Kullanıcı Memnuniyetinin Konfor Koşulları Açısından Değerlendirilmesi: Kapalı Spor Salonları

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 68 - 85, 30.06.2025

Süeda Çilek Genç , Arta Çupi , Filiz Şenkal Sezer

https://doi.org/10.70370/kapu.1593966

Abstract

Bu çalışma, mevcut kapalı spor salonlarının iç mekan konfor koşulları değerlendirmesini, kullanıcı memnuniyetini, bina güvenliği ve bina performansını etkileyen faktörleri incelemektedir. Spor salonlarına ait iç mekanlar, kullanıcıların spor yaparken konforlu ve güvenli hissetmeleri açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, bu çalışmada spor salonlarının iç mekan özellikleri, aydınlatma, havalandırma, zemin kaplamaları, acil durum güvenliği, engelli erişimi, antrenman alanlarında ergonomi ve estetik tasarım gibi çeşitli unsurları kapsayan bir değerlendirme sürecine tabi tutulmuştur. Çalışmanın amacı mevcut spor salonlarının konfor koşulları açısından kullanım sonrası değerlendirme sonuçlarını ortaya koymaktır. Kullanılan yöntemler arasında, alan çalışması, gözlem ve anket çalışması bulunmaktadır. Bursa ilinde seçilen dört kapalı spor salonu üzerinde kullanıcı görüşlerini içeren bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Her spor salonunda 100 katılımcıya ulaşılmış ve toplam 30 soru yöneltilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, kapalı spor salonlarının optimum konfor koşullarını yerine getirmesine olanak sağlamak amacıyla değerlendirme kriterleri; ulaşım ve erişebilirlik, planlama ve tasarım, ısıl konfor, işitsel konfor, görsel konfor, iç ortam hava kalitesi, temizlik ve hijyen ile acil durum prosedürleri başlıkları altında incelenmiştir. Araştırma sonuçları, spor salonlarında optimal konfor koşullarının sağlanması için ele alınması gereken kriterleri belirlemiştir. Bu sonuçların, spor salonlarının mevcut durumunu anlamak ve daha iyi çözümlerle nasıl iyileştirilebileceğine odaklanmak için önemli bir adım olacağı düşünülmektedir.

Keywords

Kapalı spor salonu , kullanıcı memnuniyeti , kullanım sonrası değerlendirme , konfor koşulları , Bursa

Evaluation of User Satisfaction in Terms of Comfort Conditions: The Example of Indoor Sports Halls in Bursa

Abstract

This study examines the factors affecting the evaluation of indoor comfort conditions of existing indoor sports halls, user satisfaction, building safety and building performance. The interiors of gyms play an important role in making users feel comfortable and safe while doing sports. Therefore, in this study, the indoor features of the gyms were subjected to an evaluation process covering various elements such as lighting, ventilation, floor coverings, emergency safety, disabled access, ergonomics and aesthetic design in training areas. The aim of the study is to reveal the results of the post-use evaluation in terms of comfort conditions of existing gyms. Among the methods used, there are field studies, observations and surveys. A survey including user opinions was carried out on four selected indoor sports halls in Bursa. In each gymnasium, 100 participants were reached and a total of 30 questions were asked. In line with the data obtained, the evaluation criteria in order to enable indoor sports halls to fulfill optimum comfort conditions; transportation and accessibility, planning and design, thermal comfort, auditory comfort, visual comfort, indoor air quality, cleaning and hygiene, and emergency procedures. The results of the research have identified the criteria that need to be addressed in order to ensure optimal comfort conditions in gyms. It is thought that these results will be an important step to understand the current state of gyms and focus on how they can be improved with better solutions.

Keywords

Indoor sports hall , user satisfaction , post-use evaluation , comfort conditions , Bursa

