Okul öncesi öğretmenlerinin portfolyoya ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 21 - 44, 29.04.2021

Aslı Balcı Fatma Tezel Şahin

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.880423

Abstract

Bu araştırma okul öncesi öğretmenlerinin portfolyoya ilişkin görüşlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma temel nitel araştırma modeline göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Erzurum İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 25 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından alan yazın taraması yapılarak ve uzman görüşleri alınarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler tümevarımsal bir yöntemle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin portfolyo hazırlamaya ilişkin lisans eğitimi sürecinde aldıkları eğitimi yüzeysel buldukları, portfolyo dosyası içerisinde çocuk tanıma formu, sanat çalışmaları ve aileyi tanıma formlarına daha fazla vurgu yaptıkları, portfolyo hazırlama sürecinde kendileri daha aktif roller alırken çocukların ve ailelerin daha pasif roller aldıkları belirlenmiştir. Öğretmenler portfolyo hazırlama sürecine ilişkin olarak zaman bulamama, çalışmaları muhafaza edememe, kalabalık sınıf ortamı, aile katılımı sağlayamama gibi çeşitli zorluklar bildirmişlerdir. Portfolyo çocuğun gelişimi hakkında detaylı bilgi sağlaması ve çocukların öz değerlendirme yapabilmesini sağlaması açısından öğretmenler tarafından etkili bulunmuştur. Ancak portfolyonun çocuğu tanıma ve değerlendirme açısından tek başına yeterli bir araç olmadığı ve amacına uygun kullanılmadığı da öğretmenler tarafından vurgulanmıştır. Öğretmenler portfolyo içeriği hazırlayabilme, portfolyoyu etkili kullanabilme, portfolyodan anlamlı sonuçlar çıkarabilme gibi birçok konuda eğitime ihtiyaçları olduklarını belirtmişlerdir.

Keywords

Okul öncesi eğitim, okul öncesi öğretmeni, çocuğu tanıma ve değerlendirme, portfolyo

Investıgating the opinions of preschool teachers on portfolio

Abstract

The main goal of the current study is to examine the opinions of preschool teachers on the portfolio. The study has been designed according to the basic qualitative analysis. The study group consists of 25 preschool teachers serving in preschool educational institutions affiliated with the Erzurum Provincial Directorate of National Education. A semi-structured interview form prepared by the researchers was used as a data collection tool in the study by taking expert opinions and conducting a comprehensive literature review. The collected data was analyzed by using an inductive approach. This study found that teachers generally find the training they received during their undergraduate study for preparing a portfolio superficial and they underline the family recognition form, child recognition form, and artwork most in the portfolio file, and although they played a more active role in the process of preparing a portfolio, children and families took a more passive role. Teachers reported various difficulties related to the portfolio preparation process, such as inability to find time, inability to maintain work, crowded classroom environment, and inability to ensure family participation. The portfolio was found to be effective by teachers in providing detailed information about the development of the child and ensuring that children can do self-assessment. But it was also emphasized by teachers that the portfolio is not an adequate tool alone in terms of recognizing and evaluating the child and is not used for its purpose. Teachers also stated that they need training in many subjects such as preparing portfolio content, using the portfolio effectively, and drawing meaningful conclusions from the portfolio.

Keywords

Preschool education, preschool teacher, child recognition and evaluation, portfolio

