AMASYA MERKEZ BÜYÜK KIZILCA KÖYÜ İSTASYON CAMİ

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 67, 693 - 713, 15.09.2020

Neslihan Korkmaz

Öz

Büyük Kızılca Köyü, Tokat-Amasya karayolu üzerinde, şehir merkezine 22 km uzaklıkta Amasya merkez ilçeye bağlı bir köydür. Araştırmamıza konu olan İstasyon Cami’nin yapımına 1956 yılında başlanmış 1958 yılında tamamlanmıştır. 2011 yılında tescillenen yapı sağlam ve ibadete açık durumdadır. Yapının ustası Zileli Mehmed Çavdar’dır. Caminin yapımı esnasında köy halkının da katkılarının bulunduğu, inşaat alanının yakınında gezici bir atölye kurulduğu bilinmektedir. Cami zaman içerisinde çeşitli onarımlar geçirmiştir. Orijinal minare korunurken, kuzeyine 1995 yılında yeni bir minare eklenmiştir. Kuzeydeki kapalı bir mekân durumundaki son cemaat yeri yapıya sonradan eklenmiştir. Kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı bir alana oturan yapı, cephelerden dışa taşkın, saçaklı kırma çatıyla örtülüdür. Yapı harimi örten ahşap bindirme tavanıyla önem taşımaktadır. Harim tam ortada kareye yakın dikdörtgen tabana oturan, kirişlemesi alttan kaplamalı, iç içe üç katlı ahşap bindirme tavan ile örtülüdür. Tavanda geometrik ve bitkisel bezemeler kullanılmıştır. Gezici atölyede hazırlanan kök boyalarla renklendirilen tavan önem taşımaktadır. Çalışmamızda yapı, ahşap bindirme tavan kurgusu ve bezemeleriyle ele alınmıştır. Cumhuriyet döneminde geleneksel yapı ögeleri kullanılarak inşa edilen cami hem bu yönüyle, hem de ustasının Zileli olması sebebiyle geçmişinden getirdiği bilgi ve deneyimlerinin 20.yüzyıla aktarılması ve bu geleneği yaşatan son ustalardan biri olması açısından önemlidir. Yapıdaki geleneksel uygulamalar da dikkate alınarak değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Amasya, Cami, Ahşap, Tavan.

Kaynakça

• AÇIKEL, A. (2012). "583 Numaralı Evkaf Defterine Göre Zile Vakıfları". Tarihi ve Kültürü ile II. Zile Sempozyumu. İzmir: Zile Belediyesi Kültür Yayınları: 13-25.
• ARIK, R. (1975). "Anadolu’da Bir Halk Ressamı: Zileli Emin". Türkiyemiz. 16: 8-13.
• ATAK, E. (2019). "Tokat’tan Ahşap Direkli Bir Yapı: Üzümören Ulu Cami". Vakıflar Dergisi.51: 99-130.
• AYTEKİN, O. (1999). Ortaçağ’dan Osmanlı Dönemi Sonuna Kadar Artvin’deki Mimari Eserler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• BAYHAN, A. A. (2019). Geçmişten Günümüze Ordu’nun Geleneksel Ahşap Camileri. Ordu: Ordu Belediyesi Kültür Yayınları.
• BAYRAKTAR, M. S. (2005). Samsun ve İlçelerinde Türk Mimari Eserleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• ÇAL, H. (1987). "Şeyh Nasreddin (Nusret) Türbesi". Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu. Ankara: Gelişim Matbaası: 427-461.