Kamu Hastanelerinde Medikal Turizme İlişkin Zorlukların AHP Yöntemi ile Tespit Edilmesi: Eğitim Araştırma Hastanesi Örneği

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 75, 335 - 351, 31.07.2024

Nazife Öztürk

https://doi.org/10.19168/jyasar.1477067

Öz

Medikal turizm, küresel ölçekte hızla büyüyen bir endüstri olup birçok ülke tarafından stratejik bir yatırım alanı olarak görülmektedir. Özellikle Türkiye gibi ülkelerde, kamu sağlık kuruluşları medikal turizmin gelişiminde önemli bir paya sahiptir. Bu nedenle, bu sektörde karşılaşılan zorlukların belirlenmesi, sektörün sürdürülebilir büyümesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu araştırmanın amacı, bir Eğitim Araştırma Hastanesi üzerinden medikal turizm uygulanmasına ilişkin zorlukları tanımlamak, bu zorlukların öncelik sırasını belirlemek ve nihayetinde medikal turizm potansiyelini artırmaya yönelik stratejik öneriler geliştirmektir. Araştırmada olarak medikal turizm uygulamasının zorluklarına ilişkin 12 kriter belirlenmiştir. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak ilgili hastanede medikal turizm alanında farklı birim ve meslek gruplarında görev yapan 10 sağlık çalışanından toplanmıştır. Elde edilen veriler Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) adımları takip edilerek analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, kamu hastanelerinde medikal turizm uygulamasının önündeki en önemli üç engelin hastane imajı, hastanede yabancı dil bilen sağlık profesyoneli sayısı ve hastane reklam ve tanıtım faaliyetleri olduğuna işaret etmektedir. Bu bağlamda, politika yapıcıların araştırmanın sonuçlarını dikkate alması, özellikle tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin sosyal medya, sosyal ağlar ve benzer alanlarda bütüncül politika izlemesi, sağlık çalışanlarının yabancı dil öğrenmek için teşvik edilmesi ve bu personeller için düzenleme yapılması ile ilgili çalışmalar yürütmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

