Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Tasarım Stüdyosu Dersi Kapsamında Tophane-i Amire Binası

Year 2023, Volume: 3 Issue: 1, 26 - 40, 29.06.2023

Belis Öztürk , Hamide Temel

Abstract

Kültürel mirasın en belirgin unsurlarından biri olan tarihi yapıların devamlılığının korunması, yeniden işlevlendirme ile mümkündür. Yeniden işlevlendirme sürecinde görev alacak iç mimarın gerekli bilgi ve deneyime sahip olması, yeniden işlevlendirme projesinin doğru sonuca ulaşması için önemli bir etkendir.
Bir iç mimarın tasarım alanında sahip olması gereken bilgilerin çoğu tasarım stüdyosu derslerinde verilmektedir. Bu doğrultuda Maltepe Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü dördüncü sınıf öğrencileriyle tasarım stüdyosu dersi kapsamında Tophane-i Amire binasının müze olarak yeniden işlevlendirilmesi konusu işlenmiştir.
Proje sürecini içeren bu makale, fenomenolojik bir yaklaşımla yürütülen teorik bir çalışma olup, nitel araştırma yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Dönem sonunda sunulan projelerdeki konu, konsept, çizim ve görseller çalışmanın materyalini oluşturmaktadır. Öğrencilerin ders kapsamında ve kendi konseptleri doğrultusunda tarihi yapılara yaklaşımları ve müdahaleleri incelenmiştir. Sonuç olarak öğrencilerin projelerde dersin başında belirlenen kısıtlamaları ve mekânsal kurgulama ihtiyaçlarını sağlayarak tarihi yapıya müdahalelere özen gösterdikleri görülmüştür.

Keywords

Tasarım stüdyosu, Tophane-i Amire, yeniden işlevlendirme, müze tasarımı

Re-Functioning of Historical Buildings: Tophane-i Amire Building in The Scope of Design Studio Course

Abstract

Re-functioning makes it possible to preserve historical structures' continuity, one of the most important aspects of cultural heritage. The interior architect who will be involved in the re-functioning process must have the requisite training and expertise in order for the project to succeed and produce the desired results.
Design studio courses cover the majority of the information an interior architect should know about the subject of design. In this vein, the subject of re-functioning the Tophane-i Amire building as a museum was studied with the fourth-year students of Maltepe University's Department of Interior Architecture as part of the design studio course.
This theoretical study uses a phenomenological perspective and qualitative research techniques to examine the project process. The study material comprises the subject, concept, drawings, and visuals in the projects that were submitted in at the end of the term. The students' approaches and interventions to historical buildings were examined within the scope of the course and in line with their own concepts. As a result, it was seen that the students were attentive to the interventions to the historical structure by providing the restrictions and spatial construction needs determined at the beginning of the lesson in the projects.

Keywords

Re-functioning, historic building, museum design, design studio, Tophane-i Amire

References

• Z. Ahunbay, Tarihi Çevrede Koruma ve Restorasyon, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi, 2009.
• G. Brooker, S. Stone, İç Mimarlıkta Biçim + Yapı (Neslihan Işık, Trans). İstanbul: Literatür, 2012.
• O. Ceylan, (2003). ‘Top Döküm Binaları (Tophane-i Amire) ve Onarımları’, Tasarım+Kuram, 2003: vol. 3, 43-56.
• B. Çolak, ‘Tarihsel Süreç İçerisinde Müzelerle Birlikte Değişen Sergileme Mekânları: New York Modern Sanat Müzesi (MoMA) ve Frankfurt Modern Sanat Müzesi (MMK) Örneği’, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2011: 1/30, 37-45.
• Dıvrak, M. ‘Müzelerde Atmosfer Oluşturmanın Ziyaretçiler Üzerindeki Etkileri: İstanbul Oyuncak Müzesi Örneği’, M.A. Thesis, Maltepe University, Social Sciences Institute, 2017.
• H. Eldek Güner, Liseden Müzeye, Eğitimden Tüketime; Kayseri Lisesi’nin Millî Mücadele Müzesi’ne Dönüşümü, Kültür Envanteri, 2017: 67-87.
• İ. Fitöz, Top Dökümünden Kültür ve Sanat Merkezine İşlevsel Dönüşümüyle Tophane-i Amire, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları, 2020.
• D. Hasol, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul: Yem, 2010.
• Ö. İslamoğlu, ‘Tarihi Yapıların Yeniden Kullanılmasında Yapı-İşlev Uyumu: Rize Müzesi Örneği’, Journal of History Culture and Art Research, 2018: 7/10, 510-523.
• D. Kuban, ‘Modern Restorasyon İlkeleri Üzerine Yorumlar’, Vakıflar Dergisi, 1970: vol. 8.
• Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2009) “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları”, Ankara Yayın, vol. 3238.
• C. Tanrısever, Ö. Saraç, A. Aydoğdu, ‘Yeniden İşlevlendirilen Tarihi Yapıların Sürdürülebilirliği’, Akademik Bakış Dergisi, 2016: 54, 1068-1082.
• A.G. Ural, ‘Heterotopik Bir Mekân: Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi’, Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 2019: 4/1, 79-91.
• G. Yüksel, ‘Tarihi ve Kültürel Mekânların Sergi Alanı Olarak Kullanımında Yaşanan Sorunlar: KKTC Örneği’, Sanat ve Tasarım Dergisi, 2019: 9/1, 36-56.
• URL 1; <https://www.neredekal.com/tophane-i-amire-gezilecek-yer-detay/> accessed 18.03.2022.
• URL 2; <https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/basein-2021-edisyonu-tophane-i-amirede-6571165> accessed 18.03.2022.
• URL 3; <https://sozluk.gov.tr/> accessed 07.07.2021.
• URL 4; <https://pgm.ktb.gov.tr/TR-137113/muze-nedir.html> accessed 07.07.2021.
• URL 5; <https://icom.museum/en/news/icom-announces-the-alternative-museum-definition-that-will-be-subject-to-a-vote/> accessed 07.07.2021.
• Çay, R. D. (2020). Konut ve Site Alanlarında Otopark Tasarımı: Edirne Toki Hadımağa Konutları. Trakya Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(2), 75-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1405056.
• Das, D. (2008). Urban quality of life: A case study of Guwahati. Social Indicators Research, 88(2), 297-310 https://link.springer.com/article/10.1007/s11205-007-9191-6
• Dowling, R., Reinke, D., Flannery, A., Ryus, P., Vandehey, M., Petritsch, T., . . . Bonneson, J. (2008). Multimodal Level of Service Analysis for Urban Streets-NCHRP Report 616. https://nacto.org/docs/usdg/nchrp_rpt_616_dowling.pdf
• Lydon, M., & Garcia, A. (2015). Tactical Urbanism, Short-term Action for Long-term Change. Washington: IslandPress.
• Mehta, V., & Bosson, J. K. (2018). Revisiting lively streets: Social interactions in public space. Journal of Planning Education and Research, 2018(1), 1-13. DOI: https://doi.org/10.1177/0739456X18781453