References

• Ahmed, W., Hassanain, M. A. (2020). Post-Occupancy Evaluation of A University Shopping Mall Facility. Architecture Civil Engineering Environment, 13(2), 5-15. https://doi.org/10.21307/ACEE-2020-013
• Alkaya, İ. (2019). Akustiğin Spor Salonu Tasarımında Bir Parametre Olarak Değerlendirilmesi Üzerine İnceleme, (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Arı, F. (2019). Spor Merkezlerini Kullanan Tüketicilerin Spor Merkezi Seçimini Etkileyen Faktörler: İstanbul Avrupa Yakasına Yönelik Bir Uygulama, (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Arıkan, M. T. (2009). Spor Salonlarının Çok Amaçlı Kullanımının İGSM'ye Bağlı Salonlar Örneğinde İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Arslan C., Gür E., Yıldırım E., Orhan S. (2002). Spor Ortamlarında Gürültü Kirliliği ve Bu Ortamlarda Bulunan Kişilerin Sağlık Riskleri Konusunda Bilgi Düzeylerinin Araştırılması, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 16 (3-4), 281-288.
• Berk, A., Yolal, M., Özdemir, C. (2020). Spor Salonu Üyelerinin Motivasyonları Üzerine Bir Araştırma, Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 59-70. https://doi.org/10.29226/TR1001.2020.185
• Berquist, J., Ouf, M. M., O’Brien, W. (2019). A method to conduct longitudinal studies on indoor environmental quality and perceived occupant comfort. Building and Environment, 150, 88-98. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2018.12.064
• Bulut Karaca, Ü. (2022). İç Ortam Kalitesinin Önemi Üzerine Bir Araştırma. Kent Akademisi, 15(4), 1724- 1741. https://doi.org/10.35674/kent.1118122
• Çelik, Ö. (2018). Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü' ne Ait Spor Tesislerinin, Fiziksel Özelliklerinin ve İşletmecilik Anlayışının, Sporcu ve Antrenörlerin İhtiyaç ve Beklentileri Açısından Değerlendirilmesi (Bingöl İli Örneği), (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Davis, R.W., Shepley, M. M. (2002). Architecture for wellness: A post-occupancy evaluation of a university student recreation center. Recreational Sports Journal, 26(1), 31-40. https://doi.org/10.1123/rsj.26.1.31
• Demiröz, M. V. (2009). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'ne Ait Spor Tesislerinin, Fiziksel Özelliklerinin ve İşletmecilik Anlayışının, Sporcu ve Antrenörlerin İhtiyaç ve Beklentileri Açısından Değerlendirilmesi (Kahramanmaraş İli Örneği), (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Doğan, A. (2007). Spor Salonlarının Havalandırma Açısından Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi).
• El-Kadi, A. E. M. A., Fanny, M. A. (2003). Architectural designs and thermal performances of school sports-halls. Applied Energy, 76(1-3), 289-303. https://doi.org/10.1016/S0306-2619(03)00069-2
• Erdoğan, A. (2016). Algılanan Hizmet Kalitesi, Hizmet Değeri ve Memnuniyet Üzerinde Algılanan Risk Faktörünün Etkisi Sağlıklı Yaşam ve Spor Merkezleri Üzerine Bir Uygulama, (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Ertürk, M. (2017). Investigating the problems associated with interior air quality of bedroms in boarding schools and developing a new system. Sakarya University Journal of Science, 21(5), 851-859. https://doi.org/10.16984/saufenbilder.300751
• Eser, F. D. (2015). Üniversite Spor Tesisleri Kullanıcıları Memnuniyet Düzeyi (Pamukkale Üniversitesi Spor Merkezi Örneği), (Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Eski, Y.E. (1998). Türkiye'deki Kapalı Spor Tesislerinde Kullanım Evresinde Ortaya Çıkan Tasarım Yapım Sorunlarının Çözümüne İlişkin Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Fan, Z., Liu, M., Tang, S., Zong, X. (2023). Integrated daylight and thermal comfort evaluation for tropical passive gymnasiums based on the perspective of exercisers. Energy and Buildings, 300. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2023.113625
• Güler, H., Ülkü, S. (2007). Bitişik Nizamlı Villa Tipi Konutlarda Yapısal Konfor Koşulları Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 12(2).
• Güzel, D., Taşcı, M. F. (2022). Spor Merkezlerinde Algılanan Hizmet Kalitesi Düzeyinin Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği. Erzurum İli Örneği. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 5(1), 66-88. https://doi.org/10.38057/bifd.1094752
• Hızal, A., (2016). Spor Tesis Çevresi Faktörleri Memnuniyet ve Ağızdan Ağıza İletişim (WOM) Üzerine Etkisi, (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Huang, X., Chen, G., Zhao, C., Peng, Y., Guo, W. (2022). Post occupancy evaluation of indoor environmental quality of sports buildings at hot and humid climate from the perspective of exercisers. Building and Environment, 226. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2022.109760
