Baykan Sezer's East-West Conflict Thesis

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 108 - 120, 30.12.2024

Zeynep Dilekli Karatay

https://doi.org/10.61694/kbbd.1598879

Öz

Baykan Sezer, with his unique thoughts, emerges as an important Turkish sociologist that should be examined. There are two main points that make Sezer important; The first of these is that he has his own unique tho-ughts, and the second is that he talks about a local sociology in terms of Turkish society. Sezer is considered the founding name of Turkish sociology because he talked about a local sociology (that is, because he talked about a unique sociology isolated from western values). Although there are several names that inspired the formation of these thoughts, the most important and guiding source for him is Kemal Tahir. Sezer, who is influenced and inspired by Tahir, uses the concepts of Turkish sociology and western sociology in his works, but emphasizes that the possibility of Turkish sociology and all other problems should be examined on the axis of the east-west conflict. Baykan Sezer's sociology is not completely isolated from the West. Sezer's sociology is a sociology that aims to come to terms with the West and to have our own say. This study, which is based on a literature review, aims to discuss Sezer's thesis of East-West conflict.

Anahtar Kelimeler

Baykan Sezer, Kemal Tahir, Sociology, Turkish Socio-logy, East-West.

Baykan Sezer’in Doğu-Batı Çatışması Tezi

Öz

Baykan Sezer, kendisine özgü düşünceleriyle, incelenmesi gereken önemli bir Türk sosyoloğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Sezer’i önemli kılan iki temel nokta bulunmaktadır; bunlardan ilki kendisi-ne özgü düşüncelerinin olması, ikincisi ise Türk toplumu açısından yerli bir sosyolojiden bahsetmiş olmasıdır. Yerli bir sosyolojiden bahsetmiş olmasından dolayı Türk sosyolojisinin de (yani batı değerlerinden soyutlanmış özgün bir sosyolojiden bahsetmiş olması dolayısıyla) kurucu ismi olarak kabul edilmektedir. Bu düşüncelerinin oluşmasına kaynaklık eden birkaç isim olmakla birlikte bunlar-dan en önemlisi ve onun için bir yol gösterici olan temel kaynak ise Kemal Tahir’dir. Tahir’den etkilenen ve esinlenen Sezer, çalışmalarında Türk sosyolojisi ve batı sosyolojisi kavramlarını kullanmakla birlikte Türk sosyolojisinin imkanının ve diğer tüm sorunların da doğu-batı çatışması ekseninde incelenmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Baykan Sezer’in sosyolojisi tamamen Batı’dan soyutlanmış bir sosyoloji anlayışında değildir. Sezer sosyolojisi, Batı ile hesaplaşmaya ve kendi sözümüzü söyle-meyi amaçlayan bir sosyoloji anlayışındadır. Literatür taraması yapılarak ele alınan bu çalışma Sezer’in Doğu-Batı çatışması tezini tartışmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Baykan Sezer, Kemal Tahir, Sosyoloji, Türk Sosyolojisi

Kaynakça

• Atalay, E.A. ve Gedik, E. (2024). Kemal Tahir Romanlarında Tarih Yazımı ve Kimlik. Sosyologca, (27), 147-160. Aydemir, C. ve Genç, S. A. (2011). Orta Çağın Sosyoekonomik Düzeni: Feodalizm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (36), 226-241.
• Bektaş, O. (2006). Türk Toplum Yapısını Anlamaya ve Açıklamaya Çalışan Sosyolog: Baykan Sezer. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ceylan, M. C. (2007). Türk Sosyolojisinde Yerelci Yaklaşımlar: Baykan Sezer Örneği. (Yayım-lanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çağan, K. (2007). Türk Sosyolojisi ve Baykan Sezer. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 69-86.
• İskender, Ş. Ç. (2003). Baykan Sezer’de Doğu-Batı Anlayışı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaçmazoğlu, H. C. (2003). Kemal Tahir ve Osmanlı. Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan (Ed.), Kemal Tahir’in 30. Yıl Dönümü Anısına içinde (s. 96-102). İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Karakaş, M. (2015). Modernlik Küreselleşme ve Türkiye’nin Kimlikler Evreni. İstanbul: Küre Yayınları.
• Kayalı, K. (2003). Kemal Tahir’in Entelektüel Kimliği. Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan (Ed.), Kemal Tahir’in 30. Yıl Dönümü Anısına içinde (s. 32-40). İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Kayalı, K. (2017). Türk Düşünce Dünyasının Bunalımı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kızılçelik, S. (2003). Kemal Tahir’in Türk Sosyolojisindeki Yeri ve Önemi. Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan (Ed.), Kemal Tahir’in 30. Yıl Dönümü Anısına içinde (s. 103-125). İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Kızılçelik, S. (2008). Baykan Sezer’in Sosyoloji Anlayışı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Koyuncu, A. A. ve Bozkurt, R. (2019). Yerli Sosyolojinin İmkânı Olarak Baykan Sezer. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (4), 93-100.
• Köktürk, G. V. (2013). Baykan Sezer’de doğu-batı sorunu. İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Sezer, B. (1991a). Türk Sosyolojisinin Önündeki Sorunlar. İsmail Coşkun (Ed.). 75. Yılında Türki-ye’de Sosyoloji içinde (s.7-12). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Sezer, B. (1991b). 75. Yıl Açılış Konuşması. İsmail Coşkun (Ed.). 75. Yılında Türkiye’de Sosyoloji içinde (s. 25-27). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Sezer, B. (2004). Doğu-Batı Ayrımı. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 2, 37-44.
• Sezer, B. (2006). Sosyolojinin Ana Başlıkları. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Sezer, B. (2011a). Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı. İstanbul: Kitabevi.
• Sezer, B. (2011b). Asya Tarihinde Su Boyu Ovaları ve Bozkır Uygarlıkları. İstanbul: Kitabevi.
• Sezer, B. (2017). Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları. İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Tahir, K. (1989). Notlar/Sanat ve Edebiyat 2, İstanbul: Bağlam Yayınları.