Abstract
Türkiye’de
ad bilim çalışmaları 20.yüzyılın ilk yarısında başlamıştır. Biraz geç kalmış
olan bu çalışmalar özellikle Cumhuriyetle beraber yaygınlaşmış, yer adlarının
kültür tarihi için ne kadar önemli olduğu fark edilmeye başlanmıştır. Yer
adlarının kaynakları tespit edilirken ilk ve en önemli kaynak olan Divanü Lûgati’t-Türk de ihmal edilmemiştir.
Kâşgârlı Araplara Türkçe’yi öğretmekle kalmamış aynı zamanda Türkçe’nin
gramerini, Türk’ün örfünü, âdetini, yaşayış tarzını da eserine işlemiştir.
Kâşgârlı’nın Divânı o dönemdeki adlandırmaların ve ad verme geleneklerinin
öğrenilmesi açısından da bilimsel önem taşımaktadır. Bu çalışmada DLT’de geçen
yer adları anlamı içeren kelimelerin karşılıkları Köylerimiz-1933 kitabında
bulunmuştur. Divanü Lûgati’t-Türk’te yer almasına rağmen Köylerimiz-1933
kitabında rastlayamadığımız; fakat yer adı olduğunu/olabileceğini düşündüğümüz
kelimeler de listelenmiştir.
References
- AKAR,Ali:(2006), “Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, s. 51-63
- AKSAN Doğan:(1974), “Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni Araştırmalar”, TDAY Belleten 1973-1974,TDK Yay. Ankara, s.185-193
- AKSAN Doğan:(1995), Her Yönüyle Dil Anaçizgileriyle Dilbilim, TDK Yay., Ankara
- AMANOĞLU Ebülfez Kulı:(2000), “Divanü Lûgat-İt-Türk’deki Kişi Adları Üzerine”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S: 15, Erzurum, s.5-13
- AMANOĞLU Ebülfez Kulı:(1999), E “Eski Türk Onomastiği Üzerine Notlar”, A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 13, Erzurum,, s.61-67
- ATALAY Besim:(2013), Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi, TDK Yay., C.I,II,III,C.IV., Ankara
- ATSIZ H. Nihal, NACİ Ahmed:(1926)., “Anadolu’da Türklere Aid Yer İsimleri”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul Devlet Matbaası,C.2, İstanbul , s.243-259
- EREN Hasan :(1966),“Yer Adlarımızın Dili”, TDAY-B-1965, TDK Yay.,Ankara, s. 155-165
- GÜLENSOY Tuncer:(1998),“Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış”, Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara, s.41-48
- KARAÇETİN Habib:(1984), “Antik Çağ’da Anadolu’da Tarihi Yer Adları”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s.219-223
- Köylerimiz:(1933), Dahiliye Vekaleti, İstanbul
- SAKAOĞLU Saim:(2001), Türk Ad Bilimi 1, TDK Yay., Ankara
- ŞAHİN Güven:(2010), “Türkiye’de Yapılmış Toponomi Çalışmaları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl.3,S.4, s.134-156
- ŞENEL Mustafa:(2009), “Yer Adları Açısından Derleme Sözlüğü”, Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri(25-30 Mart 2008, Şanlıurfa), TDK Yay., Ankara, s.627-670
- UMAR Bilge:(1993), Türkiyede’deki Tarihsel Adlar, İnkılâp Kitabevi, İstanbul
- VARDAR Berke:(2002),Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yay., İstanbul
- İnternet Kaynakları
- http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10825,123pdf.pdf?0, (14.04.2016)
Abstract
Scientific studies in Turkey started in the half of the first of 20th century. These studies, which are a little late, have become especially common with the republic and are beginning to be recognized as being important for the cultural history of places names. When the sources of places name have been identified, Divanu Lugait’t-Turk , the first and most important resources, was not neglected. Kasghar taught the turkish language to the arabs and talked in his works about the turkish grammar and traditions and the life style of turkish people at the same time.Kashgarli has also carried the scientific significance in the way he learned the tradition of naming at that time. In this study, the correspondence of the words containing the places's names in Divanu Lugati’t-Turk was found in the book " Köylerimiz(Our Villages)-1993 ". Although being in the Divanu Lugait-Turk, we could not find it in the book " Köylerimiz(Our Villages)-1993 " but it has been listed in the words we think might be the places name.
