The Medical Face of Social Work: The Case of Suicide Attempts

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 516 - 523, 31.12.2023

Orhan Bingöl

Öz

Tıbbı sosyal hizmet, sağlık kuruluşları içerisinde yer alan, çeşitli mağduriyet durumlarındaki kişilere ve ailelerine profesyonel destek sağlayan sosyal hizmet birimidir. Tüm sosyal hizmet uygulamaları gibi tıbbi sosyal hizmet de öncelikle dezavantajlı gruplarla ilgilenir. Tıbbi sosyal hizmet; öncelikle kimsesiz, bakıma muhtaç, sosyal güvenceden yoksun, şiddet ve istismar mağduru, engelli ve yaşlı bireylere yönelir. Söz konusu gruplar içerisinde intihar girişiminde bulunmuş kişiler de vardır. Buna göre intihar girişiminde bulunmuş bireylere müdahale eden sağlık personelinin içerisinde tıbbi sosyal hizmet uzmanları da yer alır.
İntihar girişimini deneyimlemiş bireyler, sosyal hizmetin ilgilendiği gruplar içerisinde daha hayati bir durum yaşamış olduklarından onlara uygulanacak sosyal hizmet çalışmaları da hayli kritiktir. Bu anlamda tıbbı sosyal hizmet; intihar süreçlerinde ve vakalarında bireylere profesyonel destek vererek mevcut ve olası riskleri en aza indirip bireylerin en iyi tedaviyi almaları için çalışır. Aynı şekilde tedavi sonrasında bireyin sosyal çevresiyle ve ailesiyle mutlaka iletişimde kalarak kişiyi benzer risklere karşı korur. Tıbbi sosyal hizmet, tüm bunları yaparken öncelikle kendi alan bilgilerinden ve deneyimlerinden, kendi sosyal karakterinden yararlanır. Bununla beraber, yakından ilgili olduğu sosyolojinin teorik ve uygulamaları birikimleri ile tıbbın desteklerinden de mutlaka arka alır. Tıbbi sosyal hizmet, eş zamanlı olarak, kendi varlığıyla söz konusu bilimlere ve çalışmalara da katkı sunmuş olur.
Bu makale, intihar girişiminde bulunmuş bireyler ile tıbbi sosyal hizmet ilişkilerini genel hatlarıyla ele almaktadır. Metin, ilk olarak intihar olgusuna kuramsal açıdan eğilmekte, ardından tıbbi sosyal hizmeti değerlendirmekte ve tıbbi sosyal hizmet biriminin konuyla ilgili pozisyonuna değinmektedir. Böylece çalışma, insan yaşamını ve konforunu sorun edinen görece en temel disiplinlerin başında gelen sosyal hizmetin, sosyolojinin ve sağlığın bir kesişimi olma niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Suicide, Suicide Attempt, Social Work, Medical Social Work, Sociology

Sosyal Hizmetin Tıbbi Yüzü: İntihar Girişimleri Örneği

Öz

Tıbbı sosyal hizmet, sağlık kuruluşları içerisinde yer alan, çeşitli mağduriyet durumlarındaki kişilere ve ailelerine profesyonel destek sağlayan sosyal hizmet birimidir. Tüm sosyal hizmet uygulamaları gibi tıbbi sosyal hizmet de öncelikle dezavantajlı gruplarla ilgilenir. Tıbbi sosyal hizmet; öncelikle kimsesiz, bakıma muhtaç, sosyal güvenceden yoksun, şiddet ve istismar mağduru, engelli ve yaşlı bireylere yönelir. Söz konusu gruplar içerisinde intihar girişiminde bulunmuş kişiler de vardır. Buna göre intihar girişiminde bulunmuş bireylere müdahale eden sağlık personelinin içerisinde tıbbi sosyal hizmet uzmanları da yer alır.
İntihar girişimini deneyimlemiş bireyler, sosyal hizmetin ilgilendiği gruplar içerisinde daha hayati bir durum yaşamış olduklarından onlara uygulanacak sosyal hizmet çalışmaları da hayli kritiktir. Bu anlamda tıbbı sosyal hizmet; intihar süreçlerinde ve vakalarında bireylere profesyonel destek vererek mevcut ve olası riskleri en aza indirip bireylerin en iyi tedaviyi almaları için çalışır. Aynı şekilde tedavi sonrasında bireyin sosyal çevresiyle ve ailesiyle mutlaka iletişimde kalarak kişiyi benzer risklere karşı korur. Tıbbi sosyal hizmet, tüm bunları yaparken öncelikle kendi alan bilgilerinden ve deneyimlerinden, kendi sosyal karakterinden yararlanır. Bununla beraber, yakından ilgili olduğu sosyolojinin teorik ve uygulamaları birikimleri ile tıbbın desteklerinden de mutlaka arka alır. Tıbbi sosyal hizmet, eş zamanlı olarak, kendi varlığıyla söz konusu bilimlere ve çalışmalara da katkı sunmuş olur.
Bu makale, intihar girişiminde bulunmuş bireyler ile tıbbi sosyal hizmet ilişkilerini genel hatlarıyla ele almaktadır. Metin, ilk olarak intihar olgusuna kuramsal açıdan eğilmekte, ardından tıbbi sosyal hizmeti değerlendirmekte ve tıbbi sosyal hizmet biriminin konuyla ilgili pozisyonuna değinmektedir. Böylece çalışma, insan yaşamını ve konforunu sorun edinen görece en temel disiplinlerin başında gelen sosyal hizmetin, sosyolojinin ve sağlığın bir kesişimi olma niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

