VLADİMİR PROPP’UN YAPISAL ANLATI ÇÖZÜMLEME YÖNTEMİ IŞIĞINDA HÜSN Ü AŞK MESNEVİ’SİNİN YAPISAL YÖNDEN İNCELENMESİ

Year 2018, Volume: 2 Issue: 1, 81 - 95, 30.06.2018

Muhammet İnce

Abstract

Halk
bilimi alanında çalışma yapan Rus halk bilimcisi Vladimir Propp, 1928 yılında
yayımladığı Masalın Biçimbilimi adlı eserinde olağanüstü masalları yapı
bakımından incelemiştir.  Ona göre masalları içeriğine göre
sınıflandırmak yanlıştır. Çünkü masallarda eylemi gerçekleştiren kahramanlar değişse
de eylemler sabit kalmaktadır. Dolayısıyla masallarda “sabit” ve “değişken”
unsurlar vardır. Bir anlatı türü olan Hüsn ü Aşk
mesnevisi bu yöntemler ışığında incelenmiştir. Özellikle çift kahramanlı aşk
mesnevilerinin iskeletini oluşturan değişmez bazı fonksiyonlarının olabileceği
düşüncesiyle bazı maddeler tespit edilmiştir. Söz konusu maddelerin bu türdeki
diğer mesnevilerde de ortak işlevlerinin olup olmadığı, olursa nelerin olacağı,
ancak çok sayıda benzer mesnevinin incelenmesi neticesinde ortaya
çıkarılabilecektir.

Keywords

Hüsn ü Aşk, Şeyh Gâlib, Mesnevî, Biçimbilim, Vladimir Propp.

THE ANALYSİS OF THE MESNEVI NAMED “HÜSN Ü AŞK” IN CONTEXT VLADİMİR PROPP’S STRUCTURAL ANALYSİS METHODOLOGY

Abstract

Russian folk scientist Vladimir Propp examined that
in his work called “Morfologiya
Skazki” which examinated structure of extraordinary tales’
and published in 1928. According to the author, it is wrong to classify tales
based on the content. Even if the heroes in the tale change, the actions remain
constant. Therefore, there are elements like “fixed” and “variable” in tales.
“Hüsn ü Aşk Mesnevi”, a type of narrative, was examined in context of these
methods. In particular, some items the couple of heroes forming the skeleton of
love mesnevis have been identified with idea that the some functions may not be
constant.  Examination of these items whether
or not common functions in other mesnevis of this type can be revealed  a result of the examination of many such
mesnevis. 

Keywords

Hüsn ü Aşk, Seikh Gâlib, Mesnevi, Morphology, , Vladimir Propp.

References

• ÇOBANOĞLU, Ö. (2012). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ.
• Nur Doğan, M. (2008). Şeyh Galib Hüsn ü Aşk. İstanbul: Yelkenli.
• Okay, O., & Ayan, H. (2010). Hüsn ü Aşk. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Propp, V. (2011). Masalın Biçimbilimi. (M. Rifat, & S. Rifat, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.