Uzaktan eğitim sürecinde okul yöneticilerinin bilgi teknolojileri kullanımı öz yeterlikleri ile yönetim becerilerinin dönüştürücü liderlik davranışı üzerindeki etkisi

Year 2021, Volume: 8 Issue: 3, 703 - 719, 30.12.2021

Zafer Kiraz

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1023105

Cited By: 2

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin uzaktan eğitim sürecinde eğitimde bilgi teknolojileri kullanımı öz yeterlikleri, yönetim becerileri ve dönüştürücü liderlik davranışları arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak okul yöneticilerinin eğitimde bilgi teknolojileri kullanım öz yeterlikleri ile okul yöneticilerinin yönetim becerilerinin dönüştürücü liderlik davranışı üzerindeki yordayıcılığını incelemektir. Nicel araştırma yöntemine göre desenlenen bu araştırmanın evreni 2021 yılı içerisinde Tokat ilinde bulunan okul öncesi eğitim kurumu, ilkokul, ortaokul ve orta öğretim kurumlarında görev yapan okul yöneticilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise evreni temsil gücünün yüksek olması bakımından rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 143 okul yöneticisidir. Araştırmanın alt problemlerinin yanıtlanmasında basit ve çoklu doğrusal regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, okul yöneticilerinin uzaktan eğitim sürecinde eğitsel bilgi teknolojileri kullanım öz yeterliklerinin dönüştürücü liderlik davranışları ve yönetim becerisi üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkisinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada okul yöneticilerinin yönetim becerisinin dönüştürücü liderlik davranışları üzerinde de pozitif yönlü ve anlamlı etkisinin olduğu saptanmıştır. Bunların yanı sıra dönüştürücü liderlik davranışı bağımlı değişkeni ile okul yöneticilerinin uzaktan eğitim sürecinde yönetim becerisi ve eğitsel bilgi teknolojileri kullanım öz yeterliği bağımsız değişkenlerinin birlikte dâhil edildiği çoklu doğrusal regresyon modelinde, bağımsız değişkenlerin birlikte bağımlı değişken üzerinde pozitif yönlü anlamlı etkisinin olduğu görülmüştür. Basit doğrusal regresyon sonuçlarına göre eğitsel bilgi teknolojileri kullanım öz yeterliklerinin dönüştürücü liderlik davranışları ve okul yöneticilerinin yönetim becerisi üzerinde; okul yöneticilerinin yönetim becerisinin ise dönüştürücü liderlik davranışları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu söylenebilir. Çoklu doğrusal regresyon sonuçlarına göre ise okul yöneticilerinin sadece yönetim becerisinin dönüştürücü liderlik davranışı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir. Eğitsel bilgi teknolojileri kullanım öz yeterlikleri değişkeni anlamlı bir etkiye sahip değildir.

Keywords

Okul yöneticileri, dönüştürücü liderlik, bilgi teknolojileri kullanımı öz-yeterliği, yönetim becerileri

The effects of school administrators' ınformation technologies usage self-efficacies and management skills on their transformational leadership behavior during the distance education

Abstract

The purpose of this research was to reveal the relationships among school administrators’ information technologies usage self-efficacy, management skills, and transformative leadership behaviors and examine predictor roles of information technologies usage self-efficacy and management skills on their transformative leadership behaviors during the distance education. The population of this quantitative research constituted the school administrators working at pre-school institutions, primary schools, middle schools, and secondary schools in Tokat province in 2021. The random sampling technique was used for its high representation power and the sample was composed of 143 school administrators. Simple and multiple linear regression analyses were used to respond the research questions. The results demonstrated that school administrators’ information technologies usage self-efficacy had significant positive effects on their transformational leadership behaviors and management skills. Moreover, it was determined that management skills had a significant positive effect on transformational leadership behaviors. Additionally, as a result of the multiple linear regression analysis in which transformational leadership behaviors was the dependent variable where the management skills and information technologies usage self-efficacy were independent variables, it was determined that independent variables had a positive significant effect on the dependent variable. The results of simple linear regression analysis demonstrated that information technologies usage self-efficacy was a significant predictor of transformational leadership behaviors and management skills while management skills was a significant predictor of transformational leadership behaviors. According to multiple linear regression results, only the management skills was the significant predictor of transformational leadership behaviors. Information technologies usage self-efficacy did not have a significant effect.

