Garanik Meselesinde Fahruddin er-Razi'nin Rasyonalist Tutumu ve Literalizm Eleştirisi

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 2, 55 - 68, 11.07.2013

İsmail Hanoğlu

Öz

Râzî is known as the rationalist thinker in Islamıc thought. He criticizes especially the understandings based on narratives without  examining. The so-called Garânîk event is mentioned in the commentaries of Qur’an as the reason why God reveals the fifty second (LII.) verse of the surah Hacc. Razi also criticizes the problem of Garanik according to his Qur’anic understanding that it develops in the context of rationalism. In Razi’s opinion, accepting such an event does not agree with the spirit of Qur’an. For, Allah says in Qur’an: “Your Companion is neither astray nor being misled. Nor does he say (aught) of (his own) Desire. It is no less than Inspiration sent down to him.” (Al-Najm: 2-4) Therefore, the Devil can not damage the originality of the revelation, and can not falsify it with his words and whispers. It is shown in this article how Razi defends his system and replaces it, criticizing this so called event. It is also scrutinized in this study how the understanding based on the narrative turns into literalism. It is remarkable how the epistemological and political projections of  such an understanding appear in the society. In this context, it is emphasized in this study that the literalist view excludes the individuality on behalf of the community, while the rationalist one enlarges the area of the freedom of the person, thanks to the interpretation.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akbulut, Ahmet, “Kur’an-ı Kerim Açısından Egemenlik Meselesi”, İslâmî Araştırmalar, Ankara 1995.
• Buhârî, Sahih -Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh-, çev.: Abdullah Feyzi Kocaer, Hüner Yay., Ankara 2004.
• Cerrahoğlu, İsmail, “Garânîk”, TDVİA, İstanbul 1996.
• Hanefi, Hasan, Muhammed Âbid el-Câbirî, “Laiklik ve İslam”, çev.: Muammer Esen, İslâmî Araştırmalar, Ankara 1995.
• Hizmetli, Sabri, İslâm Tarihi, Yeni Çizgi Yay., Ankara 1995.
• İbn Sînâ, Ebu Ali, Mantıku’l-Meşrıkıyyîn, Matbaatu’l-Müeyyed, Kahire 1910.
• İbn Sînâ, Mantıku’l-Meşrıkıyyîn, Matbaatu’l-Müeyyed, Kahire 1910, s. 3.
• İbn Sînâ, Mantıku’l-Meşrıkıyyîn, s. 3. ………………….., Kitâbu’n-Necât, tahk.:Macit Fahri, Menşûratü Dâri’l-Âfaki’l- Cedîde, Beyrut. Karaman, Hayrettin , İslâm Hukuku, Ensar Neşriyat, İstanbul 2008.
• Kılıçer, M. Esad, İslâm Fıkhında Re’y Taraftarları, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 1994. el-Matürîdî, Ebu’l-Mansûr, Kitâbu’t-Tevhîd, tahk.: B. Topaloğlu, M. Aruçi, İSAM Yay., Ankara 2005. er-Râzî, Fahruddîn, ‘Kitâbu’l-Mulahhas fi’l-Mantık ve’l-Hikme’ tahk.: İsmail
• Hanoğlu, A.Ü. Sosyalbilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2009.
• …………………..., Tefsîr-i Kebîr (Mefâtîhu’l-Gayb), terc.: Suat Yıldırım vd., Akçağ Yay., Ankara 1993.
• ………………….,.. Kitâbu’l-Muhassal, tahk.: H. Atay, Mektebetü Dâri’d-Türâs, Kahire 1991.
• …………………..,, Meâlimu Usûli’d-Dîn, El-Matbaatü el-Hüseyniyye el-Mısrıyye (eski baskı), ts. …………………...., el-Mahsûl fî İlmi Usûli’l-Fıkh, tahk.: Tâhâ C. Feyyâz el-Âlvânî, Beyrut, Lübnan 1997. es-Serahsî, Ebu Bekr Muhammed b. Ahmed, Usûlü’s-Serahsî, Eda Neşriyat, İstanbul 1990. eş-Şehristânî, Muhammed Abdülkerim, İslâm Mezhepleri, çev.: Mustafa Öz,
• Ensar Neşriyat, İstanbul 2005
• Taştan, Osman, “İslam Hukukunda Literalizm: Anahatlarıyla Mukayeseli Bir Analiz”, İslâmî Araştırmalar, Ankara 1996. ez-Zamahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmud bin Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîli fî Vucûhi’t-Te’vîl, tash.: Abdurrezzâk el-Mâhîrî, Dâru İhyâi’t- Türâsi’l-Arabî.