References

• Ağca, B. (2005). Ana sınıfı ve ilköğretim birinci kademe öğretmenleri ile yöneticilerinin “portfolyo değerlendirme yöntemi”ne ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Aktay, S. (2011). İlköğretimde web tabanlı portfolyo (webfolyo) uygulaması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Alaçam, N. ve Olgan, R. (2016). Portfolio assessment: does it really give the benefits that it purports to offer? Views of early childhood and first-grade teachers. Early Child Development and Care, 186(9), 1505-1519. Alexander, K. G. (2020). Pre-kindergarten and kindergarten teachers' practices and attitudes of the student growth portfolio model in Tennessee. (Unpublished Doctoral Dissertation). Tennessee State University, TN, US.
• Alçın, Ö. C. ve İnanıcı, M. K. (2020). Müzik öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 727-757.
• Arter, J. A. ve Spandel, V. (1992). Using portfolios of student work in instruction & assessment. Educational Measurement: Issues & Practice, 11(1), 36–44.
• Bahçeci, D. ve Kuru, M. (2008). Portfolyo değerlendirmenin üniversite öğrencilerinin öz-yeterlik algısı ve yaşam becerileri üzerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(1), 97-111.
• Balcı, A., Gündoğdu, K. ve Çelik, N. (2012). Okul öncesi eğitim programına ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 10-24.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
• Barış, M. F. ve Tosun, N. (2013). Sosyal ağ ve e-portfolyo entegrasyonu: Facebook örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 122-129.
• Beaty, J. J. (2018). Erken çocuklukta gözlem ve değerlendirme. (Çev. M. Boz), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bedir, A. (2009). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerinden portfolyoya (öğrenci ürün dosyası) ilişkin görüş ve tutumlarının incelenmesi (Manisa ili, merkez ilçesi ilköğretim okulları örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Bencik Kangal, S. (2018). Performans değerlendirmeler ve portfolyo. P. Bayhan (Ed.), Okul Öncesi dönemde alternatif değerlendirme içinde (ss.50-57). Ankara: Hedef.
• Birgin, O. (2008). Alternatif bir değerlendirme yöntemi olarak portfolyo değerlendirme uygulamasına ilişkin öğrenci görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-24. Bredekamp, S. (2015). Erken çocukluk eğitiminde etkili uygulamalar. (Çev. H. Z. İnan ve T. İnan), Ankara: Nobel.
• Buldu, M. (2010). Do they walk the talk: an examination of Turkish in-service early childhood teachers’ assessment practices. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Chang, C. C. (2001). Construction and evaluation of a web-based learning portfolio system: An electronic assessment tool. Innovations in Education and Teaching International, 38(2), 144-155.
• Chang, C. C. (2013). Using e-portfolios to elevate knowledge amassment among university. Computers & Education, 187-195.
• Chanpet, P. ve Chomsuwan, K. (2013). Development and design: e- portfolio on project based learning with assessment system. International Proceedings of Economics Development and Research, 60(34), 168-172.
• Chen, Y. ve Martin, M. A. (2000). Using performance assessment and portfolio assessment together in elementary classroom. Reading Improvement, 37(1), 32-38.
• Copple, C. ve Bredekamp, S. (2009). Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving children from birth through age 8. Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.
• Deniz Kan, Ü. (2007). Okul öncesi eğitimde değerlendirme aracı olarak portfolyo. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 169-178.
• Dilek, H. (2013). 2006 Okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Elden, A. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin biçimlendirici değerlendirme uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdemci, H. (2015). Mobil portfolyo (m-portfolyo) destekli tam öğrenme modelinin öğrenci başarısı ve internet kullanımına yönelik tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Eren, T. (2007). “A bridge between home and school” portfolio assessment in early childhood education. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Faber, C. (2020). Preschool assessment. (Unpublished Master's Thesis). Northwestern College, Lowa, US. Fox, I. (2003). Learning to learn in the 21st century. https://www.foxedu.co.nz/wp-content/uploads/2009/10/Ian_Fox-Learning_to_Learn_in_the_21st_Century-2003.pdf adresinden alınmıştır.
• Gelfer, J. I. ve Perkins, P. G. (1996). A model for portfolio assessment in early childhood education programs. Early Childhood Education Journal, 24(1), 5-10. Gözüm, S. (2008). İlköğretim 4., 5. ve 6. sınıf fen ve teknoloji derslerinde öğretmen ve öğrencilerinin ürün dosyası (portfolyo) ve içeriğine ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Gözüm, A. İ. C., Güngör, S. ve Özen Altınkaynak, S. (2021). Investigation of child assessment in preschool education using nominal focus group technique. International Online Journal of Educational Sciences, 13(1), 238-257.
• Gullo, D. F. (2005). Understanding assessment and evaluation in early childhood education. NY: Teachers College.
• Hughes, K. ve Gullo, D. (2010). Joyful learning and assessment in kindergarten. YC Young Children, 65(3), 57-59.
• Işık, N. E. (2015). Öğretmenlerin MEB 2013 okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşleri ve programı kullanma durumları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Işıkoğlu Erdoğan, N. ve Canbeldek, M. (2017). Erken çocukluk eğitiminde ölçme ve değerlendirme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1306-1327.
• Jardine, A. S. (1996). Key points of the “Authentic assessment portfolio”. Intervention in School and Clinic, 31(4), 252-253.
• Kabaş, O. (2007). Portfolyo değerlendirme yönteminin ilköğretim birinci kademede uygulanma düzeyi (Sakarya örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kan, A. (2007). Portfolyo değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 133-144.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2000). Fen öğretiminde tümel (portfolio) değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 212–219.