İntihar, İntihar Girişimi, Sosyal Hizmet, Tıbbi Sosyal Hizmet, Sosyoloji

Kaynakça

• Bachmann, S. (2018). Epidemiology of Suicide and the Psychiatric Perspective, International Journal of Environmental Research and Public Health, 15, 1-23, doi:10.3390/ijerph15071425
• Barbarosa, L. P., Quevedo, L., Silva, G. G., Jansen, K., Pinheiro, R. T., Branco, J., Lara, D., Oses, J., Sivla, R. A. (2014), Childhood Trauma and Suicide Risk In A Sample of Young Individuals Aged 14–35 Years in Southern Brazil, Child Abuse & Neglect, 38/7, 1191-1196, doi:10.1016/j.chiabu.2014.02.008
• Durkheim, Emile. İntihar, Çeviren: Özer Ozankaya, Ankara: İmge Kitabevi, 1992
• Eskin, M. (2007). İntiharda Bilişsel Davranışçı Sağaltım Yaklaşımları, Kriz Dergisi, 15/2, 15-35, doi.org/10.1501/Kriz_0000000261
• Gençtan, E. (1995). Psikodinamik Psikiyatri ve Normal Dışı Davranışlar, İstanbul: Metis Yayınları
• Gibbs, J. P., Martin, W. T. (1958). A Theory of Status Integration and Its Relationship to Suicide, American Sociological Rewiew, Vol. 23/2, 140-147, doi.org/10.2307/2088997
• Harmancı, P. (2015). Dünya'daki ve Türkiye'deki İntihar Vakalarının Sosyodemografik Özellikler Açısından İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1/1, 1-15
• Heu, U., Borgen, M., Wang, A. G., Bradvik, L. (2018). Aspects of Additional Psychiatric Disorders in Severe Depression/Melancholia: A Comparison Between Suicides and Controls and General Pattern, Int J Environ Res Public Health, 15/7, 1299, doi: 10.3390/ijerph15071299
• Jardim, G. B. G., Novelo, M., Spanemberg, L., Gunten, A., Engroff, P., Nogueira, E. L., Neto, A. C. (2018), Influence of Childhood Abuse And Neglect Subtypes On Late-Life Suicide Risk Beyond Depression, Child Abuse Negl., 7, 249-256, doi: 10.1016/j.chiabu.2018.03.029
• Kubalı, Z. (2007). Ankara İlinde Bir Kamu Hastanesi Acil Bölümünde İntihar Girişim Vakalarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Öncü, B. (2017). İntihar Davranışı: Epidemiyoloji ve Risk Etmenleri, Psikiyatride Güncel, 7/1, 1-14,
• Özgüven, H. D. (2003). İntihar Girişimlerinde Krize Müdahale, Kriz Dergisi, 11/1, 25-34 Sağlık Bakanlığı Tıbbi Sosyal Hizmet Yönergesi, 2011, https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/1349,img071372pdf.pdf?0
• Şahin, F. (2002). Genelci Sosyal Hizmetin Temel Özellikleri, Editör: Kasım Karakaş, Sosyal Hizmet Eğitiminde Yeniden Yapılanma, (77-84), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayını, No: 12, Ankara.
• Şeker, A. (2017). Etik Bağlamında Tıbbi Sosyal Hizmet ve Hasta Hakları, Editör: Seda Attepe Özden ve Emre Özcan, Tıbbi Sosyal Hizmet, (15-32), Ankara: Nobel Kitap
• TÜİK, https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=intihar
• Yalçınlı, S., Akarca, F. K., Yerdelen, B. (2021). Acil Serviste Tıbbi Sosyal Hizmet Müdahalesi Gereksinimi Olan Hastaların Retrospektif Değerlendirilmesi, Ege Tıp Dergisi, 60/4: 402-406, doi.org/10.19161/etd.1037758
• Yıldırım, B., Başer, A. O. (2019). Acil Servis Tıbbi Sosyal Hizmet Müdahaleleri, Müracaatçı Profili Ve Sosyal Hizmet Mülakatında Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar, Toplum ve Sosyal Hizmet, 30/1, ss. 286-308