• Işıklar Bengi, S., Topraklı, A.Y., Şahin, S. (2020). Spor Yapılarının Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesinin Önemi. 3rd International Conference On Sports for All and Wellness, 284-294.
• Koç, H., Aslan, B., Ertutar, Ö. (2021). Akademisyen Görüşlerine Göre Üniversite Spor Tesis Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi (Doğu Anadolu Bölgesi Örneği). Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 107-115. https://doi.org/10.33689/spormetre.870555
• Korkmaz, D. (2021). Belediye Spor Tesislerinde Sunulan Hizmetin Kalitesinin Kullanıcılar Tarafından Nasıl Algılandığının İncelenmesi (Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği), (Yüksek Lisans Tezi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Korukçu, M. Ö. (2015). Spor Salonlarında Isıl Konfor İç Hava Kalitesi ve Aydınlatma. 12. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, 1, 261-267.
• Kölük, E. (1996). İç Mekanlarda Oluşan Gürültüler ve Önlemler (Kapalı Spor Salonu Örneği), (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Kuyucu, M., Vatan, M. (2017). Kullanım Sonrası Değerlendirme Yöntemi: Gaziantep Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğrenci Yurtları Örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 33, 41-61. https://doi.org/10.17932/IAU.IAUD.13091352.2017.9/33.41-61
• Li, Y., Li, L., Shen, P., Yuan, C. (2023). An occupant-centric approach for spatio-temporal visual comfort assessment and optimization in daylit sports spaces. Indoor and Built Environment, 33(1). https://doi.org/10.1177/1420326X231187049
• Liu, L., Zheng, F. (2024). An improved cohesive hierarchical clustering for indoor air quality monitoring in smart gymnasium with healthy sport areas. Alexandria Engineering Journal, 105, 204-217. https://doi.org/10.1016/j.aej.2024.06.082
• Maekawa, Z., Rindel, J. H., Lord, P. (1994). Environmental and Architectural Acoustics.
• Meral, S. S. (2019). Spor Salonlarının Çok Amaçlı Kullanımında Akustik Parametreler, (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Miletic, M., Komatina, D., Babic, L., Lukic, J. (2024). Evaluating Energy Retrofit and Indoor Environmental Quality in a Serbian Sports Facility: A Comprehensive Case Study. Applied Sciences, 14(20). https://doi.org/10.3390/app14209401
• Ng, S. Y., Essah, E. (2018). Post occupancy evaluation of a sports pavilion within an educational establishment. Proceedings of the Indoor Air 2018, Philadelphia, USA. https://centaur.reading.ac.uk/78297/
• Ortiz, J., Gonzalez Matterson, M. L., Taddeo, P., Salom, J. (2019). Post-Occupancy Evaluation of Indoor Environmental Quality in a nZEB sport hall in a Mediterranean climate. E3S Web of Conferences, 111. https://doi.org/10.1051/e3sconf/2019111020
• Samsunlu, G., Kaya, B. (2020). Havalandırma Yöntemlerinin, Çalışan Memnuniyeti Üzerindeki Farklı Etkilerinin İncelenmesi. Mimarlık ve Yaşam, 5(2), 461-475. https://doi.org/10.26835/my.678030
• Sel, S. (1990). Üniversitelerde Kapalı Spor Salonları Planlama Kriterleri, (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Şenkal, F. (2002). Yapıda Giydirme Cephe Sisteminin Kullanımında Optimal Konfor Koşullarının Sağlanması İçin Performans Kriterlerinin Araştırılması, (Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi).
• Tekin, O. (2019). Spor Salonlarının Çok Amaçlı Kullanımında Akustik Performansın Malzeme ve Tasarım Değişkenleri Aracılığıyla İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Topraklı, A. Y. (2019). A Post Occupancy Evaluation Study for University Students’ User Satisfaction of Dormitories. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7(18), 39-60.
• Ulusoy, G. (2014). Çok Amaçlı Kullanımlar İçin Tip Spor Salonlarının Akustik Niteliklerinin İyileştirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Uslu, S. (2021). Spor İşletmelerinde Müşteri Memnuniyetinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Ünlü, D. Y., Şahin, N. (2021). Spor Tesislerinin Aydınlatmasında Yüksek Enerji Verimli ve LED’li Aydınlatma Araçları, BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 10 (1), 277-286. https://doi.org/10.17798/bitlisfen.788748
• Yanılmaz, Z., Tavşan, F. (2021). Sürdürülebilir Eğitim Yapılarında Konfor Koşullarına İlişkin Kullanıcı Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 240-254. https://doi.org/10.29048/makufebed.928538
• Yonat, Ö. (2019). Sakarya İlinde Faaliyet Gösteren Spor Merkezi Üyelerinin Hizmet Kalitesi ve Müşteri Memnuniyeti Algılarına Yönelik Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Zhao, J., Aziz, F. A., Deng, Y., Ujang, N., Xiao, Y. (2024). A Review of Comprehensive Post-Occupancy Evaluation Feedback on Occupant-Centric Thermal Comfort and Building Energy Efficiency. Buildings, 14(9). https://doi.org/10.3390/buildings14092892