ŞEBİNKARAHİSAR MEBUSU ALİ SÜRURİ BEY'İN BİRİNCİ DÖNEM TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'NDEKİ FAALİYETLERİ

Year 2020, Volume: 6 Issue: 10, 169 - 189, 27.12.2020

Sadık Sarısaman

https://doi.org/10.31765/karen.820560

Abstract

Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi milli mücadeleyi, başarıyla yürüten ve yeni Türk devletini kuran bir meclistir. Bu güzide meclisin üyeleri hakkında yapılacak araştırmalar milli mücadelenin ve bu mücadelenin ruhunun daha iyi anlaşılabilmesine yardımcı olacaktır.
Bu sebeple Şebinkarahisar (Karahisar-ı şarki) mebusu Ali Süruri Bey araştırma konusu olarak seçilmiştir. Ali Süruri Bey Birinci Dönem TBMM'nin en aktif milletvekilleri arasındadır. Buna rağmen hakkında hiç bir bilimsel çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmanın amacı belirtilen boşluğu bir nebze olsun doldurabilmektir.
Çalışmada,öncelikle gizli ve açık zabıt cerideleriyle,TBMM arşivi belgelerinden yararlanılmıştır. İlaveten ilgili diğer bilgi ve belgeler de kullanılmıştır.
Ali Süruri Bey 9 Mayıs 1920'de milletvekilliği görevine başlamıştır. Mecliste hukukçu kimliği ile sıklıkla söz almıştır. Usul meseleleri başta olmak üzere çok sayıda konuşma yapmıştır. Son derece titiz bir kişi olduğu için kanunlarda uygun kelimenin kullanılması için çaba sarf etmiştir. O, en çok önerge veren milletvekilleri arasındadır. Oylamalarda çok sayıda çekimser ve ret oyu da kullanmıştır. Aklına ve vicdanına yatmayan hiç bir konuda kabul oyu vermemiştir.

Keywords

Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Mücadele, Şebinkarahisar ( Karahisarı Şarki)

References

• ATALAY Besim, “Ankara’da Bocaladığımız Günler”,Yakın Tarihimiz Dergisi,C.I,(Mart 1962),s.33-34. ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1997. ÇOKER Fahri, Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele ve T.B.M.M I. Dönem 1919-1923, C.III, Türkiye Büyük Millet Meclis vakfı yayınları, Ankara 1995.
• DEMİREL Ahmet, Birinci Mecliste Muhalefet İkinci Grup, İkinci baskı, İletişim Yayınları, İstanbul 1995.
• https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1921-anayasasi/ (E.T. 28 Eylül 1920).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi ( TBMM.ZC), 1. Dönem, C.1-29.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Gizli Celse Zabıtları (TBMM.GCZ), 1. Dönem, C.1-4.
• TÖNÜK Ali Süruri, Yakın Tarihe Tanıklığım Atatürk- Bediüzzaman Görüşmesi, Haz. Niyazi Ünver, Hitabevi Yayınları, İstanbul 2013
• TUNAYA Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952, Doğan Kardeş yayınları, İstanbul 1952.