Sosyal Güvenlik Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliği: 2009-2018 Türkiye Örneği

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 56, 369 - 378, 31.10.2019

Mehmet Dağ

Öz

Bireylerin
ekonomik hayattaki risklere karşı korunmalarını sağlayan sosyal güvenlik sistemleri,
günümüzde toplumsal refahın sağlanması ve devamı açısından temel bir gereklilik
olarak kabul edilmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde sosyal güvenlik
sistemlerinin sürdürülebilirliği bu ülkelerde büyüme ve kalkınmanın devamına
doğrudan etkide bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye için sosyal güvenlik kurumu
bütçelerinin sürdürülebilirliği araştırılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler
2009:01 ile 2018:12 arasındaki aylık gözlemleri içermektedir. Seriler arasında
eşbütünleşme ilişkisinin varlığı, Bayer ve Hanck (2012) tarafından geliştirilen
eşbütünleşme testi ile test edilmiş, uzun dönem katsayıları ise DOLS ve FMOLS
yöntemleri ile tahmin edilmiştir. Sonuçlar, sosyal güvenlik kurumunun bütçe
sürdürülebilirliğinin zayıf olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Güvenlik, Bütçe, Sürdürülebilirlik, Eşbütünleşme

Kaynakça

• Banerjee, Anindya, Juan Dolado, and Ricardo Mestre. (1998). "Error‐Correction Mechanism Tests for Aointegration in A Single‐Equation Framework." Journal of time series analysis 19.3, 267-283.
• Bayer, Christian, and Christoph Hanck. (2012). "Combining Non‐Cointegration Tests." Journal of Time Series Analysis 34.1, 83-95.
• Becker, C. M., & Paltsev, S. (2001). Macro-experimental economics in the Kyrgyz Republic: Social security sustainability and pension reform. Comparative Economic Studies, 43(3), 1-34.
• Billig, A., & Ménard, J. C. (2013). Actuarial balance sheets as a tool to assess the sustainability of social security pension systems. International Social Security Review, 66 (2), 31-52.
• Bloom, D.E., Canning , D., & Mansfield, R.K. (2007). Michael Moore, Demographic change, social security systems, and savings, Journal of Monetary Economics, 54, 92-114.
• Bonoli, G., & Shinkawa, T. (Eds.). (2006). Ageing and pension reform around the world: evidence from eleven countries. Edward Elgar Publishing.
• Boswijk, H. Peter. (1994). "Testing for An Unstable Root in Conditional and Structural Error Correction Models." Journal of econometrics 63.1, 37-60.
• Brook, A. M., & Whitehouse, E. (2006). The Turkish pension system: Further reforms to help solve the informality problem (No. 529). OECD Publishing.
• Çağaçan, D. (2011). An overlapping generations analysis of socıial security reform in Turkey, A Thesis Submitted to The Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical University, In Partial Fulfİllment Of The Requirements for The Degree of Doctor of Philosophy in The Department Of Economics.
• Da Silva, C. M. P., Calado, J. P. T., & Garcia, M. T. M. (2004). The financial sustainability of the Portuguese social security system. The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, 29(3), 417-439.
• Dinh, H. T. (1999), “Fiscal Solvency and Sustainability in Economic Management”, The World Bank Working Paper, No: 2213, World Bank: Washington DC.
• Engle, R. F., and Granger C. WJ. (1987). "Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing." Econometrica: journal of the Econometric Society 251-276.
• Faruqee, H., & Mühleisen, M. (2003). Population aging in Japan: demographic shock and fiscal sustainability. Japan and the world economy, 15(2), 185-210.
• Feldstein, M. (1974). Social Security, Induced Retirement, and Aggregate Capital Accumulation. Journal of Political Economy, 82(5), 905-926.
• Ferreira, P.C., & Dos Santos, R. (2013). The effect of social security, health, demography and technology on retirement. Review of Economic Dynamics, 16, 350-370.
