The Using of Log Pulling-Sliding Head During Cable Skidding of The Logs By Tractor Power on Steep Terrain

Year 2013, Volume: 13 Issue: 1, 144 - 152, 01.03.2013

H. Hulusi Acar

Abstract

Wood production activities consist of three main stages including cutting, extraction and transportation. The extraction stage defined as the transportation of logs from forest to the edge of forest road is very difficult, expensive and having important environmental damages. Because of limited to the use of technology in extraction stage, extraction activities in mountainous terrain especially have a greater significance than as economic, ergonomic and environmental. The cost of the extraction activities creates more than 30% of wood production costs. Approximately 300 million logs are produced annually and they are skidded approximately 800 meters from forest to the edge of the forest road. Gürtan (1975) determined that the extraction activities in the mountainous terrain caused 10% quality loss and 15%-17% volume loss on the logs. This shows the importance of the subject in terms of the acquisition of 10 million m3 industrial products produced in our country as healthy and economic. Wood raw material production consists of a series phases among tree harvesting and reaches the wood store. The logs are usually 4-6 m in height consideration of the condition of forest roads and ease of ground based skidding. The extraction activity is a process which is difficult, dangerous, and harmful to the environment and logs. It is difficult to loading the trucks, moving into storage and stowed away of the logs on the forest roads but much less harmful to the environment and logs. Such as planted sales and winter harvesting techniques becoming widespread in our country in recent years losses damages of extraction activities. The extraction activities are performed by the power of human, animal and machine. The extraction activities have been carried out 90% of human power because of the mountainous terrain, the State forestry and insufficient technology. So, thick and heavy logs have generally been skidded on the ground uncontrolled by human power. Ground based skidding by human power can damage to environment, forest workers, work tools and skidded logs. The most important losses consisting of skidded logs are cracking, breaking, splitting and sprawl on the top parts of the logs. Injured parts on the top portions of logs skidded from forest to forest road have been cut. 5 cm of both tops of the logs can be legally cut after the harvesting activities. As a result, amount loss of 2% consists of each of the logs. This rate corresponds to the 300 000 m3 of produced 300 million m3 logs. The logs in our country are usually skidded by the human power from bottom of the tree to the forest road. This primitive skidding technique is caused important economic losses. The fiberglass caps which are compatible to top portions of the logs, adjustable and portable will eliminate these economic losses. Also, the caps have an important advantage such as less environmental damage

Keywords

Log skidding, Fiberglass, Log pulling-sliding head, Forest tractor, Extracting activities, Steep terrain

Eğimli Arazide Tomrukların Traktörle Kablo Çekimlerinde Tomruk Çekme Kaydırma Başlığı (TÇKB) Kullanımı

