Yazı, Metin, Edebiyat: Jacques Derrida’da Felsefe-Edebiyat İlişkisi

Year 2020, Volume: 19 Issue: 2, 325 - 343, 15.09.2020

Peyami Safa Gülay

https://doi.org/10.20981/kaygi.767889

Abstract

Edebiyat Jacques Derrida literatürünün her yerindedir. Fakat bu iddianın, Derrida’nın klasik edebiyat anlayışlarından farklı bir edebiyat fikrinden bahsetmesi gerçeğiyle birlikte ele alınması gerekir. Bu yeni Derridacı edebiyat fikrinin anlaşılmasının yolu, yine yeni anlamlarıyla Derridacı yazı ve metin dolayımlarından geçmelidir. Yazı, metin ve nihayet edebiyat hareketleri Derrida literatüründe klasik ontolojik varsayımların sorgulanmasını mümkün kılacak bir şekilde işlemektedirler. Bu güzergâh izlendiğinde hem Derrida’nın klasik metafiziğe yönelik eleştirileri görünür olacak hem de felsefe ve edebiyat özelinde disiplinler arası tartışmalar açısından ufuk açıcı bir sahaya ulaşma imkânı doğacaktır.

Keywords

Yazı, Metin, Edebiyat, Hakikat, Kurgu

Writing, Text, Literature: Philosophy-Literature Relations in Jacques Derrida

Abstract

Literature is everywhere in Jacques Derrida's literature. But this claim should be addressed together with the fact that Derrida speaks of a literary idea different from the classical literary conceptions. The way to understand this new Derridean idea of literature must pass through Derridian writing and textual mediations, again with new meanings. Writing, text, and, finally, literary movements operate in Derrida's literature in a way that enables the questioning of classical ontological assumptions. When this route is followed, both Derrida's criticism of classical metaphysics will be visible and it will be possible to reach a seminal field in terms of interdisciplinary discussions in philosophy and literature.

Keywords

Writing, Text, Literature, Truth, Fiction

References

• ATTRIDGE, Derek (2010). “Giriş Derrida ve Edebiyatın Sorgulanması”, Edebiyat Edimleri, derl. Derek Attridge, çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, ss. 135-137, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• AYDINALP, Esra Başak (2017). “Jacques Derrida’da Yazı ve Anlam Oyunu”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 38: 151-160.
• BARTHES, Roland (2017). Sesin Rengi, çev. Ahmet Nüvit Bingöl, İstanbul: Metis Yayınları.
• BENNINGTON, G. & DERRIDA, J. (1993). Jacques Derrida, çev. Geoffrey Bennington, Chicago: The University of Chicago Press.
• BOYNE, Roy (2013). “Kahraman Olarak Alkibiades: Derrida/Nietzsche?”, Nietzsche Paris’te, derl. Sadık Erol Er, çev. Celal Sabancı, ss. 111-129, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (1973). Speech and Phenomena and Other Essays on Husserl’s Theory of Sign, çev. David B. Allison-Newton Garver, Evanston: Northwestern University Press.
• DERRIDA, Jacques (1979). “Living On Border Lines”, trans. by James Hulbert, Deconstruction and Criticism, s. 75-177, London: Routledge & Kegan Paul.
• DERRIDA, Jacques (1981). Positions, çev. Alan Bass, Chicago: The University of Chicago Press.
• DERRIDA, Jacques (1982). Margins of Philosophy, çev. Alan Bass, Sussex: The Harvester Press.
• DERRIDA, Jacques (1992). “Signature Event Context”, Limited Inc., çev. Alan Bass, ss. 1-25, Evanston: Northwestern University Press.
• DERRIDA, Jacques (1999). “İnsan Bilimlerinin Söyleminde Yapı, Gösterge, Oyun”, çev. Özkan Gözel, Toplumbilim, sayı 10, ss. 165-175.
• DERRIDA, Jacques (2010). “Edebiyat Dedikleri Şu Tuhaf Kurum Jacques Derrida ile Söyleşi”, Edebiyat Edimleri, derl. Derek Attridge, çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, ss. 35-79, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (2010). “Mallarmé”, Edebiyat Edimleri, derl. Derek Attridge, çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, ss. 115-135, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (2010). “Şibbolet: Paul Celan İçin’den”, Edebiyat Edimleri, derl. Derek Attridge, çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, ss. 401-451, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (2010). “Yasanın önünde”, Edebiyat Edimleri, derl. Derek Attridge, çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, ss. 195-239, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (2011). “Mahmuzlar: Nietzsche’nin Üslupları”, Nietzschelerin Şöleni, derl. & çev. Ali Utku-Mukadder Erkan, ss. 137-189, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (2014). Gramatoloji, çev. İsmet Birkan, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• DERRIDA, Jacques (2016). Platon’un Eczanesi, çev. Zeynep Direk, İstanbul: Alfa.
• DERRIDA, Jacques (2020). Yazı ve Fark, çev. P. Burcu Yalım, İstanbul: Metis Yayınları.
• DERRIDA, Jacques (1985). “Deconstruction in America: An Interview With Jacques Derrida”, Erişim Tarihi: 2020, (https://case.edu/affil/sce/SCE%20Reports%20-%20Critical%20Exchange/sce17%20Winter%201985.pdf).
• ERKAN, M. & UTKU, (2010). “Sunuş Jacques Derrida: Edebiyat Sahnesinde Tekillik Deneyimleri”, Edebiyat Edimleri, derl. Derek Attridge, çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, ss. xii-vli, İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• KRISTEVA, J. & DERRIDA, J. (1999). “Göstergebilim ve Gramatoloji”, çev. Tülin Akşin, Toplumbilim, sayı 10, ss. 175-185.
• KÜÇÜKALP, Kasım (2008). Batı Metafiziğinin Dekonstrüksiyonu: Heidegger ve Derrida, Bursa: Sentez Yayıncılık.
• MILLER, J. Hillis (2001). “Derrida and Literature”, Jacques Derrida and the Humanities: a Critical Reader, ed. Tom Cohen, ss. 58-82, New York: Cambridge University Press.
• NORRIS, Christopher (1987). Derrida, London: Fontana Press.
• PLATON (2017). Phaidros, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.
• RAMOND, Charles (2011). Derrida Sözlüğü, çev. Ümit Edeş, İstanbul: Say Yayınları.
• RUTLİ, Evren Erman (2016). “Derrida’nın Yapısökümü”, Temâşâ Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, sayı 5: 49-68.
• SARUP, Madan (2017). Post-yapısalcılık ve Postmodernizm-Eleştirel Bir Giriş, çev. Abdülbaki Güçlü, Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• SPIVAK, Gayatri Chakravorty (2014). Gramatoloji’ye Önsöz, çev. İsmail Yılmaz, Ankara: BilgeSu Yayıncılık.