Keywords

School administrators, Transformational leadership, information technologies usage self-efficacy, management skills

References

• Aarons, G. A. ve Sommerfeld, D. H. (2012). Leadership, innovation climate, and attitudes toward evidence-based practice during a statewide implementation. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 51(4), 423-431.
• Arslan, S. (2014). Dönüştürücü liderlik ve toplumsal cinsiyet: Tıp fakültesi son sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Baş, E. D. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleriyle okul iklimi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, N. ve Köroğlu, Y. (2020). Covıd-19 döneminde yaygınlaşan uzaktan eğitimin değerlendirilmesi ve eğitim emekçileri açısından incelenmesi. Madde, Diyalektik ve Toplum 3(4), 370-380.
• Coad, A.F. ve Berry, A.J. (1998). Transformational leadership and learning orientation. Leadership & Organization Development Journal, 19(3), 164-172.
• Çalışkan, M. (2017). Dönüştürücü liderlik ve örgütsel yenilikçilik arasındaki ilişki üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ardahan.
• Çelik, V. (2007). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çobanoğlu, N. (2021). Transformational leadership job satisfaction’s relationship with innovativeness in elementary schools. Yaşadıkça Eğitim, 35(2), 696-714.
• Demirtaş, E. ve Şama, E. (2016). Okullarda dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 275-298.
• Deniz, L. ve Algan, C.E. (2007). Eğitimde Bilgi Teknolojileri Kullanımı Öz-Yeterlilikleri Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 25(25), 87-107.
• Dikmen, B. (2012). Liderlik kuramları ve dönüştürücü liderlik kuramı’nın çalışanların örgütsel bağlılık algıları üzerindeki etkisine yönelik uygulamalı bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Erdoğan Morçin, S. ve Bilgin, N. (2014). Dönüştürücü liderliğin örgütsel bağlılığa etkisi: adana ilindeki a grubu seyahat acenteleri örneği. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 113-128.
• Erkuş A. ve Günlü E. (2008). Duygusal zekânın dönüşümcü liderlik üzerine etkileri. İşletme Fakültesi Dergisi, 9(2), 187-209. Gümüşlüoğlu, L. ve İlsev, A. (2009). Transformational leadership, creativity, and organizational innovation. Journal of Business Research, 6(4), 461-473.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Felsefe, yöntem analiz. (3. Baskı). Ankara: Şeçkin Yayıncılık.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis. New Jersey: Pearson Education Inc.
• Haveydi, C. (2017). Okulöncesi eğitim kurumu müdürlerinin yönetim becerileri ile etkileme taktikleri arasındaki ilişkilerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Huck, S.W. (2008). Statistical Misconceptions. (1st ed.). New York: Routledge.
• ISTE Standards: Educatıon Leaders. (2021). Erişim adresi: https://www.iste.org/standards/iste-standards-for-education-leaders
• İşcan, Ö.F. (2002). Küresel işletmecilikte dönüştürücü liderlik anlayışı- Büyük ölçekli işletmelerde bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Jaiswal, N. K. & Dhar, R. L. (2015). Transformational leadership, innovation climate, creative self-efficacy and employee creativity: A multilevel study. International Journal of Hospitality Management, 51, 30-41.
• Kanber, A. ve Balyer, A. (2020). Okul yöneticilerinin teknoloji okur-yazarlılık düzeyleri ile yönetsel güçlülükleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Academic Platform Journal of Education and Change 3(2), 147-168.
• Kline, R.B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. (2nd ed.). New York, NY: Guilford Press
• Mert, G., Dördüncü, H. ve İncaz, S. (2019). Dönüştürücü liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisi: vakıf üniversitesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65), 1169-1182.
• O’Brien, R. M. (2007). A caution regarding rules of thumb for variance inflation factors. Quality & Quantity, 41(5), 673-690.
• Sarros, J. C., Cooper, B. K. ve Santora, J. C. (2008). Building a climate for innovation through transformational leadership and organizational culture. Journal of Leadership & Organizational Studies, 15(2), 145-158.
• Sığrı, Ü., Tabak, A. ve Güngör, H. (2010). Öz yeterliğin dönüştürücü liderlik üzerine etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 51-66.
• Şahin, C. ve Demir, F. (2015). Değişim çağında okul yöneticilerinin okullardaki eğitim teknolojilerini yönetme becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 717-725.
• Şekerci, M. ve Aypay, A. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim becerileri ile grup etkililiği arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(57), 133-160.
• Ulukaya, F. (2015). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği özyeterlikleri ile eğitim öğretim işlerini gerçekleştirme düzeyleri arasındaki ilişki (Tokat ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Yeni, G. (2020). 21. yüzyıl becerilerinin okul yöneticilerinin liderlik yönlerine olan etkisi. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED), 2(2), 19-30.
• Zengin, Y. (2019). Dönüştürücü liderlik ile rekabet üstünlüğü performansı arasındaki ilişkide etkileşimsel liderliğin aracılık rolü. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1325-1355.