TÜRKİYE-RUSSIA RIVALRY IN THE FIRST KARABAKH WAR: ANKARA’S HANDICAPS

Year 2024, , 33 - 47, 10.12.2024

Ahmet Turan

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1570573

Abstract

The Caucasus holds a significant place in Türkiye’s foreign policy due to its deep-rooted history and close ties with the region. Azerbaijan is among the countries to which Ankara attaches particular importance. Russia, another key actor in the region, shares similar ambitions with Türkiye. Moscow's determination to maintain its presence and influence in the region fuels a Türkiye-Russia rivalry in the Caucasus. At the heart of this rivalry lies the Karabakh issue. This study aims to analyze the Türkiye-Russia rivalry during the First Karabakh War in light of the theoretical framework of neoclassical realism. In this context, the study focuses on the parameters shaping the rivalry between the two countries during the 1992–1993 conflict. Drawing on the theoretical propositions of neoclassical realism, the analysis is conducted using unit-level and system-level variables. The findings reveal that the rivalry during the First Karabakh War was systematic in nature, with military and political dimensions at its core. Furthermore, Türkiye’s role in the Karabakh issue was at times constrained by its material power capacity and systemic factors. This study examines information, documents, and reports issued by official authorities of direct or indirect parties to the Karabakh issue, as well as statements from leaders and administrators involved in the conflict.

Keywords

Türkiye, Russia, First Karabakh War, Rivalry, Neoclassical Realism

BİRİNCİ KARABAĞ SAVAŞI’NDA TÜRKİYE-RUSYA REKABETİ: ANKARA’NIN HANDİKAPLARI

Abstract

Kafkasya, köklü tarihi ve bölgeyle olan yakın ilişkileri nedeniyle Türk dış politikasında özel bir öneme sahiptir. Azerbaycan, Ankara’nın bölgede özel önem atfettiği ülkelerden biridir. Rusya ise Türkiye ile benzer hedeflere sahip bir diğer bölgesel aktördür. Moskova’nın bölgedeki varlığını ve etkisini sürdürme isteği, Kafkasya’da Türkiye-Rusya rekabetine zemin hazırlamaktadır. Bu rekabetin merkezinde Karabağ sorunu yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Birinci Karabağ Savaşı’nda Türkiye ve Rusya arasındaki rekabeti neoklasik realizmin teorik çerçevesi ışığında analiz etmektir. Bu bağlamda, çalışma 1992–1993 yıllarındaki savaş sırasında iki ülke arasındaki rekabeti şekillendiren parametrelere odaklanmaktadır. Neoklasik realist teorinin öngörüleri temel alınarak yapılan analizde, iki ülke arasındaki rekabet, birim ve sistem düzeyindeki değişkenler çerçevesinde ele alınmıştır. Sonuç olarak, Birinci Karabağ Savaşı sırasında iki ülke arasında sistematik bir rekabetin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu rekabetin odak noktasını askeri ve siyasi unsurlar oluşturmuştur. Ayrıca, Türkiye’nin Karabağ konusundaki rolünü bazı dönemlerde sınırlayan faktörlerin maddi güç kapasitesi ve sistemik faktörler olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmada, Karabağ meselesine doğrudan veya dolaylı taraf olan aktörlerin resmi makamlarınca yayımlanan bilgi, belge ve raporlar ile ilgili lider ve yöneticilerin söylemleri analiz edilmiştir.

Keywords

Türkiye, Rusya, Birinci Karabağ Savaşı, Rekabet, Neoklasik Realizm

СОПЕРНИЧЕСТВО МЕЖДУ ТУРЦИЕЙ И РОССИЕЙ В ПЕРВОЙ КАРАБАХСКОЙ ВОЙНЕ: ТРУДНОСТИ АНКАРЫ

Abstract

Кавказ занимает особое место во внешней политике Турции благодаря её глубокой истории и тесным связям с регионом. Азербайджан — одна из стран, которой Анкара придаёт особое значение. Россия, другой ключевой актор региона, преследует схожие с Турцией цели. Стремление Москвы сохранить своё присутствие и влияние в регионе порождает соперничество между Турцией и Россией на Кавказе. Основным камнем преткновения в этом соперничестве является карабахский вопрос. Цель данного исследования — проанализировать соперничество между Турцией и Россией в Первой Карабахской войне в контексте теоретической концепции неоклассического реализма. Исследование сосредоточено на параметрах, которые определили соперничество двух стран в войне 1992–1993 годов. Основываясь на теоретических положениях неоклассического реализма, соперничество анализируется через призму переменных на уровне систем и на уровне отдельных акторов. Анализ показывает, что соперничество во время Первой Карабахской войны имело систематический характер с акцентом на военно-политические аспекты. Также отмечается, что в определённые периоды роль Турции в карабахском вопросе была ограничена её материальными ресурсами и системными факторами. В исследовании рассматриваются информация, документы и отчёты, опубликованные официальными властями, а также высказывания лидеров и администраторов, вовлечённых в карабахский конфликт.