• Karamanoğlu, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin fen başarılarının değerlendirilmesinde sorgulama programının kullanılması: portfolyo. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kayri, M. ve Sünbül Ceberut, D. (2013). Sınıf öğretmenlerinin portfolyo kullanımına ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 31-48.
• Kazu, H. ve Yorulmaz, M. (2007, Eylül). Sınıf öğretmenlerinin portfolyolara ilişkin görüşleri ve uygulamaları. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Tokat, Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Knauf, H. (2017). Making an impression: Portfolios as instruments of impression management for teachers in early childhood education and care centres. Early Childhood Education Journal, 45(4), 481-491.
• Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2003). İlköğretim fen öğretmenlerinin portfolyoların uygulanabilirliğine yönelik güçlükler hakkındaki algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 159-165.
• Kurt, M. (2008). Bireysel gelişim dosyasına dayalı değerlendirme uygulamalarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kutlu, Ö., Doğan, C. D. ve Karakaya, İ. (2008). Öğrenci başarısının belirlenmesi: Performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegem.
• MacIsaac, D. ve Jackson, L. (1994). Assessment processes and outcomes: Portfolio construction. New Directions for Adult and Continuing Education, 62, 63–72. McAfee, O. ve Leong, D. (2001). Assessing and guiding young children's development and learning. New York: Allyn & Bacon.
• MEB. (2006). 36-72 Aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. İstanbul: Ya-Pa.
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. http://tegm.meb.gov.tr/dosya/ okuloncesi/ooproram.pdf adresinden alınmıştır.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. S. Turan), Ankara: Nobel.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (Çev. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy), Ankara: Pegem.
• Mindes, G., Ireton H. ve Mardell-Czudnowski C. (1996). Assessing young children. New York: Delmar.
• Nilsen B. (1997). Week by week plans for observing and recording young children. New York: Delmar.
• Norman, K. M. (1998). Investigation of the portfolios as an alternative assessment procedure. (Unpublished Doctoral Dissertation). The University of Memphis, TN, US.
• Ocak, G. (2006). Ürün seçki dosyaları hakkında öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi (Erzurum il örneği). Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 170, 217-230.
• Orçan, M. (2014). Değerlendirme aracı olarak portfolyo. A. Önder (Ed.), Okul öncesi dönemde çocuklar değerlendirme ve tanıma teknikleri içinde (ss.191-204). Ankara: Pegem.
• Özen, Y. (2011). Öğrenmede kişisel sorumluluğu artırmaya yönelik bir öğrenme ve değerlendirme yaklaşımı: portfolyo değerlendirme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (4), 109-132.
• Özkan, F. (2015). Okul öncesi eğitimde değerlendirme sürecine yönelik aile-öğretmen görüş ve beklentilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özkan Yıldız, F ve Yılmaz, A. (2020). Parent-teacher communication and parental expectations in the assessment process in Turkish preschool settings. Education 3-13, 1-15. doi: 10.1080/03004279.2020.1861049
• Paulson, F. L, Paulsun, P. ve Meyer (1991). What makes a portfolio? Educational Leadership, 48, 60-63.
• Sağlam Arslan, A., Devecioğlu Kaymakçı, Y. ve Arslan, S. (2009). Alternatif ölçme-değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan problemler: Fen ve teknoloji öğretmenleri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 1-12.
• Saracho, O. (2015). Contemporary perspectives on research in assessment and evaluation in early childhood education. Charlotte, NC: Information Age Publishing.
• Seitz, H. ve Bartholomew, C. (2008). Powerful portfolios for young children. Early Childhood Education Journal, 36(1), 63–68.
• Sezer, C. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin ölçme değerlendirmeyi kullanma düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Sırkıntı, A. (2007). İlköğretimde öğretmenlerin matematik dersinde alternatif değerlendirme tekniği olan “ürün seçki dosyası (portfolyo) hakkında görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Stiggins, R. J. (2002). Assessment crisis: The absence of assessment for learning. Phi Delta Kappan, 83(10), 758-765.
• Topuz, G. Y. ve Kaya, Ö. M. (2016). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin çocukları tanıma ve değerlendirme amaçlı yapılan çalışmalara ilişkin görüşleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 6(1), 27-62.
• Trepanier Street, M. L., McNair, S. ve Donegan, M. M. (2001). The views of teachers on assessment: A comparison of lower and upper elementary teachers. Journal of Research in Childhood Education, 15(2), 234-241.
• Tuğrul, B. (2003). Çocuğu tanıma ve değerlendirme M. Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar içinde (ss.380-392). İstanbul: Morpa Kültür.
• Tunçeli, H. İ. ve Zembat, R. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişimin değerlendirilmesi ve önemi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 1-12.
• Turan, M. A. ve Sakız, G. (2014). Fen ve teknoloji dersinde portfolyo kullanımının öğrenci başarısı ve kalıcılığa etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 48-63. Wortham, S. C., Barbour, A. ve Desjean-Perrotta, B. (1998). Portfolio assessment: a handbook for preschool and elementary educators. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED442584.pdf adresinden alınmıştır.
• Yaşar, B. (2010). Sınıf öğretmenlerinin portfolyo değerlendirme sürecine ilişkin görüşleri (Balıkesir ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Zelyurt, H. ve Karakaş, B. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin portfolyo değerlendirmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(11), 1517-1534.