SOSYAL BİLGİLER DERS KİTAPLARINDA ÖĞRENME STRATEJİLERİ

Year 2005, Volume: 6 Issue: 1, 209 - 225, 01.01.2005

Bayram Tay

Abstract

Bu çalışmada, öğrenme ve öğrenme stratejileri hakkında bilgi verilmiş ve ilköğretim Sosyal Bilgiler ders kitaplarında öğrenme stratejilerine nasıl yer verilebileceği örneklerle açıklanmıştır. Şöyle ki; kullanılmakta olan 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında Birinci Dünya Savaşı’nın bitiminden Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışına kadar olan sürede hangi olayların olduğu başlıklar halinde açıklanmaktadır. Fakat öğrencilerin bu olayları sırasına göre öğrenebilmesi için herhangi bir öğrenme stratejisine yer verilmemiştir. Öğrenme stratejileri ile donatılmış Sosyal Bilgiler ders kitabında bu konu anlatıldıktan sonra dikkat çekici bir şekilde “Manisa’da Ata’ma; Amasya’da, Erzurum’da ve Sivas’ta ne yaptığını sordular.” şeklinde ilk harfler büyük, koyu ve renkli bir cümleye yer verilebilir. Bu cümlede geçen kelimelerin ilk harflerinin hangi olayı açıkladığı M-Mondros Ateşkes Antlaşması, A-Atatürk’ün Samsun’a çıkışı, A-Amasya Genelgesi, E-Erzurum Kongresi, S-Sivas Kongresi. da verilmelidir. Çalışmanın amacı, öğrenme stratejileri ile donatılmış Sosyal Bilgiler ders kitaplarının Sosyal Bilgiler konularını öğrenmede sağlayacağı kolaylığı ortaya koyarak bu stratejilerin önemini vurgulamaktır.

Keywords

Öğrenme, Öğrenme Stratejileri, Sosyal Bilgiler ders kitapları

LEARNING STRATEGIES IN SOCIAL STUDIES TEXT BOOKS

Abstract

In this study, the general information was given about learning and learning strategies And also, How the learning strategies are going to be placed in social studies text books in primary schools was explained by the examples. That is; the events during the period of First World War and opening the first session of Grand National Assembly of Turkey include with the headlines in present social studies text books but there aren’t any learning strategies to teach the correct order of the events. On the other hand, in a book which includes learning strategies, after the lesson to attract the attention of the students, the first letter of the sentence, “Manisa’da Ata’ma; Amasya’da, Erzurum’da ve Sivas’ta ne yaptığını sordular”, can be written capital, bold or in different color. This sentence refers that “M-Mondros Ateşkes Antlaşması, A-Atatürk’ün Samsun’a çıkışı, A-Amasya Genelgesi, EErzurum Kongresi, S-Sivas Kongresi”

Keywords

Learning, Learning Strategies, Encoding Strategies, Social Studies Text Books

References

• Açıkgöz, K., 1996, Etkili öğrenme ve Öğretme. İzmir: Tanyılmaz Matbaası.
• Akyürek Tay, B., 2002, İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirmede işbirliğine dayalı öğrenmenin etkisi konusunda öğretmen, müfettiş ve uzman görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bilen, M., 1993, Plandan Uygulamaya Öğretim. Ankara: Takav Matbaacılık.
• Demirel, Ö., 1999, Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erden, M., 1996, Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Alkım Yayınları.
• Erden, M., 1998, Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Erden, M. ve Y. Akman., 1998, Eğitim Psikolojisi Öğretme”. Yayınları.
• Fidan, N., 1996, Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Yayıncılık.
• Fidan, N. ve M. Erden., 1998, Eğitime Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• Gagne, R.M., 1988, Essentials of Learning for İnstruction. 2nd Ed., New Jersey, Prentice Hall, İnc.
• Görgen, İ., 1997, Özetleme ve bilgi haritası oluşturma öğretiminin bilgilendirici bir metni öğrenme ve hatırlama düzeyine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara .
• Matlın, M., 1989, Cognition, Fort Worth: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
• Mayer, R.E., 1987, Educational Psychology: A Cognitive Approach, Little, Brown and Company Limited, U.S.A..
• Ormrod, J.E., 1990, Human Learning: Theories, Principles and Educational Applications. Publishing Company.
• Özdemir, S. ve H.İ. Yalın., 2000, Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özden, Y., 1999, Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Öztürk, B., 1995, Genel öğrenme stratejilerinin öğrenciler tarafından kullanılma durumları. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Pressley, M. and K.R. Harris., 1990, What We Really Know About Strategy Instruction. Educational Leadership, March, 31-34.
• Senemoğlu, N., 1997, Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Spot Matbaası.
• Sönmez, V. ve Diğerleri., 2000, Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tay, B., 2002, İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde sınıf ortamında kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tay, B., 2004, Sosyal Bilgiler Dersinde Anlamlandırma Stratejilerinin Yeri ve Önemi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 5 (2), 1-12.
• Tertemiz, N., E. Leyla ve Y. Kayabaşı., 2001, Ders Kitabı ve Eğitimdeki Önemi. Editör. Küçükahmet, L., Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Klavuzu, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 1-30
• Tezbaşaran, A.A., 1997, Düşünen, Tartışan, Çözüm Üreten Toplum İçin Etkin Öğrenme-Öğretim ve Öğrenmede Bilgisayara Dayalı Bilgi Teknolojileri. Bilim Teknik Dergisi, Sayı 355, 52-57
• Weinstein, C.E. ve R.E. Mayer., 1986, The Teaching of Learning Strategies. Handbook of Research on Teaching, 3rd. Edition, Edited by M.C. Wittrock, New York: Mac M ilan Company. 135-327.