Abstract

Odun hammaddesi üretim faaliyetleri kesme, bölmeden çıkarma ve uzak nakliyat olmak üzere üç ana aşamadan oluşmaktadır. Odun hammaddesinin kesildiği yerdeki orman içinden kamyonlarla taşımanın yapılacağı orman yolu kenarına kadar getirilmesi süreci olan bölmeden çıkarma aşaması çok güç, pahalı ve çevresel zararı en yüksek olan aşamadır. Teknoloji kullanımının sınırlı olduğu bu ormancılık faaliyeti özellikle dağlık arazide ekonomik, ergonomik ve çevresel açılardan daha büyük bir önem taşır. Odun hammaddesi üretim giderlerinin % 30’undan fazlasını oluşturan bölmeden çıkarma faaliyetleri çok pahalı bir aşamadır. Ülkemizde yılda ortalama 300 milyon adet tomruk üretilmekte olup bu tomruklar orman içerisinden orman yolu kenarına ortalama 800 metre sürütülmektedir. TÜBİTAK tarafından desteklenen bir çalışmada, dağlık arazide bölmeden çıkarılan tomruklar üzerinde % 10 kalite ve % 15-17 hacim kaybına rastlanması, ülkemizde üretilen 10 milyon m3 üzerindeki endüstriyel ürünün sağlıklı ve ekonomik edinimi açısından konunun önemini göstermektedir. Odun hammaddesi üretimi ağacın kesildiği noktada başlayıp son depoya gelinceye kadar bir dizi aşamadan geçer. Orman içinde gerçekleştirilen kesme-devirme sonrası, ülkemizdeki orman yolu koşulları ile sürütme kolaylığı dikkate alınarak, genelde 4-6 metre boylarında tomruklar hazırlanmaktadır. Bu tomrukların, ağaç kütüğü dibinden en yakın orman yoluna sürütülmesi, yani bölmeden çıkarılması işi güç, tehlikeli, çevreye ve taşınan ürüne zarar verebilen bir işlemdir. Orman yoluna getirilen odun hammaddesinin kamyonlara yüklenmesi, son depolara ulaştırılması ve depolarda boşaltılarak istiflenmesi işleri ise güç ancak çevreye-taşına ürüne çok daha az zarar veren işlerdendir. Ülkemizde son yıllarda artan dikili satış ya da kış kesimi gibi diğer teknikler de bölmeden çıkarma sırasındaki zararları ortadan kaldıramamaktadır. Kısaca bölmeden çıkarma zararları ancak gelişmiş bölmeden çıkarma teknikleri ile mümkün olabilmektedir. Bölmeden çıkarma teknikleri insan gücü, hayvan gücü ve de makina gücü ile yapılabilmektedir. Ülkemizde orman alanlarının genelde dağlık arazide bulunması neticesinde güç arazi şartlarında çalışma durumu, devlet ormancılığı ve teknoloji yetersizliği gibi faktörler sonucu bölmeden çıkarma çalışmaları % 90 oranında insan gücü ile gerçekleştirilmektedir. Bu da kalın çaplı ağır tomruklarda genelde insan gücü ile kontrolsüz kaydırma şeklinde yapılmaktadır. İnsan gücü ile genelde kaydırma şeklinde bölmeden çıkarılmaya çalışılan tomruklarda çevreye (toprağa, fidanlara, kalan ağaçlara vs), işçilere, iş aletlerine ve de taşınmakta olan tomruğa zararlar söz konusudur. Taşınan tomruk üzerinde ortaya çıkan çatlama, kopma, yarılma ile birlikte hemen her tomrukta rastlanan tomruk başlarındaki saçaklanma, pörsüme ve kopmalar en önemli zararlardandır. Sürütülerek orman yoluna taşınan hemen her tomrukta ortaya çıkan tomruk başı zararları baş kesme payları ile giderilmektedir. Tomruk başında her iki taraf için yasal olarak 5’er cm olarak yapılan tomruk baş kesme işlemi neticesinde her tomrukta ortalama % 2 miktar kaybı olmaktadır. Bu oran yılda ortalama 15 milyon m3 tomruk üretimi için 300 000 m3/yıl tomruk kaybına denk gelmektedir. Ülkemizde tomruklar ağacın dibinden en yakın orman yoluna genelde insan gücü ile sürütülmektedir. Bu ilkel sürütme şekli ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Fiberglas malzemeden yapılacak tomruk başlarına uyumlu ayarlanabilir portabl (taşınabilir) kapaklar bu tip ekonomik zararları ortadan kaldırabileceği gibi daha kolay sürütme, çevreye daha az zarar verme gibi avantajlara da sahip olabilecektir

Keywords

Tomruk sürütme, Fiberglas, Tomruk çekme kaydırma başlığı, Orman traktörü, Bölmeden çıkarma, Eğimli arazi

