ЛЕКСИЧЕСКИЕ ЭЛЕМЕНТЫ, ОТРАЖАЮЩИЕ НРАВСТВЕННЫЕ ЦЕННОСТИ В ГРУЗИНСКОМ ПЕРЕВОДЕ РОМАНА ОРХАНА ПАМУКА "МУЗЕЙ НЕВИННОСТИ"

Year 2024, , 70 - 83, 25.03.2024

İlkiz Şenel Uzunkaya

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1433835

Abstract

Роман Орхана Памука “Музей невинности” был опубликован на турецком языке издательством “Илетишим” в 2008 году. Роман, основанный на любви между Кемалем и Фюсун, является примером турецкого романа, в котором основное внимание уделяется парам, пытающимся жить в любви и наряду с этим оставатся в рамках своего социального статуса.
Орхан Памук, увенчавший свой 41-летний роман множеством наград, является писателем с мировым именем. Произведения Памука, первого лауреата Нобелевской премии по турецкой литературе, переведены на многие языки, в том числе на грузинский. Поскольку его произведения переведены на разные языки, автор находит читателей на разных языках и сближает свою культуру с разными культурами. Другая сторона приобретает чужую культуру посредством перевода. Грузинские читатели, знакомящиеся с творчеством Орхана Памука посредством перевода, следят за современными произведениями автора. Перевод, обеспечивающий межкультурное общение, позволяет грузинскому обществу с удовольствием читать автора и следить за его произведениями.
В исследовании рассмотривается тема “лексических элементов, выражающих моральные ценности” в грузинском переводе “Музея невинности”. Роман Орхана Памука “Музей невинности” на грузинский язык перевела Екарина Ахвледиани (ეკატერინე ახვლედიანი). Лексические элементы, выражающие моральные ценности в романе, являющемся предметом исследования, будут даны в таблицах вместе с предложениями исходного текста (Музей невинности) и предложениями целевого текста (უმანკოების მუზეუმი/umanǩoebis muzeumi). Лексические элементы, выражающие нравственные ценности, в произведении будут рассмотрены двумя заглавиями: позитивными и негативными. Используя грузинско-турецкие словари (Кванталиани, 2010), (Арысой, 2010), идентифицированные слова указаны совместно со своими значениями.

Keywords

Орхан Памук, Музей невинности, турецкий язык, грузинский язык, мораль

ORHAN PAMUK'S "MUSEUM OF INNOCENCE" IN GEORGIAN TRANSLATION LEXICAL ELEMENTS REFLECTING MORAL VALUES

Abstract

Orhan Pamuk's novel The Museum of Innocence was published in Turkish by İletişim Publishing in 2008. The novel, which is shaped through the love between Kemal and Füsun, is an example of the centring of couples who try to live in love while remaining between their social statuses, which is the subject of the Turkish novel.
Orhan Pamuk, who crowned his 41-year novel adventure with many awards, is a world-renowned writer. The first Nobel Prize-winning author of Turkish literature, Pamuk's works have been translated into many languages, including Georgian. Due to the translation of his works into various languages, the author brings his own culture together with different cultures by finding readers in different languages. He realises his acquisition in that culture through translation. Georgian readers, who meet Orhan Pamuk's works through translation, follow the author's current works. Translation, which enables intercultural communication, enables the Georgian society to read the author with appreciation and follow his works with love.
In this study, the issue of “lexical elements expressing moral values” in the Georgian translation of Museum of Innocence will be analysed. Eǩaṭerine Aḫvlediani (ეკატერინე ახვლედიავლედიანი) translated Orhan Pamuk's novel The Museum of Innocence into Georgian. The lexical items expressing moral values in the novel will be given in tables together with the sentences in the source text (Museum of Innocence) and the sentences in the target text (უმანკოების მუზეუმი/ umanǩoebis muzeumi). The lexical items expressing moral values in the work will be analysed under two headings: positive and negative. Georgian-Turkish (Ǩvanṭaliani, 2010) and Georgian-Turkish (Arısoy, 2010) dictionaries will be utilised and the identified words will be given with their word meanings.

