Trading of securities (valuable documents) is one of the most popular trading transactions in the last century. This means that investors own valuable documents which represent the ownership by dividing the ownership and converting it to shares, instead of owning the goods itself directly. Securities are two different types which are securities represent receivable and securities represent ownership. Securities that represents a receivable are; government bonds, treasury bonds, company bonds, other borrowing securities issued by government institutions and other bonds issued in different names which assigns the payable-to-bearer receivables. International Islamic Jurisprudence Academy and, Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions are unanimously prohibit the issuance of this kind of securities. Securities that represents ownerhip are; Equity shares, investment funds and sukuk. Equity shares, essentially aims to own a cash or recorded share of a company. This transaction consists of representing a cash or recorded asset by a written document and represents a common share in the capital of a company. Equity share is a financial document according to commercial law and represents ownership right in a company. Therefore, it is classified under the ownership documents. Commercial Law – as a company is a legal entity- separates equity ownership and company asset ownership. Equity share is assigned independent from the assets of a company. Thus, the equity shares issued by the company are owned by the company itself through assignment and hereby investor partners lose their registered rights. Investor partners have only a right in the profit made by the company throughout the time period they stayed in the corporation. Likewise, investors have rights in distribution of sale of the assets of the company in case of liquidation of the company. Because, investors own a part of shares of the company and a company, having legal entity, is independent from ownership of its own assets. There are two different opinions in the Islamic law. The first opinion is based on the situation if the company is a trust or mudaraba company. Share of partner comprises all of the assets of the company in both types. Shareholder is not prohibited from owning some assets of the company even though the company is a separate legal entity. Likewise, an equity share is a document which only proves the right of the shareholder in the company. It has no value by itself. However, it should have the same treatment with the company assets as it represents a right in company assets. According to the second opinion; Shareholders own the assets of the company indirectly but not directly and they have no capacity to act on the assets. Even if the value of the assets of the company becomes more valuable than the value of the shares of the company, equity share owners have no right to demand the access value. Likewise, they don’t bear any personal responsibility if the company borrows or makes loss because shareholders do not directly own the assets of the company. Sukuk represents common ownership on specific goods, asset or service, a specific project or assets employed in a specific investment activity and they are certificates issued equals to each other in terms of their values. Basically, there are two types of sukuks; Sukuk representing ownerhip and sukuk representing a receivable. While ijara sukuk, sukuk which enables to own a benefit, sukuk that enables to have a service and partnership based sukuk are represents ownerhip; murabaha sukuk, istisna sukuk and selem sukuk are the sukuk types which represent a receivable. The main characteristics are; Sukuk represents a common partnership on assets which are investment purpose underlying assets, goods, service, benefit or a mix of these by receivable, cash and intangible rights. Sukuk doesn’t represent a debt of an issuer. Sukuk is issued based on an agreement which is in compliance with Islamic rules essentials. Sukuk manager has no guarantee. Sukuk makes one a partner on profit on a defined rate and loss is limited by the share invested. Sukuk owners cannot pre-define a proportional or an amount of profit on nominal value of sukuk. All of the risks are taken. Circulation capacity of the sukuk in the Secondary market depends on the circulation capacity of the underlying asset itself in the secondary market. Sukuk owners undertake expenses which arise from the underlying asset sukuk represents - including maintenance, insurence, impairment or other expenses stem from investment itself. Investment fund is an asset which is setup by the money collected from the public in compliance with the law, in purpose of running a portfolio consists of certain assets in the name of certificate owners based on principle of risk distribution and fiduciary ownership.
Islamic Law Equity Securities Fund Equity shares (Stocks) Investment funds Certificate (Sukuk) Trading Corporation
