Maritime Activities and Commercial Agreements in Turkey Seljuks Period

Yıl 2020, Sayı: 5, 135 - 159, 30.10.2020

Adnan Akgün

Öz

"Maritime Activities", which are shaped according to the geographical structures and strategic locations of the countries in the world geography, have been maintained by some ancient civilizations for a long time. In fact, the most important factor in becoming or being a maritime state is the country's position to the sea or its obligation to the sea. Throughout its thousands of years of history, Anatolia has been an important piece of land that provides the opportunity to be a seafarer to many civilizations established on it. With the migration of the Oghuz Turks from Central Asia to Anatolia, the Turks started to sail towards the open seas by meeting the seas for the first time and to discover the mysterious world of these endless blue waters that they encountered. Thus, Turkish Maritime, which has a deep-rooted historical heritage and tradition, has gradually started to form. In this study, after their arrival in Turkey Anatolian Seljuks will discuss their efforts to dominate the seas. We will talk about how the Turks, who are inexperienced in the seas because they come from the terrestrial regions, have reached the level that they can fight against European states.

Anahtar Kelimeler

Turkey Seljuk State, Maritime Activities, Commercial Agreements

TÜRKİYE SELÇUKLULARI ZAMANINDA DENİZCİLİK FAALİYETLERİ VE DENİZ TİCARİ ANTLAŞMALARI

Öz

Dünya coğrafyasında, ülkelerin coğrafi yapıları ve stratejik konumlarına göre şekillenen “Denizcilik Faaliyetleri”, bir kısım eski medeniyetler tarafından öteden beri sürdürülegelmiştir. Aslında denizci devlet olmayı veya olabilmeyi sağlayan en önemli faktör, ülkenin denize göre konumu veya denize olan mahkûmiyetidir. Anadolu da binlerce yıllık tarihi boyunca üzerinde kurulan çok sayıdaki medeniyete denizci olma imkânı sağlayan önemli bir kara parçası olagelmiştir. Oğuz Türklerinin Orta Asya’dan Anadolu’ya göç etmeleri ile birlikte Türkler denizlerle ilk kez tanışarak açık denizlere doğru yelken açmaya ve karşılarına çıkan bu uçsuz bucaksız mavi suların gizemli dünyasını keşfetmeye başlamışlardır. Böylece köklü bir tarihî miras ve geleneğe sahip Türk denizciliği de ilk filizlerini vermeye başlamıştır. Bu çalışmada Türkiye Selçuklularının Anadolu’ya gelmelerinden sonra denizlere hâkim olma çabalarına, karasal bölgelerden gelmelerinden dolayı denizlerde tecrübesiz olan Türklerin nasıl Avrupa devletleriyle mücadele edebilecek seviyeye geldiklerine değineceğiz.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Selçuklu Devleti, Denizcilik Faaliyetleri, Ticari Antlaşmalar