• Fisher, R. A. (1932). Statistical Methods for Research Workers, In: Breakthroughs in Statistics, Springer, New York.
• Göktaş, Ö. (2005). Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. İstanbul: Beşir Kitabevi.
• Gujarati, D. N. (1999); Basic Econometrics. Mc Graw Hill.3rd Edition. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Gümüş, E. (2010),. “Türkiye’de Sosyal Güvenlik Sistemi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Öneriler”, SETA Analiz, Sayı: 24.
• Gümüş, E.(2008): Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Değerlendirilmesi ve Sosyal Güvenlik Kurumlarının Finansal Geleceği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi , Vol. 45, No. 517 (2008): pp. 23-42.
• Gümüş, E., Çelikay, F. Ve Öz Yalama G. (2014). Küresel Eğilimler Bağlamında Sosyal Güvenlik: Sorunlar ve Değerlendirmeler, içinde Prof. Dr. Fazıl TEKİN’e Armağan, (Editör: Gümüs, Erdal ve diğerleri), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları No: 231.
• Güner, Z.B. (2015),Uzun Ömürlülük Riskinin Sosyal Güvenlik Sistemi Dengesine Etkisi, Sosyal Güvence Dergisi / Sayı 7,
• Gürdal, T., & Ocak, N. (2012). Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin sorunları ve yapılan değişikliklerin etkinlik ve sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(568), 53-66.
• Güzel, A. (2006). Sosyal Güvenlik Reformuna İlişkin Genel Bir Değerlendirme. Toprak İşveren, (70), 1-10.
• Hakkio, C. S. ve Rush, M. (1991), “Is The Budget Deficit “Too Large?”, Economic Inquiry, 29(3), 429-445.
• Johansen, S.. (1988). "Statistical Analysis of Cointegration Vectors." Journal of Economic Dynamics and Control 12.2-3, 231-254.
• Kitao, S. ( 2013 ). Sustainable social security: Four options. Review of Economic Dynamics, 1- 24
• Lee, R., & Yamagata, H. (2003). Sustainable Social Security: What Would It Cost? National Tax Journal, 56(1), 27-43.
• Miyazaki, K. (2014). The effects of the raising-the-official-pension-age policy in an overlapping generations economy. Economics Letters, 123, 329-332.
• Mussi, C. M., & Pinto, M. R. (2014). Pension Deficit in Brazilian Social Security System: Legal Remarks and Strategies towards Financial Sustainability. Panorama Of Brazilian Law, 2(2), 309-329.
• OECD (2017), Pensions at a Glance 2017: OECD and G20 Indicators, OECD Publishing, Paris.
• Phillips, P. CB, and Hansen B. E. (1990). "Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I (1) Processes." The Review of Economic Studies 57.1, 99-125.
• Quintos, C. E. (1995). “Sustainability of the Deficit Process with Structural Shifts”. Journal of Business & Economic Statistics, 13(4), 409-417.
• Sayan, S., & Kiraci, A. (2001). Identification of parametric policy options for rehabilitating a pay-as-you-go based pension system: an optimization analysis for Turkey. Applied Economics Letters, 8(2), 89-93.
• Serrano, F., Eguía, B., & Ferreiro, J. (2011). Public pensions' sustainability and population ageing: Is immigration the solution?. International Labour Review, 150(1‐2), 63-79.
• Stock, J. H., and Watson M. W. (1993). "A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order İntegrated Systems." Econometrica: Journal of the Econometric Society 783-820.
• Tatlı, H., & Göçer, İ. (2015). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Politikalarının Sürdürülebilirliği: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi. Business and Economics Research Journal, 6 (32015), 87-111.
• Toparlak, E. (2018), Türkiye’de Sosyal Güvenlik Açıklarının Bütçe Üzerindeki Yükünün Değerlendirilmesi, 5th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS) Proceedings, 26-29 October, 2018, Nigde / Turkey, 587-595.
• Yıldırım, H. (2012). Türkiye’de 2001’den Günümüze Kayıt Dışı Ekonominin Sosyal Güvenlik Kurumu Açıkları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.