Identity Traces from Pamir to Anatolia: Migration and Cultural Interaction in the Turkic World.

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 115 - 137, 01.07.2025

Guldana Nurmukhammad Kyzy , Malika Nurlanova , Niyazi Ayhan

Öz

This study examines the communicative dimension of migration and cultural identity construction processes by taking the Kyrgyz community who migrated from Ulupamir village of Van to the Çubuk district of Ankara. The ethnographic method was used in the study with a qualitative research paradigm; data were collected through participant observation and semi-structured interviews. The data obtained were evaluated by thematic analysis. The findings show that migration is not only a physical change of location but also a process in which identity is reproduced through social solidarity networks, language-identity relationships, cultural transmission practices and symbolic spaces. Cultural elements such as komuz, aşık game, oral narratives, and the park ın the village keep the memory and identity of the community alive. The study reveals that migration is reconstructed through communication in the context of cultural continuity and transformation.

Anahtar Kelimeler

Cultural Identity , Migration , Communication , Diaspora , Kyrgyz Community , Oral Culture

Pamir’den Anadolu’ya Uzanan Kimlik İzleri: Türk Dünyasında Göç ve Kültürel Etkileşim

Öz

Bu çalışma, Van’ın Ulupamir köyünden Ankara’nın Çubuk ilçesine göç eden Kırgız topluluğunu örnek alarak, göçün iletişimsel boyutunu ve kültürel kimlik inşa süreçlerini incelemektedir. Nitel araştırma paradigmasıyla yürütülen çalışmada, etnografik yöntem kullanılmış; katılımcı gözlem ve yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla veri toplanmıştır. Elde edilen veriler tematik analizle değerlendirilmiştir. Bulgular, göçün sadece fiziksel bir yer değişikliği olmadığını; aynı zamanda sosyal dayanışma ağları, dil-kimlik ilişkisi, kültürel aktarım pratikleri ve simgesel mekânlar aracılığıyla kimliğin yeniden üretildiği bir süreç olduğunu göstermektedir. Komuz, aşık oyunu, sözlü anlatılar ve köydeki park gibi kültürel ögeler, topluluğun belleğini ve kimliğini canlı tutmaktadır. Çalışma, göçün kültürel süreklilik ve dönüşüm bağlamında iletişim üzerinden yeniden yapılandığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Kültürel Kimlik , Göç , İletişim , Diaspora , Kırgız Topluluğu , Sözlü Kültür

Etik Beyan

(IdentityTraces from Pamir to Anatolia: Migration and Cultural Interaction in the Turkic World) başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

Teşekkür

Bu çalışmanın saha alanını oluşturan Ankara’nın Çubuk ilçesinde yaşayan Kırgızlara özellikle minnettarız. Saha araştırması süresince bilgi ve deneyimlerini bizlerle paylaşan, samimiyetle katkı sunmaya çalışan katılımcılara ve yerel halka içten teşekkür ederiz. Verdikleri destek, çalışmamızın sağlıklı bir şekilde yürütülmesine önemli katkı sağlamıştır.

Kaynakça

• Abadan-Unat, N. (2024). Bitmeyen göç: Konuk işçilikten ulus ötesi yurttaşlığa. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Anderson, B. (2006). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması (İ. Savaşır, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• APA Karakaya, M., & Türkoğlu, B. (2024). Okul öncesi öğretmen adaylarının geleneksel oyunlara yönelik görüşlerinin incelenmesi. IZU Journal of Education, 6(1), 31-52.
• Baker, C. (2011). Foundations of bilingual education and bilingualism. Multilingual Matters.
• Bapaeva, A. (2021). Göç nedeniyle Van Kırgızlarının doğumla ilgili gelenek-göreneklerinde ve çocukluk dönemindeki geçiş törenlerinde oluşan değişimler. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 4(3), 347-361.
• Blumer, H. (1969). Symbolic interactionism: Perspective and method. California: University of California Press.
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In Richardson, J. G. (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (pp. 241–258). New York: Greenwood Press.
• Chagel, M., & Gültekin, A. A. (2023). Mekân ilişkisi bağlamında göçmenlik ve kültürel kodlar: İstanbul örneği. Göç Dergisi, 10(1), 119–143.
• Doğan, M. (2019). Kırgız Türklerinin Ulupamir’e göçü (Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Nevşehir.
• Eriksen, T. H. (2015). Small places, large issues: An introduction to social and cultural anthropology (4th ed.). Pluto Press.
• Giddens, A. (1991). Modernity and self-identity: Self and society in the late modern age. Stanford University Press.
• Halbwachs, M. (1992). On collective memory (Trans. L. Coser). Chicago: University of Chicago Press.
• Hall, S. (1996). Who Needs Identity? In S. Hall & P. du Gay (Eds.), Questions of Cultural Identity (pp. 1–17). Sage.
• Kaplan, T., & Bulut, M. (2022). Kırgız korucuların kimlik bileşenleri. Turkish Studies - Social, 17(5), 827-840.
• Kaya, A. (2001). Construncting diasporas: Turkish Hip-Hop Youth in Berlin. Trancipt Verlag.
• Kırgız, A. (2009). Van Ulupamir Kırgız ağzı üzerine derleme çalışması (İnceleme- Metin-Sözlük). Marmara Üniversitesi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Türk Dili Bilim Dalı. İstanbul.
• Kutlu, K. (2019). Kırgız Lider Rahmankul Kutlu ve Van Kırgızlarının tarihi ve kültürü (Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Nora, P. (1989). Between memory and history: Les lieux de mémoire. Representations, (26), 7–24.
• Ong, W. J. (2012). Orality and literacy: The technologizing of the word (30th anniversary ed.). Routledge.
• Özer, M. (2016). Ulupamir Kırgızlarında evlilikle ilgili gelenekler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 870-889.
• Putnam, R. D. (1995). Bowling alone: America’s declining social capital. Journal of Democracy, 6(1), 65–78.
• Stokes, M. (1994). Ethnicity, identity and music: The musical construction of place. Berg Publishers.
• Şener, A. (2024). Kırgız edebiyatında bellek ögesi olarak komuz (kopuz). Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 17(45), 47-69.
• Şimşek, A. (2019). Ulupamir Kırgızlarında kuşaklar arası sosyo-kültürel değişim (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sosyoloji Anabilim Dalı, Erzurum.
• Taşbaş, E., & Maratkızı, A. (2010). Kırgız ulusal oyunları. Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 2(1), 221–243.
• Turino, T. (2008). Music as social life: The politics of participation. University of Chicago Press.
• Urmanbetova, Z. (2015). Ulupamir Köyü Kırgız topluluğunun etnik sınırlarını ve kimliklerini oluşturmada göç sürecinin rolü. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antropoloji Anabilim Dalı. Ankara.
• Vertovec, S. (2004). Migrant transnationalism and modes of transformation. International Migration Review, 38(3), 970–1001.
• Yayabaşı, M. (2023). Ulupamir Köyü Kırgızlarının yenifakılı ilçesine göç süreci ve sosyo-kültürel yaşama uyumları (Yüksek Lisans Tezi). Kapadokya Üniversitesi, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, Nevşehir.
• Yüksel, M. (2022). Antalya’da yaşayan Kırgızistanlı göçmen kadınların gündelik hayat içerisinde oluşturduğu strateji ve taktikler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan Bilimleri Dergisi, 3(1), 19–42.