensel ve ontolojik olarak indirgenebilir olup olmadığı tartışması ve bilincin nesnel-bilimsel açıdan açıklanması problemi ele alınacaktır. Sonrasında Searle’ün bilinç kuramından hareketle bilinç-beyin problemine olan yaklaşımı ve bu problemin çözümünde en büyük engel olarak gördüğü düalizm ve materyalizm yaklaşımlarına yönelik eleştirisi çerçevesinde bunlara alternatif bir çözüm olarak önerdiği biyolojik doğalcılık argümanı nörobiyolojik bir bakış açısıyla ortaya konulacaktır.

Keywords

Searle , zihin felsefesi , nörobiyoloji , beyin , bilinç

Consciousness-Brain Relationship in the Context of Neurobiological Explanation and Ontological Reduction Problem in Searle's Philosophy of Mind

Abstract

In the philosophy of mind, Searle seeks a solution to the problem of explaining the relationship between mind and body in general and consciousness and brain in particular by criticizing the thoughts of both traditional materialist and dualist approaches and revealing their shortcomings. Therefore, Searle thinks that most of the problems in the philosophy of mind arise from using materialist and dualist vocabulary and that this vocabulary does not point to the path to solving the problem of consciousness. At this point, Searle attempts to show that explaining the phenomena of consciousness is possible without using this traditional vocabulary and views the solution in the rejection of both dualism and materialism and in the argument of biological naturalism, which is an expression of the approach that argues that consciousness should be considered as a biological phenomenon. As a result, Searle offers a biological and neurobiological-based explanation of the problem of explaining how consciousness and subjective experiences of consciousness occur in the brain, which is described as a hard problem in the philosophy of mind, without falling into the contradictions of dualism and materialism, and puts forward the argument of biological naturalism. In this regard, this study first addresses the debate on whether consciousness is causally and ontologically reducible from Searle's point of view and the problem of explaining consciousness from an objective-scientific perspective. Then, based on Searle's theory of consciousness and within the boundaries of his approach to consciousness-brain problem and the criticism of dualism and materialism approaches considered as the biggest obstacle in solving this problem, the biological naturalism argument that he proposed as an alternative is addressed from a neurobiological perspective.

Keywords

Searle , philosophy of mind , neurobiology , brain , consciousness

References

• Alıcı, T. (2013). Gerçek bir yanılsama: Bilinç. İstanbul: Metis Yayınları.
• Altınörs, S. A. (2018). Zihin-beden problemine Searle’ün yaklaşımı. Temaşa Felsefe Dergisi, 9, 39-59.
• Bailey, Andrew (2019), Zihin felsefesi. (Doruker, F. Çev.). Ankara: Fol Kitap.
• Churchland, Paul M. (2012), Madde ve bilinç. (Ersöz. B. Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Crick, Francis (2005). Şaşırtan varsayım: İnsan varlığının temel sorularına yanıt arayışı. (Say. S. Çev.). Ankara: Tubitak Yayınları.
• Çelebi, V. (2022). John Roger Searle bağlamında çağdaş zihin felsefesi problemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Doğan, Mehtap (2018). Bilincin doğasına yönelik beş temel yaklaşımın bir değerlendirmesi. MetaZihin: Yapay Zekâ ve Zihin Felsefesi Dergisi, 1: 21-55.
• Kaya, A. Ü. (2022). John Searle’ün bilinç teorisinde zihinsel nedensellik problemi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 12 (4), s. 883-911.
• Kınağ, M. (2020). Dilin oluşumu bağlamında John Searle’ün doğal bilinç kuramı üzerine bir inceleme. MetaZihin: Yapay Zekâ ve Zihin Felsefesi Dergisi, 3(2): 163-189.
• Revonsuo, A. (2016). Bilinç; öznelliğin bilimi. (Değirmenci, S. Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Searle, J. R. (2021). Zihin: kısa bir giriş. (Saraç, D. Çev.). İstanbul: Albaraka Yayınları.
• Searle, J. R. (2019). Özgürlük ve nörobiyoloji. (Özcan, Z. Çev.). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Searle, J. R. (2018). Bilincin gizemi. (Karagöz, İ. Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Searle, J. R. (2014). Zihnin yeniden keşfi. (Macit, M. Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Searle, J. R. (2008). Philosophy in a new century. Cambridge: Cambridge University Press.
• Searle, J. R. (2007). Biological naturalism, M. Velmans ve S. Schneider (Ed.), The blackwell companion to consciousnesss. (s. 327-336). MA: Blackwell Publishing.
• Searle, J. R. (2006). Zihin dil ve toplum. (Tural, A. Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Searle, J. R. (2005). Bilinç ve dil. (Macit, M., Özpilavcı, C. Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Searle, J. R. (2002). The rediscovery of the mind. Cambridge: The MIT Press.
• Searle, J. R. (1996). Akıllar, beyinler ve bilim. (Bek, K. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Susan, Blackmore. (2017). Bilinç üzerine konuşmalar. (Akbıyık, S. Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Tümkaya, S. (2022). Yapay bilinç tartışmasında biyolojik doğalcı yaklaşımın hataları. Kaygı, 21 (2), 2022, 881-901.