medikal turizm, AHP modeli, kamu hastaneleri

Kaynakça

• Akbolat, M., & Deniz, N. G. (2017). Türkiye’de Medikal Turizmin Gelişimi Ve Bazı Ülkelerle Karşılaştırılması. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 123-139.
• Alsharif, M. J., Labonté, R., & Lu, Z. (2010). Patients beyond borders: A study of medical tourists in four countries. Global Social Policy, 10(3), 315-335.
• Beladi, H., Chao, C.-C., Ee, M. S., & Hollas, D. (2017). Does Medical Tourism Promote Economic Growth? A Cross-Country Analysis. Journal of Travel Research, 00(0): 1.
• Bulut, A. and Şengül, H. (2019). Health Tourism in Turkey and The World, Journal of Management, Economic and Marketing Research, 3(1):45-62.
• Büyük, Ö. (2023). Türkiye ve Dünyada Medikal Turizm: Sağlık, Ekonomi ve Kültürün Buluşması.
• Chuang, T. C., Liu, J. S., Lu, L. Y., & Lee, Y. (2014). The main paths of medical tourism: From transplantation to beautification. Tourism Management, 49-58.
• Connell, J. (2006). Medical tourism: Sea, sun, sand and… surgery. Tourism management, 27(6), 1093-1100.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2019, On Birinci Kalkınma Planı, (2019-2023), http:// https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf, Erişim tarihi. 20.12.2023
• Çılgınoğlu, H. (2023). Medikal Turizm Konusundaki Araştırmaların Bibliyometrik Analizi: Eğilimler, Odak Noktaları ve Olanakları. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(3), 451–464. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1286
• Dalkıran, G. B., & Göncü, K. K. (2023) Ekonomik Sürdürülebilirlik Açısından Sınır Şehirlerinde Sağlık Turizmi Pazarının SWOT AHP Yöntemiyle Analizi: Edirne Örneği. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1642-1663.
• Daştan, İ. (2014). Türkiye’de Sağlık Turizmi: Türkiye ve Özelinde Izmir’de Sağlik Turizminin Mevcut Durum Analizi Ve Strateji Önerileri. Mehmet Akif Ersoy Uniiversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(10):143–63
• Geitona, M., & Sarantopoulos, I. (2015). Medical tourism-investment in health and economy. Papazisis: Athina, Greece.
• Görener, A. (2016). Türkiye’de Medikal Turizm Sektörünün Değerlendirilmesinde Bütünleşik SWOTAHS Yaklaşımı. Alphanumeric Journal, 4(2), 159–159.
• Hall, C. M. (2011). Health and medical tourism: a kill or cure for global public health? Tourism Review, 4-15.
• Heung, V. C., Kucukusta, D., & Song, H. (2011). Medical tourism development in Hong Kong: An assessment of the barriers. Tourism Management, 995-1005
• Hoz-Correa, A. d., Munoz-Leiva, F., & Bakucz, M. (2018). Past themes and future trends in medical tourism research: A co-word analysis. Tourism Management, 200-211.
• Johnston, R., Crooks, V. A., Synder, J., & Kingsbury, P. (2010). What is known about the effects of medical tourism in destination and departure countries? A scoping review. International Journal Of Equity In Health, 1-13.
• Kannan, S., & Frenz, M. (2019). Seeking health under palm trees: Ayurveda in Kerala. Global Public Health 14(3), 1-11.
• Kurar, İhsan, & Baltacı, F. (2021). Medikal Turizm Potansiyeli Üzerine Nitel Bir Araştırma: Antalya Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 176–199.
• Lame E, Eslamitabar S. (2020). The Ethical & Legal Challenges of Medicine Tourism. 3(1):64-76. doi: 10.30502/H.2020.228395.1020
• László, Puczkó. (2022). Medical Tourism. doi: 10.4337/9781800377486.medical.tourism
• Lunt, N., Horsfall, D., & Hanefeld, J. (2016). Medical tourism: A snapshot of evidence on treatment abroad. Maturitas, 37-44.
• Lunt, N., Smith, R. D., Mannion, R., Green, S. T., Exworthy, M., Hanefeld, J., . . . King., H. (2014). Implications for the NHS of inward and outward medical tourism: a policy and economic analysis using literature review and mixed-methods approaches. Health Services and Delivery Research.
• Metz, L. M. J., Greenfield, R. A., Marrie, N., Jette, G., Blevins, L. W., Svenson, K., … Suchowersky, O. (2016). Medical Tourism for CCSVI Procedures in People with Multiple Sclerosis: An Observational Study. Can J Neurol Sci, 1-8. https://doi.org/10.1017/cjn.2015.350
• Nikbin, D., Batouei, A., Iranmanesh, M., Kim, K. & Hyun, S. S. (2019) Hospital Prestige In Medical Tourism: Empirical Evidence From Malaysia, Journal of Travel & Tourism Marketing, 36(4): 521.
• Önder, G. ve Önder, E. (2018). “Analitik Hiyerarsi Süreci, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri”. Dora Basım 3. Baskı, Bursa.
• Özata, M., Asilkan, Z., Çankaya, M., Suzuk, E. (2018). Türkiye ve Dünya’da Sağlık Turizmine Genel Bir Bakış. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(31), 4611–4619.
• Raoofi, S., Khodayari-Zarnaq, R., & Vatankhah, S. (2023). Hospital’s Challenges in Providing Healthcare Services to Medical Tourists: A Phenomenological Study at the National Level. Health Scope, 12(2).
• Reddy, S., & Qadeer, I. (2010). Medical Tourism in India: Progress or Predicament? Economic & Political Weekly, 69-75.
• Saaty, T.L. (2008). “Decision Making with the Analytic Hierarchy Process”, International Journal of Services Sciences, 1 (1), 83, http://www.inderscience.com/link.php?id=17590.
• Saaty, T. L. (1990). An exposition of the AHP in reply to the paper “remarks on the analytic hierarchy process”. Management science, 36(3), 259-268.
• Saaty, T. L. (2001). Fundamentals of the analytic hierarchy process. The analytic hierarchy process in natural resource and environmental decision making, 15-35.
• Sandberg, D. S. (2017). Medical tourism: An emerging global healthcare industry. International Journal of Healthcare Management, 10(4), 281-288.
• Smith, P. C., & Forgione, D. A. (2007). Global outsourcing of healthcare: a medical tourism decision model. Journal of Information Technology Case and Application Research, 19-30
• Snyder, J., Crooks, V. A., Adams, K., Kingsbury, P., & Johnston, R. (2011). The ‘patient's physician one-step removed’: the evolving roles of medical tourism facilitators. Journal of Medical ethics.
• Şahin, Ö. U., Şahin, M. (2018). Türkiye’de Sağlık Turizminin Potansiyeli ve Geleceği: SWOT Analizi. Journal of Awareness, 3(Özel), 287–300.
• Tengilimoglu, D., Taş, D., Sönmez, E. E., Bircan, İ., Guzel, A. (2014). Health Tourism and Patient Satisfaction in Turkey: The Ankara Example. International Journal of Economic Practices and Theories Research, 4 (5): 596-606.
• Tengilimoğlu, D. (2021). Sağlık turizmi ve devlet teşvikleri. Journal of Life Economics, 8(1), 1-10.
• Tsekouropoulos, Georgios, Anastasia Vasileiou, Greta Hoxha, Avraam Dimitriadis, and Ioannis Zervas. 2024. "Sustainable Approaches to Medical Tourism: Strategies for Central Macedonia/Greece" Sustainability 16, no. 1: 121. https://doi.org/10.3390/su16010121 Turner, L. (2007). ‘First world health care at third world prices’: globalization, bioethics and medical tourism. BioSocieties, 2(3), 303-325.
• USHAŞ (2023). Sağlık turizm verileri. https://www.ushas.com.tr/saglik-turizmi-verileri/ (Erişim tarihi: 13.11.2023).
• Uslu, Y. D., Kedikli, E., Yılmaz, E., Çiçek, A., Karataş, M., & Aydın, S. (2021). Developing Strategies for Increasing Market Share of Turkey on Health Tourism by Using Fuzzy AHP Method. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 159-171.
• Uslu, Y., Gedikli, E., Yılmaz, E., Çiçek, A., Aydın, S., & Karataş, M. (2022). Sağlık Turizminde Yaşanan Sorunların Aracı Kuruluşların Yöneticilerinin Gözüyle Değerlendirilmesine Yönelik Analitik Bir Çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Health Sciences, 7(4).
• Vargas, L.G. (1990). “An Overview of the Analytical Hierarchy Process and Its Applications”, Europeon Journal of Operational Research, 48, 2-4.
• Velasquez, D. E., Figueroa, J. F., & Dawes, D. E. (2022). Health institutions and the political determinants of health. American Journal of Preventive Medicine, 63(5), 861-864.
• Yiğit, A., Yiğit, V., Eroymak, S. (2019). Veri Zarflama Analizi ile Ülkelerin Medikal Turizm Etkinliğinin Ölçülmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12, 917-936.
• Yiğit, V. (2016). Kamu Hastanelerinde Medikal Turizminin Gelişimini Etkileyen Faktörler. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(15), 107–119.
• Zarei, A., & Maleki, F. (2019). Asian medical marketing, a review of factors affecting Asian medical tourism development. Journal of Qualıty Assurance In Hospıtalıty & Tourısm 20(1), 1-15.