Keywords

Orhan Pamuk, Museum of Innocence, Turkish, Georgian Language, Morality

ORHAN PAMUK’UN “MASUMİYET MÜZESİ” ROMANIN GÜRCÜCE ÇEVİRİSİNDEKİ AHLAKİ DEĞERLERİ YANSITAN SÖZCÜKSEL ÖĞELER

Abstract

Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi adlı romanı 2008’de İletişim Yayınları tarafından Türkçe olarak yayımlanır. Kemal ile Füsun arasındaki aşk üzerinden şekillenen roman, Türk romanında işlenen sosyal statüleri arasında kalarak aşk yaşamaya çalışan çiftlerin merkeze alınmasının bir örneğidir.
41 yıllık roman serüvenini pek çok ödülle taçlandıran Orhan Pamuk, dünyaca tanınan bir yazardır. Türk edebiyatının ilk Nobel ödüllü yazarı olan Pamuk’un eserleri Gürcüce dahil olmak üzere pek çok dile çevrilmiştir. Eserlerinin çeşitli dillere çevrilmesinden dolayı yazar, farklı dillerde okuyucu bularak kendi kültürünün farklı kültürlerle buluşturur. O kültürdeki edinimini ise çeviri sayesinde gerçekleştirir. Orhan Pamuk’un eserleri ile çeviri sayesinde buluşan Gürcü okur, yazarın güncel eserlerini takip eder. Kültürlerarası iletişimi sağlayan çeviri, Gürcü toplumunun yazarı beğenerek okuması ve eserlerini severek takip etmesine olanak tanır.
Çalışmada, Masumiyet Müzesi’nin Gürcüce çevirisindeki “ahlaki değerleri ifade eden sözcüksel ögeler” konusunu incelenecektir. Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi adlı romanını Gürcü diline çeviren Eǩaṭerine Aḫvlediani (ეკატერინე ახვლედიანი)’dir. Çalışmaya konu olan romanda geçen ahlaki değerleri ifade eden sözcüksel ögeler kaynak metinde (Masumiyet Müzesi) geçen cümleler ile erek metinde (უმანკოების მუზეუმი/ umanǩoebis muzeumi) geçen cümlelerle birlikte tablolar halinde verilecektir. Eserde geçen ahlaki değerleri ifade eden sözcüksel ögeler olumlu ve olumsuz olmak üzere iki başlık altında incelenecektir. Gürcüce-Türkçe (Ǩvanṭaliani, 2010) ve Gürcüce-Türkçe (Arısoy, 2010) sözlüklerinden faydalanılarak, tespit edilen kelimeler ise kelime anlamları ile verilmiştir.

Keywords

Orhan Pamuk, Masumiyet Müzesi, Türkçe, Gürcü Dili, Ahlak

References

• Aḫvlediani, Eǩaṭerine (2012), Umanǩoebis Muzeumi. Tbilisi: Diogene Gamomtsemloba.
• Arısoy, İbrahim (2010). Gürcüce-Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Çağrıcı, Mustafa (1989). “Ahlâk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2. Cilt. ss.1-9.
• Çelik, Feyzi (2014). “Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi Romanında Doğu-Batı Farklılığının Yerel Ayağı Olarak Türkiye’den Manzaralar”. Sosyologca Dergisi. Sayı:8. ss. 211-224.
• Ǩvanṭaliani, Elida (2010). Kartul-turkuli leksiǩoni / Gürcüce- Türkçe Sözlük. Tbilisi.
• Pamuk, Orhan (2020), Masumiyet Müzesi. 29. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ṭavelidze, İrma (2013). Pamukomania. http://arilimag.ge. (31.10.2021)
• www.orhanpamuk.net