Kötü-Tanrı İtirazı

Year 2024, Volume: 22 Issue: 2, 271 - 292, 31.12.2024

Aykut Alper Yılmaz

https://doi.org/10.18317/kaderdergi.1543298

Abstract

Muhtemelen her teist, Tanrı’nın iyi bir varlık olduğu konusunda hemfikirdir. Ancak kimilerine göre, Tanrı’nın iyi olduğu iddiası delilsiz bir varsayımdan ibarettir. Ne Tanrı’nın varlığına ilişkin argümanlar ne de başka gerekçeler, Tanrı varsa bile O’nun iyi olduğu sonucuna rasyonel bir yolla ulaşmak için yeterli değildir. Hatta bazı ateistlere göre, kötü bir tanrıya inanmak da iyi bir tanrıya inanmak kadar makuldür. Stephen Law, bu noktadan hareketle teizme karşı bir argüman geliştirir. İyi veya kötü tanrıya inanmak aynı oranda makulse, bunlardan birinin saçma olması durumunda diğeri de saçma olmalıdır. Çünkü her iki tanrı anlayışı da aynı ya da benzer argümanlarla desteklenebilir. Örneğin, kozmolojik argüman veya tasarım kanıtı, iyi bir tanrının varlığını kanıtlamak için kullanılabileceği gibi, kötü bir tanrının varlığına delil olarak da kullanılabilir. Benzer şekilde, eğer dünyadaki iyiliklerden hareketle Tanrı’nın kötü olamayacağı iddia edilirse, dünyadaki kötülüklerden yola çıkarak O’nun iyi olamayacağı da iddia edilebilir. Kötülük probleminin hâlâ tartışmalı olduğu göz önünde bulundurulursa, evrenden hareketle Tanrı’nın iyi olduğu henüz ikna edici bir biçimde gösterilememiştir. Kısacası, iyi tanrı için geçerli olan argümanlar benzer şekilde kötü tanrı için de kurgulanabilir. Law, benzer argümanlarla desteklenen iki tezin aynı ölçüde rasyonel olması gerektiği iddiasını “simetri tezi” olarak adlandırır. O, kötü tanrı fikrini kimsenin makul bulmayacağını, bir diğer ifadeyle bu fikrin saçma olduğunu öne sürer. Dolayısıyla, onun simetriği olan ve benzer argümanlardan beslenen iyi tanrı fikri de makul görülemez. Bu argüman, Law’un isimlendirmesiyle, kötü tanrı itirazı (the evil-god challenge) olarak bilinir. Law’dan sonra da birçok düşünür tarafından geliştirilerek teizme karşı kullanılan bu itiraz, özellikle son on beş yılda din felsefesinin önemli meselelerinden biri hâline gelmiştir. Bu çalışmada, kötü tanrı itirazına karşı geliştirilen çeşitli çözümleri değerlendireceğim ve onun teizm açısından kayda değer bir sorun teşkil etmediğini öne süreceğim. Kötü tanrı itirazına yönelik burada ele alınacak çözüm önerilerini ana hatlarıyla sıralarsam; öncelikle iyi ve kötü tanrı inançlarının simetrik olduğu iddiasını tartışmaya açarak, dünyadaki düzenin kötü bir tanrıya işaret etmediğini öne süreceğim. Ardından, bir simetriden bahsedilecek olsa bile kötü-tanrı fikrinin saçma olmadığını, dolayısıyla simetriği olan iyi-tanrı anlayışının da bir çırpıda reddedilemeyeceğini iddia edeceğim. Son olarak, iyi-tanrı fikrinin temel inanç (basic belief) olabileceğini, ancak kötü-tanrı inancı için aynı durumun geçerli olmadığını savunacağım.

Keywords

Din felsefesi, Kötü-Tanrı itirazı, Tanrı, Teizm, İlahi sıfatlar

The Evil-God Challenge

Abstract

Most theists agree that God is good. However, some argue that this claim is an unfounded assumption. Neither arguments for God’s existence nor other justifications are sufficient to rationally conclude that God, if He exists, is good. Some atheists even contend that believing in an evil-god is as reasonable as believing in a good-god. Stephen Law develops an argument against theism based on this premise. If belief in a good-god or evil-god is equally rational, then if one belief is absurd, the other must be as well. Both conceptions of god can be supported by similar arguments. For instance, the cosmological argument or the design argument can be used to prove the existence of either a good-god or an evil-god. Similarly, if the goodness in the world is used to argue that God cannot be evil, the existence of evil can be used to argue that God cannot be good. Given the ongoing debate over the problem of evil, it has not yet been convincingly demonstrated that God is good based on the universe. Thus, arguments valid for a good-god can similarly be constructed for an evil-god. Law refers to the claim that two theses supported by similar arguments must be equally rational as the “symmetry thesis.” He argues that the idea of an evil-god is absurd, and therefore, the idea of a good-god, which is its symmetry, cannot be considered reasonable either. This argument is known as the “evil-god challenge.” Over the past fifteen years, this objection has been developed and used against theism by many, becoming a significant issue in the philosophy of religion. In this study, I will evaluate various solutions to the evil-god challenge and argue that it does not pose a significant problem for theism. I will first challenge the claim that beliefs in a good-god and evil-god are symmetrical, arguing that the order in the world does not indicate an evil-god. Then, I will argue that even if there is symmetry, the idea of an evil-god is not as absurd as suggested, and therefore, the concept of a good-god cannot be dismissed outright. Finally, I will argue that the idea of a good-god can be a basic belief, but this is not valid for the belief in an evil-god.

