TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜMENİN CİNSİYET VE EĞİTİM TEMELİNDE İŞSİZLİĞE ETKİSİ

Year 2023, Volume: 18 Issue: 69, 172 - 192, 03.02.2023

Nagihan Aksoy Mehmet Ivrendi

https://doi.org/10.19168/jyasar.1188216

Abstract

Bu çalışmada VAR yönteminden yararlanarak 2009:Q1-2020:Q4 dönemi için Türkiye’de ekonomik büyümenin cinsiyet ve eğitim temelinde işsizlik oranına etkisi incelenmektedir. Çalışmada büyüme oranını temsilen cari fiyatlarla reel gayrisafi yurtiçi hasıla değişkeni, işsizlik oranını temsilen genel işsizlik, erkek işsizlik ve kadın işsizlik oranı kullanılmaktadır. Literatürden farklı olarak hem kadın hem de erkeklerin eğitim seviyesine göre işsizlik oranları modellere dahil edilerek Türkiye’de büyüme oranlarının hangi cinsiyet ve eğitim seviyesinde işsizliğe daha fazla etki ettiği saptanmaktadır. Çalışma kapsamında yapılan literatür araştırmasında ekonomik büyümenin kadın ve erkek işsizlik oranına etkisini inceleyen çalışmalara sıkça rastlanırken, ekonomik büyümenin kadın ve erkeklerin eğitim durumlarına göre işsizlikleri üzerindeki etkisini analiz eden bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu yönüyle çalışmanın literatüre katkı yapması beklenmektedir. Çalışmanın hem betimsel (descriptive) hem de ekonometrik analizi iki önemli bulguyu saptamaktadır. Birincisi, ele alınan dönemde, ekonomik büyümenin genel ve erkek işsizlik oranı düşürdüğü ancak kadın işsizlik oranı üzerinde etkili olmadığını göstermektedir. İkinci bulgu ise ekonomik büyümenin erkeklerde temel ve orta eğitim seviyesindeki işsizliği azaltırken ileri eğitim seviyesinde etki etmediği, kadınlarda ise herhangi bir eğitim seviyesinde işsizliği düşürmediği yönündedir.

Keywords

İşsizlik, Ekonomik Büyüme, Cinsiyet, Eğitim

References

• Aksoy, N. ve Öztürk Çetenak, Ö. 2018. “Türkiye’de Kadın İstihdamının Belirleyicileri.” Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Aksu, H. ve Başar, S. 2016. “Türkiye Ekonomisinde Hasılanın İşsizlik Üzerindeki Dinamik Etkileri.” Journal of Graduate School of Social Sciences, 20(1).
• Butkus, M., Matuzeviciute, K., Rupliene, D., & Seputiene, J. 2020. “Does unemployment responsiveness to output change depend on age, gender, education, and the phase of the business cycle?.” Economies, 8(4), 98.
• Dunsch, S. 2016. “Okun’s Law and Youth Unemployment in Germany and Poland.” International Journal of Management and Economics, 49 (1): 34–57.
• Erdem, E., Yücel, A.G., & Köseoğlu, A. 2016. “Female Labour Force Participation and Economic Growth: Theoretical and Empirical Evidence.” The Empirical Economics Letters. 15(10). 985-991.
• Güçlü, M. 2018. “Türkiye’de Yaş Gruplarına ve Cinsiyete Göre İşsizliğin Ekonomik Büyümeye Etkisi.” Ege Academic Review, 18(3), 399-407.
• Günsoy, G. ve Özsoy, C. 2012. “Türkiye’de Kadın İşgücü, Eğitim ve Büyüme İlişkisinin VAR Analizi.” Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(568).
• Hutengs, O., & Stadtmann, G. 2014. “Age-and gender-specific unemployment in Scandinavian countries: An analysis based on Okun’s law.” Comparative Economic Studies, 56(4), 567-580.
• International Labour Organization. 2022. https://ilostat.ilo.org/data/ (Erişim Tarihi: 10.03.2022).
• Jaumotte, F. 2003. “Female Labour Force Participation: Past Trends and Main Determinants in OECD Countries.” OECD Economics Department Working Papers, No. 376, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/082872464507
• Klasen, S. 2000. “Does Gender Inequality Reduce Growth and Development? Evidence From Cross- Country Regressions Policy.” World Bank Policy Research Report Working Paper, No. 7.
• Koop, G., Pesaran, M. H. ve Potter, S. M. 1996. “Impulse response analysis in nonlinear multivariate models.” Journal of econometrics, 74(1), 119-147.
• Korkmaz, A. ve Korkut, G. 2012. ‘‘Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri.’’ Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 17(2), 41-65.
• Küçükkaya, H., Dündar, S. 2019. “Türkiye’de Okun Yasası Sınamasına Farklı Bir Bakış: Kadın İşgücüne Katılım Oranı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi.” Social Sciences Research Journal, 8 (4), 40-51.
• Lanne, M. ve Nyberg, H. 2016. “Generalized forecast error variance decomposition for linear and nonlinear multivariate models.” Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 78(4), 595-603.
• Luci, A. 2009. “Female Labour Market Participation and Economic Growth.” International Journal of Innovation and Sustainable Development, 4(2/3), 97-108.
• Mishkin, F. S. 2018. Makroekonomi politika ve uygulama, Çev: S. Sezgin ve M. Şentürk (2nd Edition), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Okun, A. M. 1962. Potential GNP: Its Measurement and Significance. American Statistical Association, Proceedings of the Business and Economics Statistics Section, 98–104.
• Pesaran, H. H. ve Shin, Y. 1998. “Generalized impulse response analysis in linear multivariate models.” Economics letters, 58(1), 17-29.
• Sarıca, Ö., Avcı, M. A. ve Ceylan, R. 2022. "İşsizlik Oranı ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Asimetrik İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 49: 275-289.
• Sims, Christopher A. 1980. “Macroeconomics and Reality.” Econometrica 48(1),1-48.
• Sims, C. A., Stock, J. H., & Watson, M. W. 1990. “Inference in linear time series models with some unit roots.” Econometrica: Journal of the Econometric Society, 113-144.
• Tansel, A. 2002. “İktisadi Kalkınma ve Kadınların İşgücüne Katılımı: Türkiye’den Zaman-Serisi Kanıtları ve İllere Göre Yatay Kesit Kestirimleri.” Middle East Technical University, Economic Research Center Working Papers in Economics, (01/05T).
• T.C. Tarım Ve Orman Bakanlığı. 2021. https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/4953 (Erişim Tarihi: 12.04.2022)
• Tsani, S., Paroussos, L., Fragiadakis, C. ve Charalambidis, I. 2013. “Female Labour Force Participation and Economic Growth in The South Mediterranean Countries.” Economics Letters, 120, 323-328.
• TÜİK. 2021a. “Kazanç yapısı istatistikleri.” https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kazanc-Yapisi-Arastirmasi-2018-30580
• World Economic Forum. 2021. Global Gender Gap Report, Insıght REPORT MARCH 2021, https://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2021.pdf (Erişim: 25,08,2022)
• Wırth, L. 2001. “Breaking Through The Glass Ceiling Women In Management.” International Labour Office, Geneva.
• Yenipazarlı, A. Ç., F. & Cömertler Şimşir,, N. 2016. “Yükselen Ekonomilerde Cinsiyete Dayalı İşsizlik ve Büyüme: EMG-20 Ülkeleri, 1991-2014.” Sosial Economic Dynamics of Development: Case Studies, 22, 69-78.
• Zanin, L. 2014. “On Okun’s law in OECD countries: An analysis by age cohorts.” Economics Letters, 125(2),243-248.