Devlet Orman İşletmelerinin Etkinlik Düzeylerinin Ölçülmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği

Year 2016, Volume: 16 Issue: 2, 0 - 0, 01.12.2016

Mahmut Muhammet Bayramoğlu , Devlet Toksoy

https://doi.org/10.17475/kastorman.289761

Cited By: 1

Abstract

Dünya’da 19. yüzyılda gerçekleşen sanayi devrimi, gelişen piyasa ekonomisi ve teknolojiyle birlikte özellikle Avrupa’da nüfus ve hayat standartlarında önemli değişiklikler meydana getirmiştir. Bu değişiklikler beraberinde doğal kaynaklara ve özellikle ormanlara olan  talebi daha da arttırmıştır. Oluşan bu talebin sürdürülebilir bir şekilde karşılanması ancak sahip olunan doğal kaynakların etkin bir şekilde yönetilmesiyle mümkün olmaktadır. Bu kapsamda Doğu Karadeniz Bölgesi’nde faaliyet gösteren 21 Devlet Orman İşletmesinin (DOİ) etkinlik düzeyleri, ormanların ve dolayısıyla DOİ’lerin ekonomik, ekolojik ve sosyal fonksiyonları göz önünde bulundurularak, 4 farklı durum için belirlenmiştir. Veri Zarflama Analizi (VZA) sonuçlarına göre I. durumda 4, II. durumda 5, III. durumda 4 ve IV. durumda ise 6 DOİ etkin çıkmıştır. Devlet Orman İşletmelerinin varlıklarını devam ettirebilmeleri ve sahip oldukları kaynakları daha etkin kullanabilmeleri için özellikle kuruluşlarında, ekonomik ölçütlere dayanmayan ve ekonomik analizler yapılmadan siyasi kararların etkisinde kalınmamalıdır. Bu durumu ortadan kaldırmak için DOİ’lerde personel politikaları ve maliyetlendirme konuları gözden geçirilmelidir. Maliyet minimizasyonu çalışmalarıyla birlikte üretim ve satış programlarının da bu amaç doğrultusunda planlanması gerekmektedir.

Evaluation of Efficiency of State Forest Enterprises (SFE): Sample of Eastern Black Sea Region

Abstract

In 19th century industrial revolution had important impact on living standards and population in Europe
with market economy and developing technologies. These developments increased the demand on natural
resources and forests. In order to meet with these increasing demands, natural resources must be
management efficiently. Efficiency of 21 State Forest Enterprise (SFE) in Eastern Black Sea Region was
evaluated for four different cases in relation to economic, ecologic and social functions. According to Data
Envelopment Analysis (DEA) in first (I) case had 4 efficient SFEs, second (II) case had 5, third (III) case
4, and forth (IV) case had 6 efficient SFEs. There should be no political influence on state forest enterprises,
especially during their establishment stage without any economic analyses or economic measures, for them
to have sustainability and efficiency. Personnel policies and costing of SFE’s require urgent attention. Cost
minimization along with production and sale programs should be planned accordingly.
Keywords: Efficiency, Data Envelopment Analysis, State Forest Enterprise, Eastern Black Sea Region

References

• Ateş, S.A ve Ateş, M., 2015. Sosyo-Ekolojik Dönüşüm Karşısında Türkiye: Bir Alternatif Olarak Yeşil Büyüme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt 3, Sayı 4, 69-94.
• Ardıç, M., Öztürk, A. ve Kayacan, B., 2009. Devlet Orman İşletmelerinde Modern Maliyet Yönetimi Yaklaşımlarına İlişkin Değerlendirmeler, II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, Bildiriler Kitabı, 19-21 Şubat, Isparta, 272-283.
• Asan, Ü., Destan, S. ve Özkan, U.Y., 2002. İstanbul Korularının Karbon Depolama, Oksijen Üretimi ve Toz Tutma Kapasitesinin Kestirilmesi, Orman Amenajmanında Kavramsal Açılımlar ve Yeni Hedefler Sempozyumu, 18-19 Nisan, İstanbul, Bildiriler Kitabı: 194-202.
• Baş, İ.M. ve Artar, A., 1991. İşletmelerde Verimlilik Denetimi Ölçme ve Değerlendirme Modelleri, MPM Yayınları, Yayın No: 435, Ankara.
• Bayramoğlu, M.M., 2013. Devlet Orman İşletmelerinin Başari Düzeylerinin Ölçülmesi Ve Optimal İşletme Büyüklüğünün Belirlenmesi (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği), Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Charnes. A.. Cooper. W. W. ve Li.S..1989. Using Data Envelopment Analysis to Evaluate Efficiency in the Economic Performance Chinese Cities. Socio-Economic Planning Sciences. 23, 6, 325-344.
• Ertuğrul, İ. ve Tuş Işık, A., 2008. İşletmelerin VZA ile Mali Tablolarına Dayalı Etkinlik Ölçümü: Metal Ana Sanayiinde Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10, 1, 201-217.
• Gülcü, A., Coşkun, A., Yeşilyurt, C., Coşkun, S. ve Esener, T.,2004. Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Göreceli Etkinlik Analizi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,5, 2, 87-104.
• Güngör, E. ve Ayhan, A.B., 2016. Bartın Yöresi orman kaynaklarının bal üretim potansiyeli ve ekonomik değeri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 17(1): 108-116.
• İlter, E. ve Ok, K., 2007. Ormancılık ve Orman Endüstrisinde Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi, Form Ofset Matbaacılık, Ankara, 476.
• Kaya. G.. 2002. Pazarı Olmayan Ürünler Çerçevesinde Orman Kaynaklarının Değerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Güngör, E., 2010. Orman Kaynaklarının Bütünleşik İşlevsel Yönetim Planlaması. Doktora Tezi. Bartın Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Bartın.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2012. Türkiye Orman Varlığı, Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı Yayın No: 85. Envanter Serisi No: 12. Ankara. 23 s.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2007. 2007 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu, Strateji geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 10 s.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2008. 2008 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu, Strateji geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 14 s.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2009. 2009 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu, Strateji geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 17 s.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2010a. Ormancılık İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara, 84 s.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2010b. 2010 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu, Strateji geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 23 s.
• Orman Genel Müdürlüğü, 2011. 2011 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu, Strateji geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara, 23 s.
• Şafak, İ., 2009. Ege Bölgesi Orman İşletmelerinin Etkinlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yazıcı. K.. 1989. Orman İşletmelerinin Ekonomik Büyüklüğü (Doğu Karadeniz Örneği). KTÜ Orman Fakültesi Ders Teksirleri Serisi No:27. Trabzon. 111 s.