Aydınlanma ve Şanlı-Urfa (Edessa): Toplumsal Uyum ve Dayanışma için Farklı Bir Zemin

Year 2021, , 537 - 555, 15.09.2021

Ahmet Ulvi Türkbağ

https://doi.org/10.20981/kaygi.970471

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, Aydınlanma projesinde ve Urfa örneğinde uyumlu yaşamın ipuçlarını ortaya koymaktır. Aydınlanma ve Urfa örnekliği arasındaki ilişki tamamen aynı olmamakla birlikte ilginç benzerlikleri de içerisinde barındırmaktadır. Urfa, Aydınlanma projesinin iddiasına karşın, herkesin birbirinin farklılıklarına saygı duyduğu uyumlu bir yaşam olabilir. Bu amaca ulaşmak için çalışma iki bölüme ayrılabilir. Birinci bölüm, nispeten soyut ve felsefidir. Aydınlanma'nın temel kavramlarını ve kilometre taşlarını göstermeye çalışır. Bölümün sonunda, Aydınlanma döneminin idealleri ve tarihsel gerçekleri arasındaki bazı eksiklikleri veya farklılıkları ortaya koyar. İkinci bölüm ise Urfa örneğine odaklanıldığından daha somut ve ayrıntılıdır. Urfa'nın tarihi-sosyolojik özelliklerini inceleyen yeni bir bakış açısı sunar. Ardından Urfa'nın benzersizliğine dair bazı önemli noktalar sayılır. Bu çalışma, Urfa'nın kendine has özellikleri hakkında yapılan tartışma ile sona ermektedir.

Keywords

Aydınlanma, Urfa, Dayanışma, Toplumsal Uyum, Kültürel Höyük, Demokrasi, Doğal Haklar, Doğal Hukuk

Supporting Institution

Galatasaray Üniversitesi

Project Number

#19.200.001.

The Enlightenment and Şanlı-Urfa (Edessa): A Different Ground for Social Coherence and Solidarity

Abstract

The core aim of this study is to show the clues of harmonious life in the project of the Enlightenment and in Urfa’s example. There are not comparable which each other totally but in only one point they have interesting similarities. It might be a harmonious life in which everybody respects the differences of each other, but not only in the way that the Enlightenment project claimed. In order to reach this aim, the study can be divided into two levels. The first level is a comparatively abstract and philosophical level. This level tries to show key concepts and milestones of the Enlightenment. It gives, at the end of this level, some deficiencies or the differences between the ideals and historical facts of the Enlightenment era. The second level is more concrete and detailed because of focusing on Urfa’s example. It introduces a new perspective analyzing historico-sociological features of Urfa. After that it lists some of the key points of Urfa’s uniqueness. This study concludes with the debate about the special features of Urfa.

Keywords

Enlightenment, Urfa (Edessa), Solidarity, Social Coherence, Cultural Mound, Democracy, Natural Rights, Natural Law

Project Number

#19.200.001.

References

• Akalın, L. (2013). Tandırlıktan Gelen Lezzet: "Geleneksel Urfa Yemekleri" (2. Basım). Ankara: Şanlıurfa Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayınları.
• Akpınar, T. H., Başaran, F. F. & M. Büyükyazıcı (2010) Uluslararası Türk ve Dünya kültüründe Şanlıurfa Sempozyumu: 14-15 Ekim 2010. Şanlıurfa: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Arabi, M. (1992). Füsus-ül Hikem (trans. by N. Gencosman). İstanbul: M.E.B.
• Durkheim, E. (1997). The Division of Labour in Society (trans. by W. D. Halls). New York: Free Press.
• Ekinci, A. & K Paydaş (2008). Taş Devrinden Osmanlıya Urfa Tarihi. Şanlıurfa: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Karakaş, M. (2009). Urfa'nın Kültür ve İnançlar Serüveni. Ankara: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Kurtoğlu, M. (2008). Urfa Efsaneleri. İstanbul: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Kürkçüoğlu, A. C. (1995). Peygamberler Şehri Şanlıurfa. Ankara: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Kürkçüoğlu, A. C. (2013) Şanlıurfa İli Camileri. Ankara: Şanlıurfa Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayınları.
• Lerner, R., Meacham, S., & E. McNall (1998). Western Civilizations: Their History and Their Culture (Volume II). New York, London: W W Norton.
• J. Dawson & S. Sleek. (2018) “The Fludity of Time: Scientists Uncover How Emotions Alter Time Perception. "https://www.psychologicalscience.org/observer/the-fluidity-of-time, accessed August 1, 2020.
• Sumner, W. G. (1940). Folkways a Study of Sociological Importance of Usages, Manners, Customs, Mores, and Morals. New York: Ginn and Company.
• Weber, M. (1992). The Protestant Ethics and The Sprite of Capitalism (trans. by T. Parsons). London: Routlage.
• Yazar, S. (1985). Ayetler Işığında Halilürrahman İbrahim Aleyhisselâm ve Urfa Tarihçesi (3 b.). İstanbul: Zafer Matbaası.