Serbest Zaman Tatmininin Fiziksel Aktivite Tutumu Üzerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 115 - 125, 28.10.2023

Cihan Ayhan , İlimdar Yalçın , Fikret Soyer

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite tutumunun serbest zaman tatmini üzerine etkisini belirlemektir.
Yöntem: Çalışmada, katılımcıların fiziksel aktiviteye karşı tutumlarını ölçmek amacıyla Schembre ve ark. (2015) tarafından geliştirilen Eskiler ve ark. (2016) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Bilişsel Davranışçı Fiziksel Aktivite Ölçeği ve serbest zaman tatmin düzeylerini belirlemek üzere Beard ve Ragheb (1980) tarafından geliştirilen Gökçe ve Orhan (2011) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Serbest Zaman Tatmini Ölçeği kullanılmıştır. Örneklem seçiminde kolayda örnekleme yöntemi, verilerin toplanmasında ise yüz yüze anket yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programı aracılığıyla Pearson Korelasyon Analizi, Regresyon Analizi ve MANOVA kullanıldı.
Bulgular: Araştırmaya 332 Erkek (%45,8), 393 Kadın (%54,2) olmak üzere toplam 725 kişi gönüllü olarak katılım göstermiştir. Araştırma bulgularına göre, fiziksel aktiviteye karşı tutum ile serbest zaman tatmininin tüm alt boyutları arasında pozitif yönde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyete göre MANOVA sonuçları incelendiğinde, serbest zaman tatmini ölçeğinin tüm alt boyutlarında ve bilişsel davranışçı fiziksel aktivite ölçeğinin öz düzenleme alt boyutunda anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak; serbest zaman tatmini ölçeği alt boyutlarının (psikolojik, fiziksel, rahatlama) fiziksel aktiviteye karşı tutumu pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Buna göre serbest zaman tatmin düzeyleri yüksek olan bireylerin, bilişsel davranışçı fiziksel aktivite düzeylerinin yüksek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Serbest Zaman, Serbest Zaman Tatmini, Fiziksel Aktivite Tutumu

The Effect of Leisure Satisfaction on Physical Activity Attitudes

Öz

Purpose: The aim of this study is to determine the effect of physical activity attitude on leisure satisfaction in university students.
Method: The Cognitive Behavioral Physical Activity Scale developed by Schembre et al. (2015) and adapted to Turkish by Eskiler et al. (2016), was used to measure participants' attitudes towards physical activity. The Leisure Satisfaction Scale developed by Beard and Ragheb (1980) and adapted to Turkish by Gökçe and Orhan (2011), was used to determine leisure satisfaction levels. A convenience sampling method was used to select the sample, and a face-to-face survey method was preferred for collecting the data. In the analysis of the obtained data, Pearson Correlation Analysis, Regression Analysis, and MANOVA were used through SPSS package program.
Results: A total of 725 volunteers including 332 (45.8%) men and 393 (54.2%) women, participated in the study. According to results of current study, it was determined that there is a positive correlation between attitudes towards physical activity and all sub-scales of leisure satisfaction. When the MANOVA results were examined according to gender, it was determined that there was a significant difference in all sub-scales of leisure satisfaction scale and self-regulation sub-scale of cognitive behavioral physical activity scale.
Conclusion: As a result; psychological, physical, relaxation sub-scales of leisure satisfaction scale were found to affect the participants' attitude towards physical activity positively. Accordingly, it was found that individuals with high leisure satisfaction had higher cognitive behavioral physical activity attitudes.