References
- AKAR,Ali:(2006), “Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, s. 51-63
- AKSAN Doğan:(1974), “Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni Araştırmalar”, TDAY Belleten 1973-1974,TDK Yay. Ankara, s.185-193
- AKSAN Doğan:(1995), Her Yönüyle Dil Anaçizgileriyle Dilbilim, TDK Yay., Ankara
- AMANOĞLU Ebülfez Kulı:(2000), “Divanü Lûgat-İt-Türk’deki Kişi Adları Üzerine”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S: 15, Erzurum, s.5-13
- AMANOĞLU Ebülfez Kulı:(1999), E “Eski Türk Onomastiği Üzerine Notlar”, A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 13, Erzurum,, s.61-67
- ATALAY Besim:(2013), Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi, TDK Yay., C.I,II,III,C.IV., Ankara
- ATSIZ H. Nihal, NACİ Ahmed:(1926)., “Anadolu’da Türklere Aid Yer İsimleri”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul Devlet Matbaası,C.2, İstanbul , s.243-259
- EREN Hasan :(1966),“Yer Adlarımızın Dili”, TDAY-B-1965, TDK Yay.,Ankara, s. 155-165
- GÜLENSOY Tuncer:(1998),“Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış”, Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara, s.41-48
- KARAÇETİN Habib:(1984), “Antik Çağ’da Anadolu’da Tarihi Yer Adları”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s.219-223
- Köylerimiz:(1933), Dahiliye Vekaleti, İstanbul
- SAKAOĞLU Saim:(2001), Türk Ad Bilimi 1, TDK Yay., Ankara
- ŞAHİN Güven:(2010), “Türkiye’de Yapılmış Toponomi Çalışmaları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl.3,S.4, s.134-156
- ŞENEL Mustafa:(2009), “Yer Adları Açısından Derleme Sözlüğü”, Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri(25-30 Mart 2008, Şanlıurfa), TDK Yay., Ankara, s.627-670
- UMAR Bilge:(1993), Türkiyede’deki Tarihsel Adlar, İnkılâp Kitabevi, İstanbul
- VARDAR Berke:(2002),Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yay., İstanbul
- İnternet Kaynakları
- http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10825,123pdf.pdf?0, (14.04.2016)
Abstract
В Турции ономастикой стали заниматься только в первой половине 20 столетия, тем не менее после провозглашения Турецкой республики исследования в области ономастики сыграли значительную роль в развитии истории культуры страны. Словарь «Диван луга тат-турк» по объёму представленного в нём материала является ценнейшим источником для изучения топонимов. Достоинство словаря Кашгарла состоит в том, что, арабы, изучая турецкий язык с точки зрения грамматики, вместе с тем имели возможность познакомиться и с турецкими традициями. Ряд топонимов, собранных в этом словаре, зафиксированы и в Книге переписи деревень, проведённой в 1933 году.
References
- AKAR,Ali:(2006), “Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, s. 51-63
- AKSAN Doğan:(1974), “Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni Araştırmalar”, TDAY Belleten 1973-1974,TDK Yay. Ankara, s.185-193
- AKSAN Doğan:(1995), Her Yönüyle Dil Anaçizgileriyle Dilbilim, TDK Yay., Ankara
- AMANOĞLU Ebülfez Kulı:(2000), “Divanü Lûgat-İt-Türk’deki Kişi Adları Üzerine”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S: 15, Erzurum, s.5-13
- AMANOĞLU Ebülfez Kulı:(1999), E “Eski Türk Onomastiği Üzerine Notlar”, A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 13, Erzurum,, s.61-67
- ATALAY Besim:(2013), Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi, TDK Yay., C.I,II,III,C.IV., Ankara
- ATSIZ H. Nihal, NACİ Ahmed:(1926)., “Anadolu’da Türklere Aid Yer İsimleri”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul Devlet Matbaası,C.2, İstanbul , s.243-259
- EREN Hasan :(1966),“Yer Adlarımızın Dili”, TDAY-B-1965, TDK Yay.,Ankara, s. 155-165
- GÜLENSOY Tuncer:(1998),“Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış”, Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara, s.41-48
- KARAÇETİN Habib:(1984), “Antik Çağ’da Anadolu’da Tarihi Yer Adları”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s.219-223
- Köylerimiz:(1933), Dahiliye Vekaleti, İstanbul
- SAKAOĞLU Saim:(2001), Türk Ad Bilimi 1, TDK Yay., Ankara
- ŞAHİN Güven:(2010), “Türkiye’de Yapılmış Toponomi Çalışmaları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl.3,S.4, s.134-156
- ŞENEL Mustafa:(2009), “Yer Adları Açısından Derleme Sözlüğü”, Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri(25-30 Mart 2008, Şanlıurfa), TDK Yay., Ankara, s.627-670
- UMAR Bilge:(1993), Türkiyede’deki Tarihsel Adlar, İnkılâp Kitabevi, İstanbul
- VARDAR Berke:(2002),Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yay., İstanbul
- İnternet Kaynakları
- http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10825,123pdf.pdf?0, (14.04.2016)
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 17, 2016 |
| Submission Date | December 19, 2016 |
| Published in Issue | Year 2016 |