References

• Acar, H.H., 1998. Transport Tekniği ve Tesisleri, KTÜ Orman Fak.Yayın No:56, 235 s., Trabzon.
• Acar, H.H., 2013. İnsan Gücü ile Zeminde Sürütülerek Orman Yoluna Taşınan Tomrukların Baş Kısımlarında Oluşan Zararların Önlenmesi İçin Fiberglas (Kapakları) Üretimi ve Sonuçları, KTÜ BAP Hızlı Destek Projesi No:9061, 36s., Trabzon Başlıkları
• Acar, H.H. ve Ünver, S. 2004. Odun Hammaddesi Üretiminde Teknik ve Çevresel Açıdan Zararlıların Tespiti ve Çözüm Önerileri, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Yıl:2002-2003-2004, Vol;I-II, 165-173s., Bartın.
• Acar, H.H. ve Ünver, S. 2005. A research on the impacts of ground-based manuel skidding at the Spruce (Picea orientalis (L.) Link) production areas of Turkey, The Ecological, Ergonomic and Economical Optimization of Forest Utilization in Sustainable Forest Management, 15-18 June 2005, 105-111p., Krakow-Poland.
• Acar,H.H. ve Ünver,S. 2008. Endüstriyel Odun Hammaddesinin Sırasında Ortaya Çıkan ÜrünKayıpları ile Çevresel Zararların Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, KTÜ Araştırma Fonu Projesi, No:2005.113. 001.6, 123s., Aralık 2008, Trabzon. Gücüyle Sürütülmesi
• Fjeld, D., Granhus, A. 1998. Injuries after selection harvesting in multi-stored spruce stands-the influence of operating systems and intensity.Journal of Forest Engineering. Volume 9 (2), 45-52. harvest
• Gürtan, H., 1975. Dağlık ve Sarp Arazili Ormanlarda Kesim ve Bölmeden Çıkarma İşlerinde Uğranılan Kayıpların Saptanması ve Bu İşlemlerin Rasyonalizasyonu Üzerine Araştırmalar, Tübitak Yayınları. No:250. TOAG Seri No:38. Ankara.
• Johns, J.S.,Barreto, P. ve Uhl, C., 1996. Logging Damage during Planned and Unplanned Logging Operations in the Eastern Amazon, Forest Ecology and Management ,89, 59-77.
• Laffan, M., Jordan, G. ve Duhig, N., 2001. Impacts on Soils from Cable-Logging Steep Slopes in Northeastern Tasmania, Australia, Forest Ecology and Management, 144, 91-99.
• Murphy, G., A.A., Twaddle, 1985. Techniques for TheAssessment and Control of Log Value Recovery in The New Zealand Forest Harvesting Industry. In: Proceedings of the 9th Annual Meeting of Council on Forest Engineering. September 29- October 2 Mobile. Al.
• Pape, R. 1999. Effects of Thinning Regime on the Wood Properties and Stem Quality of Piceaabies. Scandinavian Journal of Forest Research, 14, 38-50.
• Pereira, R.J., J.C. Zweede, and G.P. Asner. 2002. Forest Canopy Damage and Recovery in Reduced Impact and Conventional Logging in Eastern Para, Brazil. Forest Ecology and Management, 168, 77–89.
• Spinelli, R. 1999. The Environmental Impact of Thinning: More good Than Bad?.In: Proc. IUFRO 3.09.00 Harvesting and Economic of Thinning. pp. 136-143.
• Ünver, S., Acar, H.H., 2005, Ladin Üretim Sahalarındaki Kış Üretiminde İnsan Gücüyle Bölmeden Çıkarmanın Çevresel Etkileri, Ladin Sempozyumu Bildiriler Kitabı, KTÜ, 20-22 Ekim 2005, 765-774, Trabzon.
• Ünver, S., Acar, H.H., 2009. A Damage Prediction Model for Quantity Loss on Skidded Spruce Logs during Ground Base Skidding in North Eastern Turkey, Croatian Journal of Forest Engineering, 30 (1), 59-65.
• Whitman, A.A., N.V.L. Brokaw and J.M. Hagan. 1997. Forest Damage Caused by Selection Logging of Mahogany (Swieteniamacrophylla) in Northern Belize. Forest Ecology and Management, 92, 87-96.