Kaynakça

• Anna Komnena (1996). Alexiad (Çev. B. Umar). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Bilici, K. (2004). Alanya’nın fethi meselesi: Bir tespit. F. N. Koçak (Ed.) içinde, Yedinci Tarih ve Kültür Semineri. Alanya: Alanya Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Yayınları.
• Buch, W. (1982). 14-15. yüzyıllarda Kudüs’e giden Alman hacılarının Türkiye izlenimleri (Çev. Y. Baypınar). Belleten, XLVI, (183), 509-533.
• Cahen, C. (1979). Osmanlılardan önce Anadolu’da Türkler (Çev. Y. Moran). İstanbul: E Yayınları.
• Cahen, C. (2001). 13. yüzyılın başında Anadolu’da ticaret (Çev. A. Derman). Cogito Dergisi, (29), 132-143. İstanbul: YKY.
• Çavuşdere, S. (2009). Selçuklular döneminde Akdeniz ticareti, Türkler ve İtalyanlar. Tarih Okulu, (4), 53-75.
• Da Canal, Z. (1994). Merchant culture in fourteenth century Venice (Trans. J. E. Dotson). New York.
• Daş, M. (2009). Türklerin Bizans ve Venedik ile denizlerdeki ilişki ve mücadeleleri. İ. Bostan ve S. Özbaran (Ed.) içinde, Başlangıçtan XVII. Yüzyılın Sonuna Kadar Türk Denizcilik Tarihi 1. İstanbul: Deniz Basımevi Müdürlüğü.
• De Clari, R. (1994). İstanbul’un zaptı (Çev. B. Akyavaş). Ankara: TTK.
• Delilbaşı, M. (1983). Ortaçağda Türk hükümdarları tarafından batılılara ahidnâmelerle verilen imtiyazları genel bir bakış. Belleten, XLVII (185), 95-103.
• Erdem, İ. (2003). Türkiye Selçuklu-İlhanlı iktisadi, ticari ilişkileri ve sonuçları. AÜDTCFD, XXI (33), 49-67.
• Fleet, K. (1999). Europan and Islamic trade in the early Ottoman State, the merchants of Genoa and Turkey. Cambridge: Cambridge University Press.
• Heyd, W. (2000). Yakın Doğu ticaret tarihi (Çev. E. Z. Karal). Ankara: TTK.
• Holt, P. M. (1999). Haçlılar çağı / 11. yüzyıldan 1517’ye Yakındoğu (Çev. Ö. Arıkan). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• İbn Battuta. (2004). Seyahatname-I (Çev. A. S. Aykut). İstanbul: YKY.
• İbn Bibi. (1996). el-Evamirü’l-Alâ’iyye fi’l-Umûri’l- Alâ’iyye (Çev. Mürsel Öztürk). Ankara: TTK.
• İbn Said. (1958). el-Mağribi, Kitab Bast el-Arz fi’t-Tu’l-ve’l-Arz (Neşr. H. F. Hıynes). Tatvan.
• İnalcık, H. (2000). Osmanlı Devletinin doğuşu meselesi (Çev. M. Öz). O. Özel ve M. Öz (Derl.) içinde, Söğüt’ten İstanbul’a: Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Üzerine Düşünceler (s. 225-240). Ankara: İmge Kitabevi.
• İnalcık, H. (1985). The rise of the Turcoman maritime principalities in Anatoliai Byzantium, and Crusades. Amsterdam.
• İnalcık, H. (1986). The Yürüks: Their origins, expansion and economic rol. Londra.
• Koca, S. (1997). Sultan I. İzzeddin Keykâvûs. Ankara.
• Koca, S. (2003). Türkiye Selçukluları tarihi. Ankara.
• Konyalı, İ. H. (1946). Alanya: Alaiye. İstanbul: Ayaydın Basımevi.
• Laiou, A. ve Keçiş, M. (2003). Marıno Sanudo Torsello Bizans ve Türkler: Türklere karşı ittifakın perde arkası 1332-1334 (Çev. M. Keçiş). AÜDTCFD, 22, (34) 183-205.
• Lloyd, S. ve Rice, D.S. (1958). Alanya (Alâ’yya). Ankara: British Institute of Archaeology.
• Merçil, E. (2009). Selçuklular döneminde Türk denizcilik faaliyetleri. İ. Bostan ve S. Özbaran (Ed.) içinde, Başlangıçtan XVII. Yüzyılın Sonuna Kadar Türk Denizcilik Tarihi 1. İstanbul: Deniz Basımevi Müdürlüğü.
• Müneccimbaşı Ahmed b. Lütfullah, (2001). Câmiu’d-düvel (Çev. A. Öngül). İzmir: Akademi Kitabevi.
• Nicol, D. M. (2000). Bizans ve Venedik, diplomatik ve kültürel ilişkiler üzerine (Çev. G. Ç. Güven). İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• Nicol, D. M. (1990). Bizans’ın son yüzyılları. İstanbul.
• Pegolotti, F. B. (1936). La pratica della mercatura (Ticaret uygulama). In A. Evans (Ed.), The Mediaeval Academy of America. Cambridge.
• Tezel, H. (1973). Anadolu Türklerinin denizcilik tarihi. İstanbul: Deniz Matbaası.
• Turan, O. (1988). Anadolu Selçukluları hakkında resmi vesikalar. Ankara: TTK.
• Turan, O. (1964). Ortaçağlarda Türkiye-Kıbrıs münasebetleri. Belleten, 28 (110), 209-224.
• Turan, O. (1998). Selçuklular zamanında Türkiye. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Turan, Ş. (1990). Türkiye-İtalya ilişkileri I. Selçuklulardan Bizans’ın sona erişine. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu-Karakoyunlu devletleri. Ankara: TTK.
• Yücel, Y. (1991). Anadolu beylikleri hakkında araştırmalar-1. Ankara: TTK.