Son yüzyılda en çok öne çıkan ticari işlemlerden biri, kıymetli evrak ticaretidir. Bu ise mevcut bir malın hisselere bölünerek kıymetli evraklara dönüştürülmesi suretiyle yatırımcıların malı doğrudan mülk edinmesi yerine söz konusu malı temsil eden evraklara sahip olmasıdır. Kıymetli evraklar, alacağı temsil eden kıymetli evraklar ve mülkiyeti temsil eden kıymetli evraklar şeklinde ikiye ayrılır. Alacağı temsil eden evraklar, devlet eliyle ihraç edilen tahviller, hazinenin ihraç ettiği bonolar, kurumsal şirketlerin ihraç ettiği tahviller, devlet kurumlarının ihraç ettiği diğer borçlanma araçları ve başka isimler altında ihraç edilen diğer tahviller gibi hamiline alacağı temlik eden evraklardır. Bu tür evrakların tedavülü, Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi ve İslami Finans Kuruluşları Muhasebe ve Denetleme Kurumu gibi fıkıh kurulları tarafından ittifakla caiz görülmemektedir. Mülkiyeti temsil eden kıymetli evraklar ise hisse senetleri, yatırım fonları ve sukûk olarak üçe ayrılır. Hisse senetleri, Temelde şirketin ayni ya da nakdi hissesine sahip olmayı amaçlar. Bu işlem nakdi ya da ayni varlığın evrak veya yazılı vesika ile temsil edilmesinden ibarettir ve belli bir şirketin sermayesinde şâyi bir hisseyi temsil eder. Ticaret kanunu açısından mali bir evrak olan hisse senedi anonime dayalı şirkette mülkiyet hakkını temsil eder. Bu sebeple hisse senedi mülkiyet evrakları çatısı altında tasnif edilir. Ticaret kanunu, -anonim şirkete tüzel kişiliğin verilmesiyle- hisse mülkiyeti ile şirket varlıkları mülkiyeti arasında ayrım yapmaktadır. Hisse senedi, şirketin sahip olduğu varlıklardan bağımsız olarak temlik edilir. Böylece şirketin arz ettiği hisseler, temlik yoluyla şirketin mülkiyetine geçer ve bunun üzerine yatırımcı ortaklar bütün ayni haklarını kaybeder. Yatırımcı ortakların sadece şirkette bulunduğu süre zarfında şirketin elde ettiği kârdan alacak hakkı bulunur. Aynı şekilde yatırımcıların, şirketin tasfiye durumunda şirket varlıklarının satış değerinin bölüştürülmesinde hakları bulunur. Çünkü yatırımcılar şirketin belli oranında hissesinin malikidir ve tüzel kişiliğe sahip olan şirket, mevcut varlıklarının mülkiyetinden bağımsız olur. Hisse senetlerinin şer’i yapısı ile ilgili iki görüş bulunmaktadır. Birinci görüş, anonim şirketin, inan ya da mudârabe şirketi olması üzerine bina edilir. Bu, her iki tür şirkette de ortağın payı şirketin bütün varlıklarını kapsar. Şirketin tüzel bir kişiliğe sahip olması, hissedarın şirket varlıklarından mülk edinme hakkını elinden almaz. Aynı şekilde hisse senedi, hissedarın sadece şirketteki hakkını gösteren bir vesikadır. Tek başına bir değer ifade etmez. Ancak şirket varlıklarındaki hakkı temsil ettiği için bu varlıkların hükmünü alması gerekir. İkinci görüşe göre hissedarlar, doğrudan değil dolaylı olarak bu şirketin varlıklarına malik olurlar ve şirketin varlıklarında herhangi bir tasarrufta bulunamazlar. Şayet şirket varlıkları, hissedarların sahibi olduğu hisselerden daha kıymetli hale gelirse, hissedarların, bu fazlalığı şirketten talep etme hakkı yoktur. Aynı şekilde şirketin zarar veya borçlanması durumunda buna şahsi mallarıyla katlanmazlar. Çünkü hissedarlar şirket varlıklarına doğrudan malik olmamıştır. Sukûk, mevcut mal, menfaat veya hizmet ya da belirli/mevcut bir proje veya özel bir yatırım faaliyeti halinde bulunan varlıklar üzerinde şayi ortak mülkiyeti ifade eder şekilde ve birbirine eşit değerde ihraç edilen sertifikalardır. En temelde sukûk, mülkiyeti temsil eden sukûk, alacağı temsil eden sukûk olarak ikiye ayrılır. Mülkiyeti temsil eden sukûk türleri, icare sukûk, menfaate malik olmayı sağlayan sukûk, hizmete malik olmayı sağlayan sukûk ve ortaklığa dayalı sukûk iken alacağı temsil eden sukûk türleri; murabaha sukûk, istisna sukûk ve selem sukûktur. Başlıca özellikleri şunlardır: Sukûk, özel olarak yatırım amaçlı dayanak varlıkların mal, hizmet, menfaat veya bunlarla, alacak, nakit ve manevi hakların karışık olduğu varlıkların mülkiyetinde şayi bir ortaklığı temsil eder. Sukûk, hamiline, ihraç edenin zimmetinde bulunan borcu temsil etmez. Sukûk, İslam hukuku esaslarına uygun bir akdin hükümleri üzerine ihraç edilir. Sukûk yöneticisinin garantisi yoktur. Sukûk belli bir oranla kâra ortak yapar ve zarar sukûku temsil eden hisse miktarı kadardır. Sukûk sahipleri, sukûkta nominal kıymetin belirli bir oranında veya maktû bir miktarda kâr elde etmesi yönünde önceden bir belirlemede bulunamaz. Yatırımın bütün risklerine katlanılır. Sukûkun ikincil piyasalarda tedavülü temsil ettiği varlığın ikincil piyasalarda tadavül kabiliyetine bağlıdır. Sukûk sahipleri ister bakım veya sigortaya katılmadan kaynaklı masraflar olsun ister değerin düşmesi veya yatırımdan kaynaklı masraflar olsun sukûkun temsil ettiği varlıkların mülkiyeti üzerine düzenlenmeye bağlı masraf yüküne katlanır.
İslam Hukuku Menkul Kıymetli Evraklar Fon Tedavül Sukûk Hisse Senetleri Yatırım Fonları Anonim Şirketler
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Religious Studies |
Journal Section | RESEARCH ARTICLES |
Authors | |
Publication Date | June 29, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 |