Keywords

Турция, Россия, Первая Карабахская Война, Соперничество, Неоклассический Реализм

References

• Abushov, K. (2010). Regional level of conflict dynamics in the South Caucasus: Russia’s policies towards the ethno-territorial conflicts (1991-2008) ([Electronic ed.].).
• Armenian President Serzh Sargsyan expressed condolences on Pavel Grachov’s death. (2012, September 24). Armenpress. Retrieved from https://armenpress.am
• Azer, C. (2011). Babadan Oğula Güney Kafkasya, Türkiye-Güney Kafkasya İlişkileri. İstanbul: Truva Yayınları.
• Cornell, S. E. (1998). Turkey and the Conflict in Nagorno Karabakh: A Delicate Balance. Middle Eastern Studies, 34(1), 51–72. http://www.jstor.org/stable/4283917
• Eliş, B. (1993, 4 April). Sabrın sonundayız. Milliyet.
• Kəlbizadə E.H., Baxşıyeva Y.Ü., Əzimov Ə.D. (2019). Ermənistan İran İslam Respublikasının Qafqaz Siyasətində. Bakı: MTM Innovation MMC.
• Kitchen, N. (2010). Systemic pressures and domestic ideas: a neoclassical realist model of grand strategy formation. Review of International Studies, 36(1), 117–143. doi:10.1017/S0260210509990532
• Linklater, A., Burchill, S. (2005). Theories of international relations. New York: Palgrave Macmillan.
• Demirel’den sert uyarı. (1992,10 May). Milliyet.
• Şahinler-güvercinler Nahcivan’a müdahale liderleri böldü. (1992, May 22). Milliyet.
• Qaffarov, T. (Ed.). (2008). Azərbaycan Tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı: Elm.
• Qasımlı, M. (2021). Azərbaycan Respublikasının tarixi (1991-2021): 2 cilddə. I cild (1991-2003). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti.
• Qasımlı, M. (2015). Azərbaycan Respublikasının Xarici Siyasəti (1991-2003) I Hissə. Bakı: Mütərcim.
• Qənizadə, Ə. (2023). Kəlbəcər Uğrunda Döyüş (1993-Cü İl 27 Mart-2 Aprel). Tarix, İnsan Və Cəmiyyət 1 (38), 104- 124.
• Relations between Azerbaijan and OSCE. (n.d.). Retrieved from https://mfa.gov.az/en/category/regional- organisations/relations-between-azerbaijan-and- osce#:~:text=Azerbaijan%20became%20a%20member%20of,European%20organisation%20to%20include%20Az erbaijan
• Shaffer, B. (2017). The Islamic Republic of Iran’s Policy Toward the Nagorno-Karabakh Conflict. 107-124. Svante C. (Ed.). The International Politics of the Armenian-Azerbaijani Conflict. New York: Palgrave Macmillan.
• Süleymanov, M. (2019). Azərbaycan Ordusunun Tarixi V Cild (1991 – 2017). Bakı: Maarif Nəşriyyatı.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (1994). Türkiye Ve Azerbaycan’ın Ortak Girişimi Sonucu BM Güvenlik Konseyi’nin, Ermenilerin Azeri Topraklarına Yönelik Saldırı Ve İşgallerine Son Verilmesini Öngören Bir Başkanlık Açıklaması Yaptığına İlişkin Açıklama (19 Ağustos 1993). Dışişleri Bakanlığı 1993 Tarihçesi. Ankara: Dışişleri Eğitim Merkezi.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (1994). Açıklama (6 Nisan 1993). Dışişleri Bakanlığı 1992 Tarihçesi. Ankara: Dışişleri Eğitim Merkezi.
• TBMM Tutanak Dergisi. (1992, 20 Mayıs). Dönem 19, Cilt 11, Yasama Yılı 1, 78. Birleşim.
• TBMM Tutanak Dergisi. (1992, 19 Şubat). Dönem 19, Cilt 4, Yasama Yılı 1, 38. Birleşim.
• TBMM Tutanak Dergisi. (1993, 19 Aralık). Dönem 19, Cilt 48, Yasama Yılı 3, 49. Birleşim.
• Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında İşbirliği ve Dayanışma Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna İlişkin Kanun. (1993, 11 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 21578). Retrieved from https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc076/kanuntbmmc076/kanuntbmmc 07603905.pdf
• The United Nations in Azerbaijan. (n.d.). Milestones. Retrieved April 4, 2024, from https://azerbaijan.un.org/en/about/about-the-un
• UNSC, UN Security Council. (1992, 12 May). Note by the President of the Security Council. S/23904.
• UNSC, UN Security Council. (1993, 30 April). Resolution 822 (1993) Adopted by the Security Council at its 3205th meeting. S/RES/822.
• UNSC, UN Security Council. (1993, 29 July). Resolution 853 (1993) Adopted by the Security Council at its 3259th meeting. S/RES/853.
• UNSC, UN Security Council. (1993, 14 October). Resolution 874 (1993) Adopted by the Security Council at its 3292nd meeting. S/RES/874.
• UNSC, UN Security Council. (1993, 12 November). Resolution 884 (1993) Adopted by the Security Council at its 3313th meeting. S/RES/884.
• UNSC, UN Security Council. (1993, 8 April). Letter Dated 8 April 1993 from the Permanent Representative of Türkiye to the United Nations Adressed to the President of the Security Council. S/25560.
• Waal, T. D. (2003). Black Garden Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York and London: New York University Press.
• Walker, S. (2022, January 7). Kazakhstan unrest: what are the protests about? The Guardian. Retrieved from https://www.theguardian.com/world/2022/jan/06/kazakhstan-unrest-what-are-the-protests- about#:~:text=The%20protests%20started%20at%20the,against%20corruption%2C%20poverty%20and%20inequ ality
• Yavuz, T. (1992, 23 May). ABD’den Özal’a soğuk Demirel’e sıcak bakış. Milliyet.
• Yenisey, O. (2014, 11 April). Ebulfez Elçibey-En Yeni Tarix–Kelbecer. YouTube. Retrieved
• Dogovor o druzhbe, sotrudnichestve i vzaimnoy bezopasnosti mezhdu Rossiyskoy Federatsiey i Respublikoy Armeniya. (1992). Diplomaticheskiy Vestnik 2–3, 19.
• Koçaryan, R. (2019). Zhizn' i Svoboda: Avtobiografiya Eks-prezidenta Armenii i Karabakha. Moskva: Alpina Pablisher.