Keywords

Philosophy of religion, The Evil-God challenge, God, Theism, Divine attributes

References

• Alvaro, Carlo. “The Incoherence of an Evil God”. Religions 13/54 (2022), 1–14.
• Bergmann, Michael - Brower, Jeffrey E. “The God of Eth and the God of Earth”. Think 5/14 (2007), 33–38.
• Byron, Chris. “Why God is Most Assuredly Evil: Challenging The Evil God Challenge”. Think 18/51 (2018), 25–35.
• Cahn, Steven M. “Cacodaemony”. Analysis 37/2 (1977), 69–73.
• Collins, John M. “The Evil-God Challenge: Extended and Defended”. Religious Studies 55/1 (2019), 85–109.
• Daniels, Charles B. “God, Demon, Good, Evil”. The Journal of Value Inquiry 31/1 (1997), 177–181.
• Forrest, Peter. “Replying to the Anti-God Challenge: a God without Moral Character Acts Well”. Religious Studies 48/1 (2012), 35–43.
• Hendricks, Perry. “Sceptical Theism and the Evil-God Challenge”. Religious Studies 54/4 (2018), 549–561.
• Hendricks, Perry. “The Proper Basicality of Belief in God and the Evil-God Challenge”. Religious Studies 59/1 (2023), 55–62. https://doi.org/10.1017/s0034412522000026
• Hick, John. “Ruh-Oluşturma Teodisesi”. çev. Osman Baş. Din Felsefesi Seçme Metinler. ed. Michael L. Peterson vd. 423–435. İstanbul: Küre Yayınları, 2013.
• İbn Sînâ, Ebu Ali. Kitâbu’ş-Şifâ: Metafizik II. çev. Ömert Türker - Ekrem Demirli. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2005.
• Keltz, B. Kyle. “A Thomistic Answer to the Evil-God Challenge”. The Heythrop Journal 60/1 (2019), 689–698.
• Lancaster-Thomas, Asha. An Exploration of the Evil-God Challenge. University of Birmingham, 2020. https://etheses.bham.ac.uk/id/eprint/11367/7/Lancaster-Thomas2021PhD.pdf
• Lancaster-Thomas, Asha. “The Evil-God Challenge Part I: History and Recent Developments”. Philosophy Compass 13/7 (2018), 1–8.
• Lancaster-Thomas, Asha. “Truth, Consequences, and the Evil-God Challenge: a Response to Anastasia Scrutton”. Religious Studies 56/3 (2020), 447–454.
• Nagasawa, Yujin. Maximal God: A New Defence of Perfect Being Theism. New York: Oxford University Press, 2017.
• Page, Ben - Baker-Hytch, Max. “Meeting the Evil God challenge”. Pacific Philosophical Quarterly 3/101 (2020), 489–514.
• Perrine, Timothy - Wykstra, Stephen. “Skeptical Theism”. The Cambridge Companion to the Problem of Evil. ed. Chad V. Meister - Paul K. Moser. 85–107. New York: Cambridge University Press, 2017.
• Plantinga, Alvin. Tanrı, Kötülük ve Özgürlük. çev. Musa Yanık. Ankara: Fol Yayınları, 2022.
• Plantinga, Alvin. The Nature of Necessity. New York: Clarendon Press, 1974.
• Platon. Euthyphron. çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları, 2016.
• Scrutton, Anastasia Philippa. “Why not Believe in an Evil God? Pragmatic Encroachment and Some Implications for Philosophy of Religion”. Religious Studies 52/3 (2016), 345–360. https://doi.org/10.1017/S0034412515000360
• Smith, Quentin. “The Anthropic Coincidences, Evil and the Disconfirmation of Theism”. Religious Studies 28/93 (1992), 347–350.
• Steinbeck, John. Köpeğim Charley ile Amerika Yollarında. çev. Aslı Biçen. İstanbul: Sel Yayınları, 2013.
• Steinbeck, John. Mutsuzluğumuzun Kışı. çev. F. Çiğdem Öztep. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1984.
• Stephen Law. “Introduction to the Evil God Challenge”. Think 18/51 (2018), 5–9.
• Stephen Law. “The Evil-God Challenge”. Religious Studies 46/1 (2010), 353–373.
• Stephen Law. “The God of Eth”. Think 3/9 (2005), 13–26.
• Ward, Keith. “The Evil-God Challenge - A Response”. Think 14/40 (2015), 43–49.