Anahtar Kelimeler

Physical Activity Attitude, Leisure Satisfaction, Leisure

Kaynakça

• Agate, J. R., Zabriskie, R. B., Agate, S. T., Poff, R. (2009). Family leisure satisfaction and satisfaction with family life. Journal of leisure research, 41(2), 205-223.
• Ajzen, I., Driver, B.L. (1992). Application of the theory of planned behavior to leisure choice. J. Leis. Res., 24, 207–224.
• Beard, J.G., Ragheb, M. G. (1980). Measuring leisure satisfaction. Journal Of Leisure Research, 12 (1): 20–33.
• Bendíková, E., Dobay, B. (2017). Physical and sport education as a tool for development of a positive attitude toward health and physical activity in adulthood. European Journal of Contemporary Education, 6(1), 14-21.
• Chang, K. Y., Chang, W. H., Yeh, Y. C. (2023). The Effect of Role Stress and Emotional Exhaustion on Well-being Among Pilots: The Moderating Effect of Leisure Participation. The International Journal of Aerospace Psychology, 1-14.
• Choi, Y. H., Choo, H. J. (2016). Effects of Chinese consumers' relationship benefits and satisfaction on attitudes toward foreign fashion brands: The moderating role of country of salesperson. Journal of Retailing and Consumer Services, 28, 99-106.
• Choi, C., Oh, K. R., Jun, M. G. (2023). COVID-19 Obesity: Differences in Infection Risk Perception, Obesity Stress, Depression, and Intention to Participate in Leisure Sports Based on Weight Change. In Healthcare (Vol. 11, No. 4, p. 526). MDPI.
• Çakır, V. O. (2017). Üniversite öğrencilerin serbest zaman doyum düzeyleri ile serbest zaman yönetimleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 17-27.
• Eskiler, E., Küçükibiş, F., Gülle, M. (2016). Orta dönem çocuk ergenlerde fiziksel aktiviteye yönelik tutumların sosyal pazarlama bağlamında değerlendirilmesi. ERPA International Congresses on Education 2016 - Book of Proceedings, 716-722.
• Franzoi, S.L. (2003). Social psychology. (Third Edition). Boston: Mc. Graw Hill. George, D., Mallery, M.P. (2001). Using SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2014). Psikoloji ve yaşam. Nobel Yayınevi, Ankara.
• Gökçe, H.,Orhan, K. (2011). Serbest Zaman Doyum Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik Güvenirlik Çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 139-145.
• Güllü, M. (2007). Orta Öğretim Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersine İlişkin Tutumlarının Araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı.
• Iso-Ahola, S. E. (1997). A psychological analysis of leisure and health. In J. Haworth (Ed.), Work leisure and well-being (pp. 105-131). New York: Routledge.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum Algı İletişim. Beşinci baskı. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınevi.
• Kabanoff, B. (1982). Occupational and sex differences in leisure needs and leisure satisfaction. Journal of Occupational Behavior, 3, 233-245.
• Karan, Ö., Koz, M., Ersöz, G.(2004). İstanbul ilindeki huzurevlerinde kalan 65 yaş ve üstündeki bireylerin fiziksel aktivite alışkanlıklarının incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 7(3): 143-147.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım, 21.Baskı, Ankara.
• Kırel, Ç. Kayaoğlu, A., Gökdağ, R. (2004). Sosyal Psikoloji. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayını, Yayın No: 1570. Kovacs, A. (2007). The leisure personality: relationships between personality, leisure satisfaction, and life satisfaction. (Doctoral Dissertation). USA: Indiana University, School of Health, Physical Education and Recreation.
• Lai, W. T., Chen, C. F. (2011). Behavioral intentions of public transit passengers—The roles of service quality, perceived value, satisfaction and involvement. Transport policy, 18(2), 318-325.
• Lee, C. K., Reisinger, Y., Kim, M. J.,Yoon, S. M. (2014). The influence of volunteer motivation on satisfaction, attitudes, and support for a mega-event. International Journal of Hospitality Management, 40, 37-48.
• Lu, L., Argyle, M. (1994). Leisure satisfaction and happiness as a function of leisure activity. Journal of Kaohsiung Medical Science, 10, 89-96.
• Lu, Y., Zuzanek, J., Mannell, R. C. (2001). The effects of physically active leisure on stress-health relationships. Canadian journal of public health, 92, 214-218.
• Mannell, R. C., Kleiber, D. A. (1997). A social psychology of leisure. Venture Publishing Inc..
• Serdar, E., Mungan Ay, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin katıldıkları serbest zaman etkinliklerinden tatmin olma ve algılanan özgürlük düzeylerinin incelenmesi. İÜ Spor Bilimleri Dergisi, 6(2): 1303-1414.
• Schembre, S.M., Durand, C.P., Blissmer, B.J., Greene, G.W. (2015). Development and validation of the cognitive behavioral physical activity questionnaire. American Journal of Health Promotion, 30(1), 58-65.
• Şanlı, E., Atalay Güzel, N. (2009). Öğretmenlerde fiziksel aktivite düzeyi - yaş, cinsiyet ve beden kitle indeksi ilişkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14 (3), 23-32.
• Tinsley, H. E., Tinsley, D. J. (1986). A theory of the attributes, benefits, and causes of leisure experience. Leisure Sciences, 8(1), 1-45.
• Torkildsen, G. (2010). Sport and Leisure Management. (6th.Edition). USA: Routledge,
• Vong Tze N. (2005). Leisure satisfaction and quality of life in Macao, China. Leisure Studies, 24 (2), 195-207.
• Yıldız, A. B., Arı, Ç., Yılmaz, B. (2017). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının incelenmesi (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Örneği). Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 35-45.